تستسترون یکی از هورمون های جنسی و استروئید آنابولیک مهم در بدن بسیاری از جانداران از جمله انسان به ویژه در مردان است. از مهم ترین نقش های این هورمون می توان به مسائل مربوط به رویش مو اشاره کرد. داشتن سطوح بالایی از تستسترون دلیل قطعی برای ریزش مو نیست؛ اما میزان نبودن آن در بدن می تواند ارتباط مستقیمی با ریزش مو یا طاسی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم در مورد افزایش تستسترون در مردان و ارتباط آن با ریزش مو توضیح دهیم.
داروخانه اینترنتی مهتاطب تمامی محصولات معرفی شده در مقالات مجله مهتاطب متعلق به سایت داروخانه اینترنتی مهتاطب(داروخانه شبانه روزی دکتر رویا میرنظامی) می باشد و شما عزیزان میتوانید کلیه محصولات مورد نیاز خود را از طریق مراجعه به سایت مهتاطب به آدرسwww.mahtateb.comخریداری نمائید. مشاوره درمانی و خرید محصولات درمان ریزش موی شدید از داروخانه مهتاطب از طریق برنامه واتس اپ-ایتا و روبیکا : 09302007587 خرید تلفنی: 02165389342
نقش هورمون تستسترون در ریزش موی آقایان
هورمون تستسترون که به آن DHT نیز گفته می شود، در بدن توسط آنزیمی به نام 5-آلفا ردوکتاز ساخته می شود. هورمون مشابه تستسترون نیز در زنان DHEA نام دارد. به طور کلی هورمون تستسترون در پوست، فولیکول های مو و پروستات یافت می شود؛ پس در تغییر در سطح آن ابتدا خود را در این بخش ها نشان می دهد. ویژگی های تستسترون و حساسیت فولیکول های مو به آن یکی از اصلی ترین عوامل ریزش مو است.
علائم تستوسترون بالا در آقایان
افزایش تستسترون در مردان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. تستسترون در آقایان از بدو تولد در بیضه ها و در زنان نیز از بدو تولد در تخمدان ها تولید می شود. علاوه بر این موارد دهیدرواپی آندروسترون که پیش ساز تستسترون نیز می باشد، در غدد فوق کلیوی تولید می شود. امروزه امکان افزایش تستسترون به صورت مصنوعی نیز وجود دارد. افرادی که از دارو های خاصی استفاده می کنند، ممکن است با افزایش سطح تستسترون در بدن خود مواجه شوند. مطالعه ای در سال 2017که روی بیش از 7000 مرد از اروپا و ایالات متحده انجام شد، نشان داد که سطح تستسترون بیشتر مردان 19 تا 39 سال چیزی بین 264 تا 916 نانو گرم در دسی لیتر بوده است. این در حالی است که سطح طبیعی تستسترون بر اساس استاندارد های انجمن اورولوژی آمریکا چیزی بین 450 تا 600 نانو گرم در دسی لیتر است. افزایش تستسترون در مردان بیش از این مقدار، سطح تستسترون بالا در نظر گرفته می شود. کسانی که دارای سطح بالایی از هورمون تستسترون هستند احتمال ابتلای آن ها به مشکلاتی مانند آدنوم کبدی، تومور روی کبد، زردی کلستاتیک و BPH بیشتر است. همچنین تحقیقات انجام شده در سال 2021 نشان داد که افزایش تستسترون در مردان می تواند احتمال بروز آکنه و ریزش مو را افزایش دهد. هر چند این موضوع به طور قطع تایید نشد؛ اما شواهد زیادی در این زمینه کشف شد.
