حشراتی که میتوانند روی پوست بدن و سر انسان زندگی کنند
دکتر رویا میرنظامی
5111400
68677
ممکن است فکر کنیم که بدن ما تنها متعلق به خودمان است و هیچ موجود زنده دیگری بر روی آن زندگی نمی کند؛ اما حقیقت این است که تقریبا 90 درصد سلول هایی که یک انسان را می سازند، بخش اصلی بدن ما نیستند. در واقع آن ها از میلیاردها حشره میکروسکوپی تشکیل شده اند که بدون اطلاع ما به زندگی خود در بدن ادامه می دهند. این موجودات میکروسکوپی که به آن ها حشرات بدن انسان می گویند، باکتری ها و موجودات انگلی ای هستند که حیات آن ها به ما وابسته است. درست است که این ساکنین ناخوانده دائما از بدن ما تغذیه می کنند؛ اما در مقابل، تعدادی از آن ها مزیت هایی نیز برای ما دارند. به عنوان مثال بدن را از شر باکتری های مضر خلاص می کنند و یا در برابر عفونت ها از بدن محافظت می کنند؛ بنابراین نمی توانیم به سادگی، لقب آفت را به آن ها نسبت بدهیم. تنوع موجود در بدن، محیط بسیار مناسبی برای رشد و نمو سایر موجودات فراهم می کند. حشرات بدن انسان همچون کنه ها و شپش ها می توانند بر روی پوست خانه بسازند و از گوشت و خون ما تغذیه کنند. بسیاری از این موجودات منزجر کننده به گونه ای تکامل یافته اند که فقط در یک منطقه خاص به حیات خود ادامه می دهند و از محدوده خود خارج نمی شوند. این موجودات میکروسکوپی می توانند تمام دوران زندگی خود را بدون ایجاد کوچکترین مزاحمتی بر روی پوست بگذرانند و ما هیچ وقت متوجه حضور آن ها نشویم. این بچه های کوچک به طور پیوسته در حال تغذیه و جفت گیری و تخم گذاری در مو، پوست و گوشت انسان هستند. در ادامه شما را با 10 موجود منزجر کننده که می توانند بر روی بدن ما زندگی کنند، آشنا می کنیم.
حشراتی که روی بدن انسان زندگی میکنند
1) چیگر:
چیگر گونه ای از trombiculidae است که ارتباط نزدیکی با خانواده کنه ها دارد. با این تفاوت که آن ها بسیار کوچک تر از خویشاوندان خود هستند و نهایتا به اندازه 0.4 میلی متر می رسند.
تشخیص این موجودات کوچک میکروسکوپی که گونه ای از حشرات بدن انسان هستند، عملاً بسیار دشوار است. آن ها تقریبا می توانند بر روی هر نوع گیاهی زندگی کنند و در مرحله لاروی خود، به میزبانان مختلف از جمله بدن انسان متصل شوند و از خون انسان تغذیه کنند. چیگرها، لاروهایی هستند که به جای گاز گرفتن پوست برای نفوذ به لایه های پایین تر، از مواد شیمیایی برای ایجاد سوراخ در قسمت های مختلف بدن استفاده می کنند. این موجودات منزجر کننده تا زمانی که تغذیه آن ها تمام شود، روی بدن انسان به زندگی خود ادامه می دهند و معمولا مشکلی برای ما ایجاد نمی کنند.
2) شپش سر:
شپش های سر؛ چه های کوچکی که عاشق پوست نازک سر انسان ها هستند. شپش سر یکی از رایج ترین حشرات بدن انسان است. این حشرات ریز روی پوست سر زندگی می کنند. بر روی موهای بلند ما به راحتی تخم گذاری می کنند. همچنین پوست نازک کف سر این فرصت را برای آن ها فراهم می کند تا به راحتی گوشت را گاز بگیرند و از خون انسان تغذیه کنند. سالانه میلیون ها نفر در سراسر دنیا به این حشرات کوچک دردسر ساز آلوده می شوند. شپش سر با تماس نزدیک افراد به سرعت منتقل و پخش می شود.
