اگر قصد دارید به نوزاد خود شیرخشک نوزاد بدهید، ممکن است سوالاتی در این باره داشته باشید. آیا یک برند شیرخشک نوزاد بهتر از برند دیگر است؟ آیا برندهای عمومی خوب است؟ آیا شیرخشک پایه سویا از شیرخشک تیه شده از شیر گاو بهتر است؟ در اینجا آنچه باید در مورد شیرخشک نوزاد بدانید ارائه شده است.
انواع اصلی شیرخشک نوزاد
شیرخشک های نوزاد تجاری تحت نظارت سازمان غذا و دارو (FDA) تهیه میشوند. سه نوع اصلی شیر خشک وجود دارد:
1) شیر خشک بر پایه پروتئین شیر گاو:
بیشتر شیرخشک های نوزاد با شیر گاو تهیه شده اند، در این نوع شیر خشک، آب و رطوبت از شیر تازه گاو حذف شده و تبدیل به پودر می شود. سطح رطوبت تنها تفاوت بین شیر تازه و شیرخشک است. برخی کودکان شیر خشک را همراه شیر مادر و برخی دیگر بنا به مشکلاتی که دارند فقط شیر خشک میخورند در نتیجه در شیر خشک های بر پایه شیر گاو سعی میشود از انواع مواد مغذی مهم و مورد نیاز نوزاد در هر رده سنی استفاده گردد تا بتواند مکمل غذایی مناسبی برای کودک باشد. شیرخشک تهیه شده از شیر گاو برای اکثر نوزادان خوب است و هضم آسانی دارد. با این حال برخی از نوزادان - مانند آنهایی که به پروتئین های موجود در شیر گاو حساسیت دارند - به انواع دیگر شیرخشک نوزاد نیاز دارند.
2) شیرخشک بر پایه سویا:
شیر خشک بر پایه سویا برای والدینی که میخواهند پروتئین های حیوانی را از رژیم غذایی کودک خود حذف کنند، بسیار مناسبند. شیرخشک های نوزاد بر پایه سویا برای نوزادانی که به شیرخشک بر پایه شیر گاو یا لاکتوز که یک کربوهیدرات طبیعی است و در شیر گاو یافت میشود، حساسیت دارند یا با آن سازگار نیستند نیز انتخاب بسیار مناسبی است. هر چند ممکن است نوزادانی که به شیر گاو حساسیت دارند نسبت به شیر سویا نیز حساسیت نشان دهند.
3) شیرخشک با پروتئین هیدرولیز شده:
این نوع شیرخشک ها حاوی پروتئینی هستند که به صورت جزئی یا گسترده به اندازه های کوچکتر از پروتئینهای موجود در شیرخشک تهیه شده از شیر گاو و شیرخشک بر پایه سویا، تجزیه (هیدرولیز) شده اند. شیرخشک با پروتئین هیدرولیز شده برای نوزادانی که به شیر گاو یا شیرخشک بر پایه سویا حساسیت دارند در نظر گرفته شده است. در واقع شیرخشک های پروتئین هیدرولیز شده یک جایگزین برای نوزادانی هستند که به پروتئین حساسیت دارند. مانند شیر خشک نان HA
به جز 3 دسته معرفی شده، شیر خشک هایی برای نوزادان نارس و نوزادانی که بیماری خاصی دارند نیز تولید شده است.
رده سنی شیر خشک ها بر روی بسته بندی
بر روی بسته بندی هر شیر خشک یک سری اعداد قرار دارد که محدوده سنی مصرف شیر خشک را مشخص میکند. این اعداد بین 1 تا 3 هستند. کلماتی مانند پره-پری، جونیور، LF، AR نیز در بین برندهای تولید کننده شیر خشک مشترک هستند. در مورد هر کدام از این علائم اختصاری در شیر خشک ها در ادامه میپردازیم.
شماره 1 : شیر خشک هایی که عدد 1 بر روی آن ها هستند، برای نوزادان تازه متولد شده تا 6 ماهگی مناسب می باشد.