علائم بالا بودن سطح هورمون تستوسترون در آقایان
✔️ آکنه ✔️ تغییر در خلق و خو ( رفتار های پرخاشگرانه یا پر خطر ) ✔️ افزایش مو های زائد بدن ✔️ سردرد ✔️ مشکلات قلبی یا کبدی ✔️ فشار خون بالا ✔️ میل جنسی بالا ✔️ افزایش اشتها ✔️ ناباروری ✔️ بیخوابی ✔️ تعداد کم اسپرم ✔️ نوسانات خلقی ✔️ بزرگ شدن پروستات ( باعث ایجاد مشکل در دفع ادرار می شود.) ✔️ تورم پا ها ✔️ افزایش وزن غیر معمول
عوارض تستوسترون بالا در مردان
افزایش تستسترون در مردان می تواند باعث بروز مشکلات مختلفی شود؛ اما همان طور که احتمالا می دانید، سطح تستسترون بالا اغلب در مردان به صورت طبیعی رخ نمی دهد؛ زیرا سطح تستسترون معمولا زمانی بالا می رود که فرد تحت درمان دارو های خاصی باشد یا در شرایط تغذیه ای خاصی را تجربه کند. برای مثال افزایش تستسترون در مردان در ورزشکارانی که از استروئید های آنابولیک استفاده می کنند یا کسانی که رژیم غذایی خاصی دارند، بیشتر است. برخی از عوارض تستسترون بالا عبارت اند از:
✔️ افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی ✔️ مشکل در خوابیدن ✔️ توقف رشد در نوجوانان ✔️افزایش وزن ✔️ ریزش مو برای این که مطمئن شوید سطح تستسترون بدن شما بالا است یا خیر بهتر است که از طریق آزمایش اقدام کنید.
راه کاهش تستوسترون چیست؟
برای کاهش سطح تسترون، در کنار درمان های دارویی، مصرف بعضی از مواد غذایی نیز کمک کننده است. رژیم های غذایی تاثیر مستقیمی روی سلامت جسمی و روحی شما دارند. علاوه بر این غذا ها در حفظ تعادل هورمون های مختلف بدن مانند تستسترون نقش کلیدی دارند. اگر بعد از آزمایش متوجه شده اید که سطح تستسترون بالایی دارید، باید غذا هایی مصرف کنید که سطح تستسترون بدن شما را پایین می آورند. غذا هایی که در ادامه نام می بریم در حفظ تعادل تستسترون نقش زیادی دارند:
1) نعناع: اگر با مشکل افزایش تستسترون در مردان مواجه هستید، بهترین کار این است که از نعناع زیاد استفاده کنید. هر دو نوع نعنا، یعنی نعنا معمولی و نعنا فلفلی می توانند به طور مستقیم روی سطح تستسترون بدن تاثیر بگذارند. طبق مطالعه ای 30 روزه در سال 2010 که روی 42 نفر انجام شد، چای گیاهی نعناع توانست سطح تستسترون را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. همچنین اسانس نعنا نیز می تواند اثر مشابهی در کاهش سطح تستسترون داشته باشد.
2) ریشه شیرین بیان: برای جلوگیری از عوارض افزایش تستسترون در مردان می توانید از ریشه شیرین بیان نیز استفاده کنید. از شیرین بیان معمولا در آب نبات ها و نوشیدنی ها برای شیرین کردن استفاده می شود. طبق تحقیقات در سال های اخیر شیرین بیان می تواند روی سطح هورمون های مختلف مانند تستسترون تاثیر بگذارد و منجر به کاهش آن شود. طی مطالعه ای که در سال 2003 روی 25 مردی که روزانه 7 گرم ریشه شیرین مصرف می کردند انجام شد، مشخص شد که این مردان بعد از مصرف تنها یک هفته ریشه شیرین بیان با کاهش 26 درصد سطح تستسترون مواجه شدند.
