بررسی کامل عوارض مصرف قرص مولتی ویتامین

دکتر رویا میرنظامی

26 9 1399

40898

مصرف ویتامین ها به همان اندازه که برای سلامتی و عملکرد صحیح بدن ضروری هستند به همان مقدار نیز می توانند با مصرف بیش از حد باعث ایجاد مشکلات ، اختلالات و عوارض در بدن انسان شوند.عوارض مصرف ویتامین ها زمانی رخ می دهد که از اندازه مورد نیاز روزانه بدن به آن ویتامین ، بیشتر استفاده شود.این عوارض می توانند به سرعت قابل رویت باشند و گاهی ممکن است در دراز مدت باعث بروز بیماری شوند.
عوارضی که از ویتامین های محلول در آب یعنی ویتامین C و B دیده میشوند در طی یک مدت کوتاه ، حتی همان روز که قرص مولتی ویتامین مصرف شده احساس شوند.یکی از این عوارض تغییر رنگ ادرار است که پس از مصرف مشاهده می شود.اما ویتامین های گروه محلول در چربی مثل ویتامین D ،E ،A چون در کبد ذخیره می شوند در مدت طولانی تری پس از مصرف ، عوارض خود را به شما در غالب بیماری هایی مثل مرگ جنین ، شکنندگی استخوانها و... نشان می دهند.پس باید در مصرف ویتامین ها دقت بالایی شود و بیش از حد نیاز روزانه مصرف نگردد.
افرادی که مولتی ویتامین مصرف می کنند اغلب این کار را برای بهبود یا حفظ سلامت خود انجام می دهند، از خود در برابر کمبود مواد مغذی محافظت می کنند یا به سادگی شکاف غذایی عجیب و غریب در رژیم غذایی خود را جبران می کنند. شما می‌توانید مولتی ویتامین‌ها را بدون نسخه خریداری کنید و اکثر مردم آن‌ها را بی‌خطر می‌دانند. با وجود این، مولتی ویتامین ها بدون خطر نیستند.
این مقاله به این موضوع می پردازد که آیا باید نگران مصرف مولتی ویتامین باشید.

حتما بخوانید : بهترین قرص های مولتی ویتامین

عوارض مصرف قرص مولتی ویتامین

سازمان غذا و داروی آمریکا یک مقدار نرمال و استاندارد را برای تامین نیاز بدن به ویتامین و مواد معدنی بیان کرده است که معمولا این میزان در مکمل های غذایی مولتی ویتاین و مینرال که توسط شرکت های معتبر تولید شده اند رعایت می شود. مصرف بیش از حد از برخی ویتامین ها عوارض جبران ناپذیری دارد به همین علت بهتر است قبل از شروع مصرف یک قرص مولتی ویتامین با پزشک مشورت کنید.
بدن شما برای عملکرد صحیح نیاز به مصرف منظم حداقل 13 ویتامین و 16 ماده معدنی دارد. یک رژیم غذایی متعادل بهترین راه برای به دست آوردن این مواد مغذی است. گفته می شود، مولتی ویتامین ها منبع جایگزین خوبی برای کسانی است که نمی توانند نیازهای غذایی خود را تنها از طریق رژیم غذایی تامین کنند. مولتی ویتامین هایی که تا 100٪ از مصرف روزانه مرجع رژیمی (DRIs) را تامین می کنند، به طور کلی بی خطر و اغلب بدون عوارض جانبی در نظر گرفته می شوند، البته تا زمانی که آنها را طبق دستور مصرف کنید. با این وجود، برخی از افراد ممکن است در هنگام مصرف مولتی ویتامین ها عوارض جانبی کمی داشته باشند. برخی از عوارض جانبی شایع تر از سایرین هستند
معمولا پزشک قبل از معرفی یک قرص مولتی ویتامین سوالاتی در مورد شرایط جسمی و علائم شما می پرسد و در صورت لزوم از شما آزمایش خون می خواهد تا سطح دقیقی از میزان ویتامین ها و مواد معدنی بدن شما بدست آورد. دوز ویتامین ها و مواد معدنی و قرص ها و مکمل های موجود در بازار با یکدیگر متفاوت است. با اینحال چون این مکمل ها بصورت اساندارد تولید می کنند امکان تداخل ویتامین و مواد معدنی موجود در ترکیبات آن ها بسیار نادر است. پس مصرف قرص مولتی ویتامین طبق دستور پزشک یا دستور درج شده بر روی بسته بنظر نمی آید که مشکلی ایجاد کند.