شماره 2: این عدد بر روی شیر خشک ها نشان دهنده محدودیت سنی از 6 ماهگی تا 1 سالگی کودک شماست.
شماره 3: شیر خشک های شماره 3 برای کودکان سال به بالا هستند. کودکان بالای 3 سال و بزرگسالان گاها میتوانند با طرز مصرف تائید شده پزشک از این شیر خشک ها استفاده کنند.
LF: شیر خشک هایی که علامت LF بر روی آنها وجود دارد در واقع فاقد لاکتوز هستند. این شیر خشک به کودک شما کمک می کند تا علائم عدم تحمل لاکتوز مانند اسهال مکرر بهبود یابد.جدا از اینکه این شیر از نظر تغذیه ای کامل فاقد لاکتوز است، حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و تکامل طبیعی نوزاد شما می باشد.
AR:برای کودکانی که مشکل معده مثل رفلاکس معده دارند قابل استفاده است. این شیر خشک میتواند از بازگشت محتویات معده و استفراغ کودک جلوگیری کند. شیر خشک های AR در موارد خاص پزشکی استفاده میشوند و مصرف آن را باید پزشک تشخیص دهد. این شیر خشک برای کودکان تازه متولد شده مصرف میگردد.
جونیور: شیر خشکی برای کودکان در حال رشد است. هر شرکت یک رده سنی خاص را برای مصرف کودکان قرار داده است. .
پرو-پری:شیر خشک هایی هستند که حاوی پره بیوتیک و پروبیوتیک هستند. پروبیوتیکها که انواع باکتری های زنده هستند، تقویت میشوند. آنها باکتریهای "خوب" یا "دوست" هستند که در حال حاضر در سیستم گوارشی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند در سطوح بالایی وجود دارند. در نوزادانی که از شیرخشک تغذیه میکنند، اضافه کردن پروبیوتیکها به شیرخشک به منظور ایجاد تعادل باکتریها در روده کودک شما و جبران رشد ارگانیسمهای "غیر دوست" که میتوانند باعث عفونت و التهاب شوند، طراحی شده است. این نوع شیر خشکها معمولا با شرایط پزشکی خاص با تشخیص پزشک مصرف میشوند.
ممکن است علائم دیگری روی تولیدات هر شرکت تولید کننده نوشته شده باشد. اما مهمترین دسته بندی ها شامل موارد بالا هستند.
مقدار و برنامه تغذیه کودک با شیر خشک
نوزاد تازه متولد شده: نوزاد تازه متولد شده که از شیرخشک تغذیه میکند در هر تغذیه 60-90 میلی لیتر مصرف می کند و در طی چند هفته اول به طور متوسط هر سه تا چهار ساعت شیر می خورد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند معمولا نسبت به نوزادانی که از شیرخشک تغذیه میکنند، مقدار کمتر اما با تعداد بیشتر شیر میخورند).
در طی چند هفته اول: اگر کودک شما بیش از چهار تا پنج ساعت میخوابد و تغذیه را از دست میدهد، او را از خواب بیدار کرده و یک بطری شیر بدهید.
در پایان ماه اول:کودک شما حداقل 120 میلی لیتر در هر تغذیه، و با یک برنامه تغذیه نسبتا قابل پیش بینی تقریبا در هر چهار ساعت، شیر خواهد خورد.
در شش ماهگی:کودک شما در هر بیست و چهار ساعت هر چهار یا پنج ساعت و در هر بار 180-240 میلی لیتر مصرف میکند.
نکات و ترفندها در زمینه مصرف شیر خشک کودک
به طور متوسط کودک شما باید به ازای هر 453 گرم از وزن بدن در روز حدود 75 میلی لیتر شیرخشک مصرف کند. اما کودکان احتمالا برای برآورده کردن نیازهای خاص خود، روز به روز میزان مصرف خود را تنظیم میکنند. بنابراین به جای اینکه با میزان ثابت پیش بروید، اجازه دهید خودش به شما بگوید چه موقع به اندازه کافی شیر خورده است.