3) بذر کتان: ماده غذایی بعدی که جلوی افزایش سطح تستسترون در مردان را می گیرد، بذر کتان است. بذر کتان حاوی مقادیر زیادی از چربی های مفید برای قلب است و مقدار زیادی فیبر و انواع ویتامین را در خود جای داده است. بذر کتان می تواند باعث کاهش سطح تستسترون در بدن شود؛ زیرا این ماده سرشار از لیگنان است. لیگنان نوعی ترکیب شیمیایی است که به تستسترون متصل می شود و آن را مجبور می کند که از بدن شما دفع شود. علاوه بر این اسید های چرب امگا 3 بذر کتان نیز می توانند در جلوگیری از افزایش تستسرون در مردان مفید باشد.
داروهای کاهنده تستوسترون آقایان
اگر به دنبال کاهش سطح تستسترون در بدن خود به دنبال دارو هستید، دارو های زیر به شما کمک خواهند کرد :
اسپیرونولاکتون: این دارو تنها با نسخه پزشک برای درمان فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی عروقی تجویز می شود. اما طبق یک مطالعه مشخص شد که این دارو با مسدود کردن سیتوکروم P450 موجب کاهش سلول های لیدیگ و در نتیجه کاهش سطح تستسترون نیز می شود.
دارو های استنشاقی آسم:افزایش تستسترون در مردان که از داروهای استنشاقی آسم استفاده می کنند، کمتر است؛ زیرا دارو های استنشاقی آسم حاوی کروتیکواستروئید ها هستند که مشابه کورتیزول عمل می کنند. کورتیزول اصلی ترین دشمن تستسترون است و ثابت شده است که باعث کاهش قابل توجه این هورمون در بدن می شود.
دارو های ضد افسردگی:دارو های ضد افسردگی به دلیل تاثیری که روی مغز می گذارند، موجب بروز اتفاقات ناخواسته در سطح هورمون های بدن نیز می شوند. دارو های ضد افسردگی به دلیل داشتن مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) باعث جلوگیری از افزایش تستسترون در مردان خواهند شد.
آنتی هیستامین ها: آنتی هیستامین ها برای کنترل آلرژی مورد استفاده قرار می گیرند. از آن جایی که انواع مختلفی از آلرژی وجود دارد، آنتی هیستامین ها نیز متنوع هستند؛ اما چیزی که در بین اکثر آن ها مشترک است، این است که سطح تستسترون را کاهش می دهند تا احساس خستگی در فرد ایجاد شود.
علائم و عوارض افزایش سطح تستوسترون در زنان
همان طور که افزایش سطح تستسترون در مردان علائم مشخصی دارد، افزایش سطح تستسترون در زنان نیز علائم منحصر به فرد خود را دارد. برخی از نشانه های افزایش تستسترون در زنان عبارت اند از:
✔️ رشد مو های زائد به ویژه در صورت ✔️ طاس شدن ✔️ آکنه ✔️ کلیتوریس بزرگ ✔️ کاهش سایز سینه ✔️ کلفت شدن صدا ✔️ افزایش توده عضلانی ✔️ مشکلات سیکل قاعدگی نامنظم ✔️ میل جنسی کم ✔️ تغییرات خلق و خوی ✔️ ناباروری ✔️ چاقی
افزایش تستسترون در مردان رایج است و با یک آزمایش مشخص می شود؛ اما برای تشخیص افزایش تستسترون در زنان بهتر است که با پزشک مشورت شود. پزشک با معاینه فیزیکی بررسی می کند آیا شما سطح بالایی از تستسرون را در بدن خود دارید یا خیر. پزشک معمولا در طی درمان فیزیکی به دنبال علائم زیر خواهد بود:
اگر شما هیچ کدام از مشکلات ظاهری بالا را نداشته باشید، پزشک برای اطمینان آزمایش تستسترون را برای اندازه گیری سطح این هورمون در خون شما پیشنهاد خواهد کرد. برای این آزمایش پزشک مقداری از خون شما را می گیرد و از نظر هورمون آن را بررسی می کند.