حال تصور کنید که می خواهید خودسرانه مصرف یک قرص ویتامین خاص را شروع کنید. مثلا می خواهید قرص ویتامین A بخورید چون از جایی شنیده یا خوانده اید که باعث تقویت بینایی می شود.

◾️ اول اینکه می خواهید با چه دوزی این قرص را مصرف کنید ؟
◾️ چه زمانی این قرص را می خورید ؟ صبح ؟ شب و یا ناشتا؟
◾️ این ویتامین با چه موادی در تداخل است و جذب آن را کاهش می دهد؟
◾️ و در آخر با مصرف این ویتامین چه عوارض و خطراتی سلامتی شما را تهدید می کند؟

خب اینجاست که شما به دنبال جواب برای این سوالات می گردید و نگران سلامیت خود می شوید. در چنین شرایطی بهترین گزینه مشورت با یک دکتر داروساز و پزشک متخصص است اما ما امروز در این مقاله عوارض مصرف بیش از حد ویتامین و مواد معدنی را به شما بیان می کنیم تا در صورت مشاهده این علائم اقدام به درمان کنید و یا در صورتی که می خواهید خودسرانه ویتامین یا ماده معدنی خاصی را مصرف کنید ان را به اندازه مصرف کنید تا دچار اختلالات و عوارض ناشی از مصرف آنها نشوید.

هنگام مصرف مولتی ویتامین، برخی از عوارض جانبی بیشتر از سایرین رخ می دهد. اینها عبارتند از (2Trusted Source، 3Trusted Source):

یبوست
اسهال
ناراحتی معده
حالت تهوع

این عوارض جانبی مربوط به روده عموما جزئی و اغلب موقتی هستند. با عادت کردن بدن به مصرف مولتی ویتامین، آنها ناپدید می شوند.
با این وجود، در صورت تداوم علائم، برای کمک بیشتر با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی نادر قرص مولتی ویتامین

عوارض جانبی نادر مولتی ویتامین ها عبارتند از :

سردرد
خونریزی بینی
بیخوابی
نقرس

انواع ویتامین ها

ویتامین ها 2 دسته اند! محلول در آب (ویتامین C و ویتامین های گروه B ) و محلول در چربی (A، E ،D ، ویتامین k ) . ویتامین های محلول در آب در بدن ذخیره نشده و از طریق کلیه و از راه ادرار از بدن دفع می شوند . اولین سوال نگران کننده ی مراجعه کننده در داروخانه از ما این است که:

❓با مصرف قرص مولتی ویتامین رنگ ادرار زرد تر شده آیا این موضوع خطر ناک است؟
همکاران متخصص ما در جواب این سوال به مشتریان می گویند که دلیل زردتر شدن ادرار شما مصرف ویتامین های محلول در آب که شاخصترین آنها ویتامین های B هستند می باشد و این موضوع تا زمانی که رنگ ادرار خیلی پررنگ مایل به نارنجی نباشد خطرناک نیست.

این تغییر رنگ ادرار می تواند اولین نشانه مصرف ویتامین ها باشد که البته تا زمانی که این میزان مصرف بیش از حد نیاز و توصیه شده نباشد مشکلی ندارد و جز عوارض مصرف محسوب نمی گردد.

ویتامین های محلول در چربی که معمولا بعد از غذا باید مصرف شوند تا بهتر جذب شوند برعکی ویتامین های محلول در آب هستند و در بدن مخصوصا در کبد ذخیره می شوند در نتیجه از طریق ادرار دفع نشده و در صورت مصرف بیش از حد از این ویتامین ها آسیب ها در دراز مدت دیده می شوند که یکی از آنها شکنندگی و پوکی استخوان ، خونریزی و... است. البته عوارض زودهنگام نیز امکان پذیر است.
نکته قابل توجه در مورد ویتامین های محلول در چربی این است که چون عوارض خطرناکتری نسبت به ویتامین های C و B دارند باید با تجویز پزشک مصرف شوند که معمولا دوره مصرف انها نیز کوتاه مدت است.

حالا عوارض مصرف هر ویتامین را بصورت جداگانه در قالب جدول به شما بیان می کنیم تا برای شما راحتتر باشد.

جدول عوارض مصرف ویتامین های Cو B (محلول در آب)

این ویتامین ها شامل ویتامین های C و B1- B2- B3- B5- B7 -B6 -B12 می باشند.