اگر در حین تغذیه تکان بخورد یا به راحتی خوردن شیر خشک را قطع کرد، احتمالا تغذیه اش به پایان رسیده است. اگر او بطری را خالی کند و به مکیدن لبهای خود ادامه دهد، احتمالا هنوز هم گرسنه است. حدهای بالا و پایین وجود دارد.
بیشتر نوزادان در ماه اول با 90-120 میلی لیتر در هر تغذیه سیر میشوند و آن مقدار را تا 30 میلی لیتر در هر ماه افزایش میدهند تا زمانی که به حداکثر حدود 210-240 میلی لیتر برسد.
اگر به نظر میرسد کودک شما به طور مداوم بیشتر یا کمتر از این مقدار را میخواهد، با متخصص اطفال خود صحبت کنید. کودک شما باید بیش از 960 میلی لیتر شیرخشک را در بیست و چهار ساعت بخورد. بعضی از نوزادان نیاز بیشتری به مکیدن دارند و ممکن است بعد از تغذیه بخواهند فقط پستانک را بمکند.
در ابتدا بهتر است زمانی که کودک شیر میخواهد یا هر زمان که به دلیل گرسنگی گریه کرد با شیرخشک تغذیه کنید. با گذشت زمان، او شروع به تدوین جدول زمانی نسبتا منظم خود میکند. با آشنا شدن با نشانه ها و نیازهای کودک میتوانید برنامه های مربوط به تغذیه وی را در روال روزمره او تنظیم کنید.
بین دو تا چهار ماهگی (یا زمانیکه کودک بیش از5.4 کیلوگرم وزن دارد) بیشتر نوزادانی که از شیرخشک تغذیه میکنند دیگر نیازی به شیردهی در نیمه شب ندارند، زیرا در طول روز شیر بیشتری مصرف میکنند و الگوی خواب آنها منظم تر شده است (اگرچه این مسئله از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است).
ظرفیت معده کودکان بعد از این سن نیز افزایش یافته است، که به این معنی است که ممکن است فواصل زمانی بین تغذیه در روز بیشتر شود و گاهی اوقات این فاصله تا چهار یا پنج ساعت می شود. اگر به نظر می رسد هنوز شیر خوردن کودک شما بسیار مکرر است یا مقادیر بیشتری مصرف میکند، سعی کنید با بازی یا پستانک حواس او را پرت کنید. گاهی اوقات الگوهای چاقی در دوران نوزادی شروع میشود، بنابراین مهم است که به کودک خود بیش از حد شیر ندهید.
مهمترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید، چه با شیر مادر تغذیه کنید و چه شیرخشک بدهید، این است که نیازهای غذایی کودک شما منحصر بفرد است. هیچ کتاب یا وب سایتی نمیتواند به شما بگوید نوزادتان دقیقا چقدر یا چند بار نیاز به تغذیه دارد یا دقیقا چگونه باید او را در حین تغذیه مدیریت کنید. به مرور که با کودکتان آشناتر میشوید این چیزها را خودتان کشف خواهید کرد.
انواع شیرخشک از نظر آماده سازی
شیرخشک های نوزاد به سه شکل ارائه میشوند. بهترین انتخاب به بودجه و تمایل شما برای راحتی بستگی دارد: 1) شیرخشک پودری: شیرخشک پودری ارزان قیمت است. هر قاشق از شیرخشک پودری باید با آب مخلوط شود. 2) شیرخشک مایع غلیظ:این نوع شیرخشک نیز باید با آب مخلوط شود. 3) شیرخشک آماده:شیرخشک آماده راحتترین نوع شیرخشک نوزادان است. این نوع شیرخشک نیازی به مخلوط شدن با آب ندارد و همچنین گرانترین گزینه است. قبل از دست زدن به شیرخشک حتما دستان خود را بشویید و هرگونه دستورالعمل مخلوط کردن و ذخیره سازی را با دقت دنبال کنید.
ضرورت مصرف شیرخشک نوزاد غنی شده با آهن
کودک شما به ویژه در دوران نوزادی برای رشد و نمو به آهن نیاز دارد. اگر نوزاد را با شیر مادر تغذیه نمیکنید، استفاده از شیرخشک غنی شده با آهن آسانترین راه برای تهیه این ماده مغذی اساسی است.
