کلاژن چیست و چه فوایدی دارد؟

 

 

کلاژن چیست؟

کلاژن از کلمه ای یونانی بنام " Kolla " به معنی "چسب" گرفته شده است. در واقعیت نیز کلاژن مانند چسبی است که سلول ها و اجزا را بهم متصل می کند. کارکرد کلاژن دقیقا مثل سیمانی است که آجرهای یک دیوار را در کنار یکدیگر محکم نگه می دارد.
کلاژن مهمترین عنصر سازنده در استخوان، پوست، عضلات، تاندونها و رباطها است، همچنین در بسیاری از قسمتهای دیگر بدن از جمله رگهای خونی، قرنیه و دندان  نقش دارد.
کلاژن فراوانترین پروتئین در بدن ماست که تقریبا  35% پروتئین موجود در بدن را تشکیل می دهد و ساختار اصلی در ماتریکس خارج سلول بوده و جزء اصلی بافت همبند می باشد. کلاژن متشکل از اسید آمینه هایی است که به هم متصل شده و یک مارپیچ 3 گانه از فیبریل کشیده را می سازند که بعنوان "مارپیچ کلاژن" معروف است. کلاژن بسته به درجه معندنی دن شامل کلاژن سفت (استخوان) ، کلاژن سازگار (تاندون) و شیب از سخت به سازگار (غضروف) می باشد.
   

انواع کلاژن

کلاژن بر اساس ساختار تشکیل شده به انواع مختلفی تقسیم می شود که همه انواع  حداقل یک مارپیچ سه گانه دارند. در سال 2011  28 نوع کلاژن ثبت شده که حداقل 16 نوع آن در بدن وجود دارد. در اینجا 5 نوع از مهمترین کلاژن های بدن را به شما معرفی می کنیم که شامل موارد زیر هستند:
 
نوعI   :  این نوع از کلاژن از الیاف بسته بندی متراکم می باشد که 90% کلاژن بدن را تشکیل می دهد  و در بافت پوست، استخوان، تاندونها، غضروف های رشته ای، بافت همبند و دندانها وجود دارد.

نوعII   : این کلاژن از الیاف بسته بندی شده آزادتری نسبت به نوع اول ساخته شده و در غضروف الاستیک یافت می شود که مفاصل را نرم تر و منعطف تر می کند.

نوعIII   : این نوع از کلاژن ها به کلاژن شبکه ای معروفند و معمولا در کنار کلاژن نوع 1 یافت می شود. کلاژن نوع 3 از ساختار عضلات اندامها و عروق پشتیبانی می کند.

نوع IV: کلاژن نوع چهارم لایه ی پایه را تشکیل می دهد و در پوست به وفور یافت می شود و به فیلتر کردن کمک می کند.
نوع V: کلاژن نوع پنجم در سطوح سلول، پوست و مو یافت می شود.
 

فواید کلاژن

◼️ جوانسازی و سلامت پوست
◼️ ترمیم و بازسازی پوست
◼️ درمان چین و چروکها و پیشگری از ایجاد آنها
◼️ افزایش توده عضلانی
◼️ بهبود آرتروز
◼️ کاهش درد مفاصل و غضروف ها
◼️ جوانسازی و سلامت پوست
◼️ کاهش فشار خون
◼️ استفاده در جراحی ها
◼️ افزایش انعطاف مفاصل
◼️قابلیت ارتجاعی تاندونها و رباط ها


 

 مکانیسم عملکرد کلاژن در بدن

مکانیسم عملکرد مکمل‌های کلاژن به شرح زیر است:

• جذب کلاژن: مکمل‌های کلاژن در دستگاه گوارش جذب می‌شوند. پروتئین کلاژن به زنجیره‌های کوتاه‌تری از اسید آمینه‌ها تجزیه می‌شود که می‌توانند از طریق دیواره روده کوچک جذب شوند.
• انتقال کلاژن به سلول‌های هدف: اسید آمینه‌های کلاژن جذب‌شده به جریان خون منتقل می‌شوند و به سلول‌های هدف، مانند فیبروبلاست‌ها، می‌رسند.
• تولید کلاژن جدید: اسید آمینه‌های کلاژن توسط سلول‌های هدف برای تولید کلاژن جدید استفاده می‌شوند.