این حشرات انگلی بر خلاف خویشاوندان خود یعنی شپش های سر، بیشتر بر روی لباس انسان زندگی می کنند و به تکامل می رسند. آن ها برای اولین بار حدود 100000 سال پیش به وجود آمدند. تقریباً همان زمانی که انسان شروع به پوشیدن لباس کرد. این حشرات بدن انسان فقط برای تغذیه به سمت پوست می روند. شپش بدنچرخه زندگی مشابهی با شپش سر دارد و تقریباً هم شکل و هم اندازه هستند. خوشبختانه، این موجودات کمتر از برادران خود انسان را درگیر می کنند؛ زیرا فقط کسانی را تحت تأثیر قرار می دهند که به امکانات حمام و شست و شوی منظم یا لباس تمیز دسترسی نداشته باشند. شپش بدن می تواند از طریق لباس و رختخواب و یا تماس فیزیکی نزدیک منتقل شود. در واقع تماس مستقیم با فرد مبتلا یا استفاده از وسایل شخصی او، مهم ترین عامل انتقال شپش از فردی به فرد دیگر است.
4) کنه ها:
کنه ها مسافران پر از باکتری ای هستند که عاشق گوشت انسان اند و در خانواده عنکبوتیان جای دارند. آن ها یکی دیگر از حشرات بدن انسان هستند که تقریبا بین چند میلی متر تا یک یا دو سانتی متر طول دارند. کنه ها در سراسر جهان وجود دارند و با تغذیه از پستانداران و پرندگان و حتی خزندگان زندگی می کنند. این انگل ها معمولاً در مناطق جنگلی پیدا می شوند و خود را از شاخه ها و بوته ها به میزبان خود می چسبانند. را نام ببریم.مالاریا کنه ها معمولا حامل بیماری های مختلفی هستند و زمانی که میزبان خود را گاز می گیرند می توانند صدمات زیادی به آن ها وارد کنند. از جمله بیماری هایی که کنه ها منتقل می کنند می توانیم لایم و بابیوز شبه
5) کک چیگو:
کک چیگو اگرچه یکی از نادر ترین حشرات بدن انسان است؛ ولی می تواند بسیار دردسر ساز باشد. این موجود مزاحم نفس می کشد و مدفوع می کند و در پوست انسان تخم می گذارد. کک چیگو بعد از رسیدن به میزبان، روی پوست می چسبند و سپس سر خود را در گوشت فرو می برد. پاهای عقبی این آفت نفرت انگیز بر روی پوست باز می ماند و به او اجازه می دهد نفس بکشد و مدفوع کند. این درحالی است که می تواند صدها تخم زیر پوست شما جای گذاری کند. آن ها بیشتر در آمریکای جنوبی و آفریقا رایج هستند. جایی که خود را به پای قربانیان می چسبانند و آن ها را با مشکلات زیادی مواجه می کنند. برخلاف بسیاری از موجودات دیگر که روی بدن انسان زندگی می کنند و بی آزار هستند، این کک ها می توانند آسیب های شدیدی مانند قانقاریا و سل و نکروز گوشت (بافت مردگی) ایجاد کنند.
کنه گال یک موجود میکروسکوپی است که بیشتر در زندان ها و بیمارستان ها رشد می کند و می تواند روی بدن ما زندگی کند. اگرچه این نوع از حشرات بدن انسان خیلی رایج نیستند؛ اما به سرعت در محیط های پر جمعیت مانند زندان و بیمارستان گسترش پیدا می کنند. این موجودات میکروسکوپی در پوست فرو می روند و داخل گوشت تخم ریزی می کنند. گال ها باعث ایجاد بثورات و تحریک پوست می شوند که بیشتر با خارش شدید همراه است. این التهابات معمولا در مدت زمان کوتاهی شدید و بسیار آزار دهنده می شوند و با کوچک ترین تماسی انتقال می یابند.
8) کنه های صورت:
کنه های صورت از جمله حشرات بدن انسان است که 100 درصد مردم به آن مبتلا هستند. این ارگانیسم های ریز و میکروسکوپی معمولا در دنیای علم به نام Demodex folliculoru شناخته می شوند. طول این موجودات میکروسکوپی معمولاً بین 0.1 تا 0.4 میلی متر است و در فولیکول های مو زندگی می کنند. آن ها بیشتر شبیه کرم های کوچکی هستند که چنگال و فلس دارند و معمولاً بر روی صورت و سر و قسمت هایی که مقدار زیادی غذا وجود دارد، دیده می شوند.