نام ویتامین	میزان مصرف مورد نیاز روزانه (بزرگسالان)	عوارض مصرف بیش از حد
C	حداکثر 1000 میلی گرم	حالت تهوع - اسهال - گرگرفتگی - اختلال دستگاه گوارش
B1	مردان 1 میلی گرم زنان 0.8 میلی گرم	خارش - کهیر - تهوع - اسهال
B2	مردان 1.3 میلی گرم زنان 1.1 میلی گرم	آسیب به کبد
B3	مردان 16.5 میلی گرم زنان 13.2 میلی گرم	فشار خون بالا - درد شکم - اختلال در بینایی - آسیب کبدی - برافروختگی پوست
B5	4 میلی گرم	اسهال- سوزش معده - تهوع
B6	مردان 1.4 میلی گرم زنان 1.2 میلی گرم	ضایعات پوستی - حساسیت به نور - حالت تهوع - استفراغ
B7	کمتر از 1000 میکرو گرم	ایجاد جوش - کاهش قند خون - ریزش مو - اختلال در سیستم گوارشی - بثورات پوستی
B9	200 میکرو گرم	تاثیر بر عملکرد ذهنی - ضعف سیستم ایمنی - پنهان کردن کمبود ویتامین B12
B12	1.5 میکرو گرم	خارش پوست - جوش صورت

توضیحاتی در مورد عوارض مصرف ویتامین های B و C

👆مقدار مورد نیاز نوشته شده در این مقاله برگرفته از اطلاعات سایت NHS.UK است.ممکن است در سایر منابع مقدار ویتامین ها را کمی متفاوتتر بیان کرده باشند.

👆مقدار مورد نیاز برای ویتامین B5 مشخص نشده اما این ویتامین چون در بدن ذخیره نمی شود در نتیجه در صورت مصرف بیش از حد نیاز از طریق ادرار دفع می شود و عوارض خطرناکی ندارد.

👆مشروبات الکلی باعث کاهش جذب ویتامین B1 و B2 و ایجاد کمبود این ویتامین ها می شوند.

👆 B12 با الکل ، آنتی بیوتیک ، فولیک اسید در تداخل است پس بهتر است 3-4 ساعت بین مصرف آنها وقفه بی اندازید.

👆 B1 در بدن ذخیره نشده و ظرف مدت کمتر از 14 روز از بدن خارج و دفع می گردد و در نتیجه عوارض خطرناکی نخواهد داشت اما افرادی که دوزهای خیلی بالایی از ویتامین ب1 استفاده می کنند ممکن است خارش ، بی قراری ، تهوع و اسهال را تجربه کنند.

جدول عوارض مصرف ویتامین های A, D, E ,K (محلول در چربی)

نام ویتامین	میزان مصرف مورد نیاز روزانه (بزرگسالان)	عوارض مصرف بیش از حد
A	مردان 700میگرو گرم زنان 600 میکرو گرم	مرگ جنینن -شکاف لب - حالت تهوع - کما - مرگ - افزایش فشارمایع نخاع - ناهنجاری چشم - پوکی استخوان - خشکی پوست
D	10 میکرو گرم = 400 واحد بین المللی	بیماری هایپر کلسمی - آسیب به کلیه
E	مردان 4 میلی گرم زنان 3 میلی گرم	خونریزی - سکته مغزی - سر درد - خستگی - تاری دید
K	هر کیلو وزن فرد 1 میکرو گرم	سر درد - سرگیجه - ضربان نامنظم - تهوع - کاهش عملکرد کبد

👆بیماری هایپر کلسمی حالتی است ویتامین دی باعث تجمع بیش از حد کلسیم در بدن می شود و باعث آسیب به استخوان و کلیه ها می گردد.
👆 ویتامین K داروهای آنتی اسید ،رقیق کننده خون ، آنتی بیوتیک ها و آسپرین در تداخل است و تاثیر آنها را کاهش می دهد.

عوارض مصرف مواد معدنی

مواد معدنی مانند انواع ویتامین ها ، ریز مغذی های ضروری برای عملکرد صحیح اعضای بدن و جلوگیری از بسیاری از بیماری ها و اختلالات مثلا زینک و سلنیوم در زمینه ریزش مو ، کلسیم و منیزیم در زمینه پوکی و نرمی استخوان و... هستند اما در صورتی که بیش از مقدار مناسب مصرف شوند می توانند مشکلاتی را در ایجاد کنند که در قالب جدول به شما نمایش داده می شود.