فواید شیرخشک غنی شده با اسیدهای چرب ضروری
برخی شیرخشک های نوزاد با دوکوساهگزائنوئیک اسید(DHA) و آراشیدونیکاسید(ARA) غنی میشوند. اینها اسیدهای چرب امگا 3 هستند که در شیر مادر و برخی غذاها مانند ماهی و تخم مرغ وجود دارند. برخی مطالعات بیان میکنند که گنجاندن DHA و ARA در شیرخشک نوزاد میتواند به بینایی و رشد مغز نوزاد کمک کند، اما تحقیقات دیگر نشان میدهند که این مواد فایدهای ندارند. علاوه بر این بسیاری از شیرخشکهای نوزاد شامل پری- و پروبیوتیکها هستند- موادی که باعث افزایش باکتریهای سالم در روده ها میشود - در تا فواید شیر مادر را داشته باشند. مطالعات اولیه دلگرم کننده هستند، اما فواید طولانی مدت این مواد مشخص نیست. اگر در مورد شیرخشک نوزاد غنی شده نوزاد مطمئن نیستید، از پزشک فرزند خود بخواهید راهنمایی کند.
تاریخ انقضا در شیرخشک نوزاد چقدر مهم است؟
شیرخشک نوزاد را که تاریخ انقضایش گذشته خریداری و استفاده نکنید. زیرا اطمینانی به کیفیت شیرخشک وجود ندارد.
کودک تا کی باید شیر خشک بخورد؟
شیرخشک نوزاد معمولا تا سن 1 سالگی، و به دنبال آن شیر دارای چربی تا سن 2 سالگی توصیه میشود. اما برای راهنمایی ویژه با پزشک فرزند خود صحبت کنید. شیر کم چرب یا شیر بدون چربی به طور کلی قبل از سن 2 سالگی مناسب نیست زیرا کالری یا چربی کافی برای رشد زودرس مغز ندارد.
چه زمانی باید از شیرخشک های سویا استفاده کنیم؟
شیرخشک های بر پایه پروتئین سویا جدا شده یک جایگزین بیخطر و معادل از نظر تغذیه ای برای شیرخشک بر پایه شیر گاو برای نوزادان ترم است که نیازهای غذایی آنها از طریق شیر مادر برطرف نمیشود.
شیرخشک بر پایه سویا برای چه کودکانی مناسب است؟
نوزادان مبتلا به گالاکتوزمی یا کمبود ارثی لاکتاز.
نوزادان مبتلا به کمبود لاکتوز موقتی اثبات شده.
نوزادان با حساسیت اثبات شده به شیر گاو مرتبط با ایمونوگلوبولین E که به پروتئین سویا حساسیت ندارند.
بیمارانی که به دنبال یک رژیم غذایی گیاهی برای یک نوزاد ترم هستند.
شیرخشک بر پایه سویا برای چه کودکانی ضرر دارد ؟
نوزادان نارس با وزن هنگام تولد کمتر از 1800 گرم.
پیشگیری از بیماری کولیک یا آلرژی.
نوزادان مبتلا به آنتروکولیت ناشی از پروتئین شیر گاو یا آنتروپاتی.
پروبیوتیک در شیرخشک نوزادان چیست؟
پروبیوتیک (به معنای "برای زندگی") کلمه ای است که ممکن است هنگام خرید شیرخشک نوزاد برای کودک خود به چشمتان بخورد. برخی شیرخشکها با این پروبیوتیکها که انواع باکتری های زنده هستند، تقویت میشوند. آنها باکتریهای "خوب" یا "دوست" هستند که در حال حاضر در سیستم گوارشی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند در سطوح بالایی وجود دارند. در نوزادانی که از شیرخشک تغذیه میکنند، اضافه کردن پروبیوتیکها به شیرخشک به منظور ایجاد تعادل باکتریها در روده کودک شما و جبران رشد ارگانیسمهای "غیر دوست" که میتوانند باعث عفونت و التهاب شوند، طراحی شده است.