شایع ترین دلایل ریزش موی مردان
ریزش مو می تواند نشانه یک مشکل پزشکی مانند عدم تعادل تیروئید یا کم خونی باشد. البته یک رژیم غذایی نامناسب و کمبود مواد معدنی مانند آهن، پروتئین و ویتامین های متفاوت هم می تواند منجر به ریزش مو در مردان و زنان شود. در ادامه متخصصان پزشکی مجله مهتاطب به بررسی مهم ترین دلایل ریزش مو مردان می پردازد.
1) صفات ارثی:
جنس موی پدر و مادر شما مهم ترین عامل تعیین کننده جنس موی شما می باشد. اگر خانواده شما هم سابقه ریزش مو داشته اند، به احتمال زیاد، شما نیز دچار ریزش مو خواهید شد.
2) هورمون تستوسترون:
تغییرات هورمونی یکی از شایع ترین دلایل ریزش مو در مردان می باشد زیرا سلول های موجود در پوست سر مردان که از نظر ژنتیکی دفع می شوند، هورمون ضروری مردان را به هورمون دیگری به نام DHT تبدیل می کنند که باعث کوچک شدن فولیکول ها و در نتیجه مانع رشد مو می شود. شرایطی مانند دیابت هم می توانند سیستم دفاعی بدن را مختل کنند و منجر به ریزش مو شوند.
3) عدم تعادل تیروئید:
همانند ریزش موی زنان، کم کاری یا پرکاری تیروئید می تواند یکی از دلایل ریزش مو در مردان باشد.
4) مصرف داروهای جانبی:
همه داروها در کنار خواصی که دارند، عوارضی هم به جا می گذارند. ممکن است داروهایی که برای بیماری های متفاوت مانند آرتروز، مشکلات قلبی، لوپوس، فشار خون بالا، افسردگی و سرطان مصرف می شوند باعث ریزش مو شوند. در صورتی که از این داروها مصرف می کنید، باید از پزشک خود درباره تاثیرات آنها روی ریزش مو سوال کنید.
5) عفونت های پوست سر:
یکی دیگر از شایع ترین دلایل ریزش مو مردان، عفونت های قارچی و باکتریایی فولیکول های مو است. قارچ ها، التهاب های پوست سر و کرم های حلقوی معمولا به دلیل عفونت های باکتریایی ایجاد می شوند و در صورت اقدام نکردن به درمان، ریزش مو شدید را به دنبال دارد.
6) شرایط استرس آور:
اتفاقات یا شرایط استرس آور باعث اختلال در هورمون ها شده و در نتیجه فعالیت بدن به هم میریزد که در نهایت به ریزش مو در مردان و زنان منجر می شود.
7) سن:
با افزایش سن، فعالیت هورمون های بدن تغییر می یابد و ممکن است به دلیل بیماری های ارثی شما هم به جمع مردانی که دچار طاسی سر شده اند بپیوندید.
8) رژیم غذایی نامناسب:
مصرف ویتامین ها و پروتئین ها مرد و زن ندارد؛ همان اندازه که بدن خانم ها به این مواد معدنی نیاز دارند، مردان هم نیاز دارند. عدم وجود پروتئین، بیوتین، زینک، آهن و ویتامین کافی در رژیم غذایی باعث ریزش مو در مردان می شود. تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که سیگار کشیدن می تواند طاسی مردانه را تسریع کند. افزایش و کاهش ناگهانی و شدید وزن هم می تواند جزء دلایل ریزش مو مردان باشد.
جمع بندی
تستسترون یکی از مهم ترین هورمون های بدن (به ویژه در مردان) است که روی رویش مو در بدن تاثیر مهمی می گذارد. این هورمون معمولا در پوست، فولیکول های مو و پروستات وجود دارد. به همین دلیل متعادل نبودن آن در بدن بیشترین تاثیر را همین قسمت ها خواهد گذاشت. برای آشنایی بیشتر، در این مقاله درمورد اثرات و عوارض مهم افزایش تستسترون در مردان توضیح دادیم.
دکتر رویا میرنظامی 
داروخانه اینترنتی مهتاطب