حتما بخوانید : نقش مواد معدنی در بدن
بهترین زمان مصرف قرص زینک

جدول عوارض مصرف مینرال ها (مواد معدنی )

نام ماده معدنی	میزان مصرف مورد نیاز روزانه (بزرگسالان)	عوارض مصرف بیش از حد
آهن	مردان و زنان بالای 50 سال 8.7 میلی گرم زنان 14.8 میلی گرم حداکثر 20 میلی گرم	یبوست - دل درد - بیماری مداوم
زینک	مردان 11 میلی گرم زنان 8 میلی گرم	ضعیف شدن مو - شکنندگی ناخن - کاهش جذب مس - کمخونی - ضعف استخوان
کلسیم	700 میلی گرم	درد معده - اسهال
منیزیم	مردان 400 میلی گرم زنان 310 میلی گرم	اسهال
منگنز	مردان 2.3 میلی گرم زنان 1.8 میلی گرم	درد عضلانی - آسیب عصبی افسردگی - خستگی
منیزیم	مردان 300 میلی گرم زنان 270 میلی گرم	اسهال
ید	150 میکرو گرم	اختلالات غده تیروئید - افزایش وزن
مس	1.2 میلی گرم	دل درد - اسهال - آسیب به کبد و کلیه
سدیم	بین 19 تا 50 سال 1500 میلی گرم بین 51 تا 70 سال 1300 میلی گرم 71 به بالا 1200 میلی گرم	افزایش فشارخون - سکته مغزی و قلبی
فسفر	550 میلی گرم	اسهال - درد معده - کاهش کلسیم - شکنندگی استخوان
پتاسیم	4700 میلی گرم	درد معده - اسهال
سلنیوم	مردان 75 میکرو گرم زنان 60 میکرو گرم	ریزش مو - شکنندگی ناخن
کرومیوم	20 میکرو گرم	تحریک پوست - سر درد - سر گیجه - حالت تهوع - تغییر خلق و خو
فلوراید	مردان 4 میلی گرم زنان 3 میلی گرم	آسیب به استخوان و مفاصل
کولین	مردان 550 میلی گرم زنان 425 میلی گرم	بوی بد دهان - استفراغ - تعریق شدید - فشار خون پایین - آسیب کبدی

بیشتر بخوانید :
خرید قرص آهن

کلام آخر

مصرف بیش از اندازه ی مورد نیاز ویتامین ها و مواد معدنی ختی در قرص مولتی ویتامین می تواند شامل سر درد ، استفراغ ، اسهال ، یبوست ، درد عضلات و حتی بیماری های خطر ناک شود.در نتیجه قبل از مصرف هر نوع ویتامین یا مولتی ویتامین با یک پزشک مشورت کنید تا بر اساس نوع کمبود ویتامین بدن شما قرص مولتی ویتامین را به شما معرفی نماید.همچنین بعد زا مصرف چند دوره از قرص های ویتامین آزمایش دهید تا مجددا سطح ویتامین های شما بررسی شود.

در صورت داشتن هر گونه سوال و یا احساس عوارض جانبی گفته شده در مقاله و یا نیاز به مشاوره در مورد مصرف مولتی ویتامین و مواد معدنی با مشاوران و پزشکان داروساز ما در داروخانه اینترنتی مهتاطب به شماره 65389342-021 تماس بگیرید تا شما را راهنمایی نمایند.

مطالعه بیشتر:

راهنمای مصرف انواع قرص های مولتی ویتامین
بهترین قرص مولتی ویتامین برای مردان
آیا قرص مولتی ویتامین چاق کننده است؟
بهترین زمان مصرف قرص مولتی ویتامین
بهترین قرص مولتی ویتامین برای تقویت مغز
عوارض مصرف قرص مولتی ویتامین
بهترین قرص تقویت حافظه و تمرکز
نحوه مصرف قرص زینک
شربت مولتی ویتامین کودکان
بهترین قرص مولتی ویتامین برای زنان
بهترین مولتی ویتامین برای نوجوانان پسر و دختر
بهترین مولتی ویتامین
قرص های ویتامین مورد نیاز بدنسازی
بهترین مولتی ویتامین برای سالمندان
بهترین قرص مولتی ویتامین برای دیابتی ها
مولتی ویتامین مینرال
کپسول مولتی ویتامین
مولتی ویتامین آقایان
مولتی ویتامین بانوان
مولتی ویتامین بارداری
مولتی ویتامین بدن سازی
مولتی ویتامین کودک
پاستیل مولتی ویتامین
شربت مولتی ویتامین
قرص جوشان مولتی ویتامین
قطره مولتی ویتامین کودک