9) کنه های گرد و غبار:
کنه های گرد و غبار یکی دیگر از حشرات بدن انسان هستند که بر روی پوست مرده شما جشن می گیرند. آن ها موجودات کوچکی هستند که معمولا فقط حدود 0.2 تا 0.3 میلی متر طول دارند و با رنگ نیمه شفاف خود در نقاط گوناگون جهان پیدا می شوند. تشخیص کنه های گرد و غبار با چشم غیر مسلح تقریبا غیر ممکن است. این موجودات منزجر کننده عمدتاً بر روی پوست مرده و سایر مواد آلی دور ریخته شده سکونت دارند و خانه انسان ها محیطی عالی ای برای زندگی آن ها است. بعضی مواقع کنه های گرد و غبار قرار گرفته بر روی مبلمان و اثاثیه، به بدن ما می چسبند؛ اما مانند بسیاری از کنه های دیگر زیر پوست نمی روند. به همین دلیل معمولا واکنش های آلرژیک شدیدی ایجاد نمی کنند.
10) باکتری های ناف:
حشرات بدن انسان هم در سطح و هم در داخل بدن زندگی می کنند. قسمت داخلی ناف انسان یک مکان عالی برای زندگی گروه خاصی از آن ها که باکتری های ناف نام دارند، است. از آنجایی که این قسمت از بدن نسبت به سایر اعضا کمتر شسته می شود، یک موقعیت عالی برای زندگی باکتری های دوستدار آلودگی به شمار می آید و منبع غذایی خوبی برای آن ها است.
درمان حشرات بدن انسان
1) درمان چیگر:
اولین قدم برای از بین بردن این حشرات بدن انسان دوش گرفتن و شستشوی بدن با آب گرم و صابون است. سپس محل آسیب دیده را با یک کرم یا پماد ضد خارش بدون نسخه مانند منتول، لوسیون کالامین یا هیدروکورتیزون درمان کنید. نیش چیگر معمولا خود به خود بهبود پیدا می کند. اما اگر بعد از گذشت چند روز همچنان آزار دهنده بود، باید به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، ممکن است برای آرام کردن خارش و تورم حاصل از این گزیدگی به تزریق استروئید نیاز داشته باشید. همچنین ممکن است در صورت عفونی شدن نیش، پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.
2) درمان گال:
برای درمان گال ابتدا باید آلودگی موجود را با استفاده دارو از بین برد. احتمالا پزشک برای شما کرم یا لوسیون خاصی تجویز می کند که باید به کل بدن از گردن به پایین بمالید و اجازه دهید 8 تا 10 ساعت بر روی پوست باقی بماند. از آنجایی که گال به راحتی گسترش می یابد، پزشک شما احتمالاً درمان را برای همه اعضای خانواده و سایر افراد نزدیک توصیه می کند، حتی اگر هیچ نشانه ای از آلودگی در آن ها وجود نداشته باشد.
داروهایی که معمولاً برای از بین بردن این حشرات بدن انسان تجویز می شوند عبارتند از: کرم پرمترین با دارا بودن ماده پرمترین می تواند در درمان بیماری گال موثر باشد. لوسیون کروتامیتون (Eurax، Crotan) دارای نمک صناعی کلروفورمات است که خاصیت درمانی ضد گال و ضد خارش دارد.
3) درمان کک:
مهم ترین قدم برای رهایی از حشرات بدن انسان، ریشه کن کردن آن ها از محیط اطراف است. شما باید به طور کامل محل زندگی خود را از وجود کک پاکسازی کنید. برای این کار می توانید از شرکت های ارائه دهنده خدمات کنترل آفات مشورت کنید. برای از بین بردن خارش و التهاب ناشی از گزیدگی کک ابتدا باید محل مورد نظر را بشویید تا احتمال عفونت کاهش پیدا کند. سپس می توانید از یک داروی موضعی ضد خارش مانند لوسیون کالامین (کالادریل) ترکیبی از اکسید روی و اکسید آهن می باشد و از طریق افزودن سایر ترکیبات شیمیایی مانند فنول و کلسیم هیدروکسید تهیه می‌شود و با توجه به این ترکیبات به درمان کک استفاده می شود همچنین هیدروکورتیزون (کورتاید، کورتیزون) یک استروئید ضعیف موضعی است که به منظور کاهش علائم التهاب، قرمزی و تورم پوستی به کار برده می شود، یا دیفن هیدرامین (ژل توقف خارش بنادریل) به دلیل حاوی بودن 2% از ضد درد موضعی دیفن هیدرامین هیدروکلراید همراه با مسدود کننده هیستامین برای کاهش التهاب استفاده کنید. در صورتی که با موارد گفته شده خارش برطرف نشد استفاده از یک آنتی هیستامین خوراکی مانند دیفن هیدرامین (بنادریل) ممکن است موثر باشد. در صورت داشتن واکنش آلرژیک حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است به آنتی هیستامین قوی تری مانند هیدروکسی زین (ویستاریل، آتاراکس) نیاز داشته باشید.
