اگر شما به صورت دائم در سایت های اینترنتی، به دنبال درمان ریزش مو خود به صورت طبیعی هستید، یک فهرست طولانی از داروها، کرم ها و مکمل ها برای شما ظاهر می شوند. اما آیا واقعا تمامی آن ها موثرند؟ ممکن است شما داروها و روش های زیادی را که دوستان و اعضای خانوادتان به شما پیشنهاد می کنند، امتحان کرده باشید و علاوه بر صرف هزینه های زیاد تنها مقدار کمی توانسته باشید به نتیجه ی دلخواه خود نزدیک شوید. اگرچه مطالعات بسیاری بر روی درمان طبیعی ریزش مو صورت گرفته است، اما تنها تعداد انگشت شماری راه حل وجود دارد تا علاوه بر اینکه بتواند به شما کمک کند تا نتیجه ی بهتری بگیرید، اثر طولانی مدتی نیز داشته باشد.
این مقاله به همت تحریریه مجله مهتاطب تهیه شده است.
اکثر روش های درمانی، وابسته به علت ریزش مو هستند. ممکن است شما پس از هر بار شانه زدن مو، متوجه ریزش بیش از حد موهای خود شده باشید، که می تواند دلایل مختلفی از جمله: کمبود ویتامین ، مشکلات تیروئیدی و یا ( ی ا ئ س گ ی ) داشته باشد. اگر شرایط پزشکی سبب ریزش موی شما شده است، بنابراین نیاز به درمان دارد. به جز استفاده از دارو ها می توان روش های عمومی زیر را نیز دنبال کرد :
به نظر می رسد رژیم غذایی در ریزش و رشد مو نقش داشته باشد به همین علت مکمل های پوست و مو سال هاست به طور سنتی برای درمان ریزش مو استفاده می شوند. به طور معمول، این مکمل ها ترکیبی از L-cystine و ویتامین هایی که معمولا از گروه B ( مثل B5 یا همان اسید پانتوتنیک و B7 یا همان بیوتین، آهن، مواد معدنی مثل روی ( زینک )، مس (copper)، سلنیوم و پارا آمینوبنزوئیک اسید ( PABA ) هستند . فواید مکمل ها بر روی کاهش ریزش مو خصوصا در افراد با کمبود آهن کاملا اثبات شده است. اما استفاده از مقادیر بیش از حد توصیه شده و خودسرانه می تواند نتیجه عکس داشته باشد. لذا با پزشک و داروساز مشورت داشته باشید . مکمل های مو هم برای مو و هم برای پوست می توانند مفید باشند به همین علت به آن های مکمل های پوست و مو گفته می شود. ریزش مو گاهی می تواند بر اثر یک بیماری پوستی باشد لذا برای کنترل ریزش مو در یک فرد بررسی پوست نیز الزامی است. در قسمت زیر به بررسی اثر برخی مواد موجود در مواد غذایی و مکمل های پوست و موی موجود در داروخانه ها می پردازیم.
دلیل استفاده از L-cystine برای درمان ریزش مو بر پایه بیوشیمی متابولیسم سیستئین، مشاهدات بالینی در اختلالات متابولیسم سیستئین و کمبود سیستین و نتایج مطالعات حیوانی و انسانی است. کراتین یک ماده اصلی لازم برای تولید مو و ناخن است و L-cystine (که یک اسید آمینه است) یک جزء از کراتین است. بر این اساس، مو حاوی مقدار زیادی L-cystine است. در بیماری تریکودیستروفی ، کمبود آمینو اسید حاوی گوگرد در مو وجود دارد و در نتیجه موها شکننده می شوند . در بیماری هموسیستینوری که سیستین از ادراردفع می شود موها نازک و کم رنگ می شوند . اختلال در متابولیسم اسید آمینه اسید های وابسته به سیستین و مکانیسم های وابسته به گلوتاتیون باعث خشکی، موهای شکننده، ریزش مو و افزایش مو های نابالغ می شوند. در دهه 1960، نقش L-cystine در تولید پشم گوسفند مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که غنی سازی رژیم غذایی گوسفندان با آمینو اسید های سولفوره مثل سیستین ، تولید پشم را در گوسفندان افزایش می دهد.
محصولی مانند Cystine B6 حاوی 500 میلی گرم سیستین در هر قرص است که بالاترین مقدار را در بین تمام مکمل های مو دارد.
حتما بخوانید: بهترین قرص های ویتامین ضد ریزش مو
Hard چهل سال پیش، نشان داد مکمل های آهن در ریزش موی زنان اهمیت دارند. آزمایش فریتین ( Ferritin) یک معیار خوبی از وضعیت آهن فرد است. اولین اطلاعات منتشر شده نشان می دهد که کم بودن فریتین در خون می تواند در ریزش موی زنان نقش داشته باشد . 10 سال بعد این فرضیه اثبات شد و میزان کمتر از 70 میکروگرم در لیتر فریتین ، در یک فرد با ESR نرمال (کمتر از 10میلی متر در ساعت) می تواند به عنوان یک عامل در ریزش مو در نظر گرفته شود.
از مکمل هایی که می توان به آن اشاره کرد کپسول فروگلوبین می باشد که آهن، فولیک اسید و خانواده ویتامین ب را در خود دارد.
حتما بخوانید: 4 داروی درمان فقر آهن و جلوگیری از ریزش مو
نقش اسید آمینه ضروری، ال-لیزین ( L-Lysine ) در ریزش مو نیز به نظر می رسد مهم است. نتایج مطالعه در زنان تأیید کردند که مصرف لیزین و آهن خصوصا در زنان با کمبود آهن ، می تواند به میزان قابل توجهی موثر باشد.