مزایای بهداشتی احتمالی پروبیوتیکها
متداولترین انواع پروبیوتیکها سویه هایی از ارگانیسمهای ریز با نامهای بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیل هستند.
برخی تحقیقات نشان دادهاند که این پروبیوتیک ها ممکن است از بروز اختلالاتی مانند اسهال عفونی و درماتیت آتوپیک (اگزما) در کودکان جلوگیری یا آنها را درمان کنند.
سایر مزایای بهداشتی احتمالی نیز تحت بررسی هستند، از جمله اینکه آیا پروبیوتیک ها میتوانند خطر ابتلا به آلرژی ناشی از غذا و آسم را در فرزند شما کاهش دهند، از عفونتهای ادراری جلوگیری کنند یا علائم کولیک نوزادان را بهبود بخشند.
آیا شیرخشک خانگی بی خطر است؟
نوزادان برای رشد و سلامتی، نیاز به تعادل مشخصی از مواد مغذی، از هر چیزی نه خیلی زیاد و نه خیلی کم، نیاز دارند. شیر مادر حاوی همه چیز در مقادیر مناسب است و شیرخشک نوزاد در شرایطی که خانواده ها نتوانند یا تصمیم به عدم شیردهی با شیر مادر داشته باشند، میتواند تغذیه عالی فراهم کنند. اما، به خاطر داشته باشید که برای سلامتی کودک تان مهم است که محصولاتی تهیه شوند که مطابق با استانداردهای فدرال باشند، و مطابق با دستورالعمل های موجود در برچسب آماده شوند. اگرچه دستورالعمل ها برای شیرخشک های خانگی که در اینترنت وجود دارند ممکن است سالم یا کم هزینه به نظر برسند، اما ممکن است سالم نباشند یا نیازهای غذایی کودک شما را برآورده نسازند.
برخی از نکات آکادمی اطفال آمریکا درباره تغذیه با شیرخشک :
اگر کودک خود را با شیرخشک تغذیه میکنید، اطمینان حاصل کنید که همیشه:
محصولی از شیرخشک را انتخاب کنید که مورد بررسی و مطابق با حداقل نیازهای غذایی و ایمنی وزرات غذا و داروی ایالات متحده باشد.
آن را طبق دستورالعملهای روی برچسب آماده کنید، مگر اینکه به دلیل نیاز پزشکی خاص کودک خود پزشک به شما دستورالعملهای متفاوتی داده باشد.
چه کاری را تهیه شیر خشک نباید انجام دهید:
از مواد موجود در فروشگاه مانند پودر شیر گاو یا شیر خام و شکر، شیرخشک خانگی درست نکنید.
نوزاد زیر 1 سال خود را با شیر گاو یا سایر جایگزین های شیر از بخش لبنیات فروشگاه های مواد غذایی مانند نوشیدنی بادام یا سویا (که گاهی اوقات به آن شیر گفته میشود) تغذیه نکنید.
از شیرخشک های وارداتی از کشورهای دیگر که توسط FDA بررسی نشدهاند استفاده نکنید.
با اضافه کردن آب بیشتر در هنگام مخلوط کردن شیرخشک پودری یا با اضافه کردن آب اضافی به شیرخشک مایع آماده و شیرخشک مایع غیر غلیظ، از غلظت آن کم نکنید.