4) درمان ساس:
گزش ساس معمولاً در عرض یک یا دو هفته بهبود می یابد و از بین می رود. برای از بین بردن این حشرات بدن انسان در منزل ابتدا محل گزش را با آب و صابون بشویید تا از پخش شدن عفونت جلوگیری شود. سپس از یک کرم کورتیکواستروئیدی که به دلیل شامل بودن هیدروکورتیزون برای کاهش خارش می توانید استفاده کنید. اما در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید: 🔹 تاول 🔹 نیش های زیادی 🔹 عفونت پوستی چرک دار 🔹 یک واکنش پوستی آلرژیک مانند قرمزی، تورم شدید پوست و کهیر
متخصص پوست شما ممکن است برای یک واکنش آلرژیک شدید تزریق آنتی هیستامین، کورتیکواستروئید یا اپی نفرین (آدرنالین) را تجویز کند. همچنین با توجه به شدت عفونت ممکن است به داروی موضعی ضد عفونی کننده یا استفاده از آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید.
5) درمان شپش بدن:
از جمله نشانه های گزیدگی توسط شپش بدن می توان به التهاب و وجود نقاط قرمز رنگ که خارش شدیدی دارد اشاره کرد. عفونت ثانویه معمولا به دلیل خاراندن زیاد بدن بروز می کند.
برای خلاصی از این حشرات بدن انسان رعایت نکات زیر ضروری است: 🔹 رعایت بهداشت شخصی و دوش گرفتن منظم 🔹 استفاده از حشره کش های مناسب و استاندارد با توجه به تجویز پزشک 🔹 تمیز کردن تشک با استفاده از جارو برقی مخصوصا قسمت درز و چین آن 🔹 عوض کردن لباس ها و شستشوی درست و کامل آن ها به ویژه لباس های زیر 🔹 دور انداختن یا شستشوی لباس و ملحفه های استفاده شده توسط فرد آلوده با آب داغ و اتو کشیدن تمام درزهای پارچه و لباس همچنین پزشک ممکن است برای کاهش خارش و کنترل عفونت ثانویه داروهای خاصی تجویز کند.
شایع ترین علامت درگیر شدن با شپش سر خارش شدید در پوست سر، گردن و گوش است. این یک واکنش آلرژیک است که در بعضی افراد بعد از گذشت چهار تا شش هفته ایجاد می شود. شپش های روی سر معمولا با چشم غیر مسلح هم دیده می شوند ولی تشخیص آن ها چندان هم راحت نیست و ممکن است با پوسته و شوره اشتباه گرفته شوند. آن ها به سرعت حرکت می کنند و از نور فراری هستند. تخم شپش بسیار چسبنده است و بر روی ساقه مو می چسبد. این حشرات بدن انسان را می توان در منزل با داروهای خانگی یا محصولات داروخانه ای بر طرف کرد. اما بهتر است قبل از شروع درمان به پزشک مراجعه کنید. این مشکل در کودکان مدرسه ای رایج تر است. برای جلوگیری از بروز این مشکل از کودک خود بخواهید وسایل شخصی مانند روسری، کلاه، هدفن و ... را به دوستان خود ندهند و از وسایل آن ها استفاده نکنند.
سخن آخر همان طور که گفته شد موجودات زنده بسیاری در بدن ما زندگی می کنند. تعدادی از این حشرات بدن انسان مفید هستند و وجود آن ها هیچ آسیبی به ما نمی رساند ولی تعدادی دیگر باعث بروز مشکلاتی بسیاری می شوند که در این مقاله مهم ترین آن ها را با یکدیگر بررسی کردیم. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از گزیده شدن توسط این موجودات کوچک آزار دهنده رعایت بهداشت فردی و تمیز نگه داشتن محیط زندگی اهمیت بسیاری دارد.