6 ماه مصرف مکمل های حاوی امگا 3 و آنتی اکسیدان ها ، به طور موثری می تواند باعث افزایش تراکم موها ، کاهش نسبت موهای تلوژن ( درحال ریختن ) ، کاهش نسبت موهای آناژن کوچک شده (بالغ نشده ) و به طور کل کاهش ریزش مو شود.
در یک مطالعه 6 ماهه، یکصد و بیست زن سالم شرکت کردند و ابتدا از نظر تغییر در تراکم موها توسط عکس های استاندارد شده مورد مقایسه قرار گرفتند و سپس از نظر تغییرات درصد موی تلوژن و تغییرات قطر موهای آناژن (بیشتر از 40 میکرومتر در برابر کمتر از40 میکرومتر) که با اندازه گیری بوسیله تریکومتر انجام شد ، مقایسه شدند.
پس از 6 ماه ، بررسی عکس ها بهبودی چشمگیری در گروهی که مکمل های حاوی امگا 3 و 6 و آنتی اکسیدان مصرف می کردند را نشان داد. همچنین درصد موهای تلوژن نیز درآن گروه کاهش یافت. نسبت موهای آناژن که قطر بیشتر از 40 میکرومتر داشتند افزایش پیدا کردند. شاخص تریکومتر ( قطر موها ) در گروهی که مکمل مصرف می کردند افزایش یافت، در حالی که در گروه بدون مکمل کاهش یافت. اکثریت افرادی که مکمل مصرف می کردند (89.9 درصد ) کاهش ریزش مو ، 86 درصد افراد بهبود در قطر مو و 87 درصد افراد بهبود در تراکم مو گزارش کردند.
حتما بخوانید: مزوتراپی برای درمان ریزش مو
زینک یا همان روی ، یک عنصر ضروری برای بدن محسوب می شود. کمبود زینک در کودکان و در کشور های در حال توسعه بیشتر است و کمبود زینک این عنصر به نظر می رسد روی رشد ، بیماری پوستی ، پیشرفت اسهال وعفونت ریه خصوصا در کودکان تاثیر گذار است. مصرف روتین زینک روزانه می تواند بروز این موارد را کاهش دهد و همچنین رشد کودک را بهبود ببخشد. همچنین دریافت روزانه زینک می تواند شدت اسهال را در کودکان کاهش دهد. برخی تحقیقات نشان می دهند که زینک می تواند برای سرماخوردگی نیز مفید باشد. بیشتر آزمایشگاه ها ، آزمایش زینک را انجام می دهند. طبق منابع ، غلظت کمتر از 60 میکروگرم در لیتر می تواند به عنوان کمبود زینک در نظر گرفته شود. زینک در افرادی که کمبود پروتئین ( آلبومین ) دارند نیز مشاهده می شود.
مکمل های حاوی زینک انواع مختلف دارند و در دوز ها و بسته بندی های مختلفی موجود هستند که بهترین آنها زینک پلاس و زینک 30 میلی گرمی می باشد.
پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی WHO برای کاهش علائم اسهال حاد ( اسهال کمتر از دوهفته ) و اسهال مزمن ( اسهال بیشتر از دو هفته ) در اطفال کمتر از 6 ماه 10 میلی گرم در روز و برای کودکان بالای 6 ماه 20 میلی گرم در روز بمدت 10 تا 14 روز است. مسمومیت با زینک حتی تا 10 برابر مقدار توصیه شده نیز رخ نمی دهد. تحقیقات نشان می دهد مصرف زینک به طور کمکی ( و نه تنها ) در درمان اسهال های عفونی نیز می تواند مفید باشد.
زینک زمانی بر رشد تاثیر دارد که فرد کمبود زینک داشته باشد و همانطور که ذکر شد کمبود زینک در کشورهای در حال توسعه ( مثل ما ) بیشتر است.
ویتامین های گزوه B نقش مهمی درعملکرد طبیعی تمام سلول های بدن دارند. سلول های تولید کننده مو نیز مانند بقیه به این گروه از ویتامین ها نیاز دارند. اثر سمی در صورت مصرف زیاد آن ها گزارش نشده است لذا تقریبا در تمامی فراورده های مولتی ویتامین و مکمل ها وجود دارند. ویتامین های گروه B در آب محلول هستند. کمبود این ویتامین ها بسیار به ندرت و بیشتر در مناطق محروم از نظرغذایی ، اتفاق می افتد.
بیوتین نیز مانند سایر ویتامین های گروه B ، نقش مهمی سوخت ساز و رشد دارد. نام دیگر این ویتامین ، فاکتور محافظت کننده X است چون این ویتامین از ریزش مو و برخی بیماری های پوستی در حیواناتی که سفیده تخم مرغ خام مصرف می کردند ، محافظت کرده است ( مصرف سفیده تخم مرغ به صورت خام باعث عدم جذب بیوتین می شود ). پس به نوعی به نظر می رسد کمبود این ویتامین ( ویا هر ویتامین گروه B ) می تواند روی رشد مو و یا ریزش مو اثر داشته باشد اما اینکه آیا مصرف آن ها ، آن هم وقتی که کمبودی وجود ندارد میتواند باعث رشد مو شود یا نه ، هنوز اثبات نشده است و اطلاعات کافی وجود ندارد .در هر صورت تقریبا تمامی ویتامین های گروه ب در تمامی مولتی ویتامین ها وجود دارند.
حتما بخوانید: درمان دارویی ریزش مو