چرا نمی توانم شیرخشک را خودم تهیه کنم یا از شیر معمولی یا جایگزین های شیر تهیه شده از لبنیاتی، استفاده کنم؟
اگرچه تغذیه نوزاد با شیر معمولی یا تهیه شیرخشک خانگی دهه ها قبل رایج بود، اما آن روش ایمن یا توصیه شده نیست. در ایالات متحده، قوانین و سایر قوانین دولت اطمینان حاصل میکنند که کلیه شیرخشکهای نوزاد که در فروشگاهها فروخته میشوند، مطابق با قوانین بسیار سخت گیرانه در مورد مواد تشکیل دهنده آنها پیروی می کنند، تا اطمینان حاصل شود که این شیرخشکها رشد و نمو سالم را تضمین میکنند. همچنین FDA بر نحوه ساخت و ذخیره شیرخشکهای تایید شده نظارت میکند. دولت شیرخشکها و امکانات تولیدی را به طور مرتب بازرسی میکند تا اطمینان حاصل کند که قوانین برای جلوگیری از آلودگی و فساد رعایت می شوند. ترکیبات شیرخشک ساخته شده از منابع آنلاین یا منابع دیگر ممکن است دارای مولفه های حیاتی مانند آهن یا ویتامین کافی برای کودک نباشد. یا ممکن است آنها نمک یا سایر مواد مغذی زیادی داشته باشند که کلیه ها و کبد کودک شما در مقادیر زیاد نتواند از عهده آنها بربیاید. علاوه بر این محصولات لبنی معمولی مانند شیر گاو یا جایگزینهای دیگری مانند شیر سویا یا بادام حاوی مقدار مناسب منابع غذایی بسیار مهم از جمله پروتئین، آهن و ویتامینهای مورد نیاز کودک نیستند.
چرا نیازهای غذایی کودک بسیار مهم هستند؟
سال اول زندگی زمان مهمی برای رشد مغز و بدن کودک شماست. اگر کودک شما به اندازه کافی از قسمت های مهم شیرخشک نوزاد- حتی به مدت چند روز یا هفته - برخوردار نباشد، از اثرات طولانی مدت بر رشد توانایی های خود و یادگیری در مدرسه، رنج خواهد برد. شیرخشکهای خانگی همچنین ممکن است منجر به خطرات آلودگی شود، باعث ایجاد عفونت شده یا حتی ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی به دلیل مقادیر زیاد یا کم مواد معدنی مانند کلسیم یا الکترولیت هایی مانند سدیم شود.
آیا خرید آنلاین شیرخشک هایی که از کشورهای دیگر وارد می شوند درست است؟
خیر. این شیرخشک ها تحت بازبینی FDA قرار نگرفته اند و معمولا به طور ایمن بارگیری نمی شوند و یا به درستی انبار نمی شوند. این شیرخشک ها اغلب بسیار گران قیمت هستند و در تحقیقات نشان داده شده است که هیچ فایدهای برای نوزادان ندارند. علیرغم آنچه که به صورت آنلاین میخوانید یا میبینید، هیچ گواه علمی وجود ندارد که نشان دهد شیرخشکئهای وارداتی برای نوزادان بهتر از شیرخشک های موجود در قفسه مواد غذایی باشد.
آیا میتوانم با اضافه کردن کمی آب بیشتر از مقدار توصیه شده در دستورالعمل ها زمان اتمام شیرخشک را به تاخیر بیندازم؟
خیر. اگرچه این ممکن است راهی بی ضرر برای صرفه جویی در هزینه به نظر برسد، اما شیرخشک نوزاد تایید شده توسط FDA فقط برای مقدار صحیح تغذیه مطابق با برچسب طراحی شده است. اضافه کردن آب بیشتر باعث کاهش و رقیق شدن مواد مغذی میشود و ممکن است باعث بروز مشکلات جدی در رشد یا عدم تعادل در مواد مغذی حیاتی مانند نمک شود که میتواند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شود.
آیا میتوانم در سن کمتر از 12 ماهگی کودکم از شیرخشک هایی برای او استفاده کنم که دارای علامت گذاری برای کودکان نوپا باشد؟
نخیر، این ایده خوبی نیست، زیرا نیازهای غذایی یک نوزاد کوچک با نیازهای کودک نوپا یکسان نیست. همچنین شیرخشک کودک نوپا لازم نیستمانند شیرخشک های نوزاد توسط FDA بازبینی شود. به برچسب روی شیرخشک نگاه کنید و مطمئن شوید که برای نوزادان طراحی شده است. اگر سوالی دارید، از داروساز یا متخصص اطفال خود بخواهید که در انتخاب بهترین شیر خشک برای کودک به شما کمک کند.
دکتر رویا میرنظامی 