 

کلاژن برای چه کسانی مناسب است؟

پودر و قرص کلاژن برای همه افراد بی خطر است، اما ممکن است برای افرادی که شرایط زیر را دارند مفیدتر باشد:

• افراد مسن: با افزایش سن، تولید کلاژن در بدن کاهش می یابد. مصرف کلاژن می تواند به بهبود سلامت پوست، مو، ناخن ها، مفاصل و استخوان ها در افراد مسن کمک کند.
• افراد مبتلا به آرتروز: کلاژن می تواند به کاهش درد و التهاب مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز کمک کند.
• افراد مبتلا به پوکی استخوان: کلاژن می تواند به پیشگیری از پوکی استخوان و بهبود سلامت استخوان ها کمک کند.
• افراد دارای پوست آسیب دیده: کلاژن می تواند به ترمیم پوست آسیب دیده و بهبود ظاهر اسکارها کمک کند.
• افرادی که به دنبال بهبود ظاهر پوست خود هستند: مصرف کلاژن می تواند به بهبود خاصیت ارتجاعی و جوانی پوست کمک کند.

 

تاثیر کلاژن بر پوست

1) ایجاد خاصیت ارتجاعی (کششی) پوست:

60% کلاژن را آب تشکیل داده است پس می تواند باعث نرمی و قابلیت کششی پوست می شود و از خشکی و زبری پوست نیز جلوگیری می شود.
   

2)جلوگیری از افتادگی و شل شدن پوست:

کلاژن می تواند بافت پوست را محکم کند و حالت لیفت به پوست دهد در نتیجه افتادگی و شل شدن پوست که معمولا با افزایش سن و کم آبی رخ می دهد .
 

3)جلوگیری و درمان چین و چروکهای پوستی:

وجود کلاژن در بدن یکی از مهمترین دلایل جوان ماندن و جلوگیری از پیری زودرس است. رادیکال های آزادی که در فضا وجود دارند باعث آسیب به پوست شده و سنتز کلاژن را در بدن کاهش می دهند، با کاهش کلاژن در بدن سلولهای جوان و سالم پوست تبدیل به سلولهای مرده شده و چین و چروک را ایجاد می کنند. اگر کلاژن در پوست به مقدار کافی وجود داشته باشد پوست بدون چین و چروک و جوان می ماند.
 

4)ترمیم و بازسازی پوست:

کلاژن در پوست به شکل فیبروبلاست است که به رشد سلول جدید کمک می کند و باعث ترمیم و ازسازی پوست می شود. در واقع کلاژن باعث پوست سازی می شود.
   

5)جلوگیری از عفونت زخم:

کلاژن در برابر باکتری ها مقاوم هستند و مانع ایجاد عفونت در بستر زخم  ها می شوند.

مطالعه بیشتر: خرید قرص کلاژن
 

چگونه بفهمیم کلاژن در بدن ما به اندازه کافی وجود دارد و یا با کمبود آن مواجه هستیم؟

یکی از نشانه های ساده و قابل مشاهده میزان کلاژن در بدن از طریق پوست و غضروف است. به این شکل که پوست حالت سفتی و لطیفی دارد یعنی افتادگی ندارد و چین و چروکی بر پوست ظاهر نشده، همچنین پوست خشک و پوسته پوسته نیست. غضروف ها نیز سالم هستند و درد و ضعفی در این ناحیه احساس نمی شود.

راه‌های افزایش تولید کلاژن در بدن

راه‌های زیادی برای افزایش تولید کلاژن در بدن وجود دارد، از جمله:

• رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سالم که سرشار از پروتئین، ویتامین C و روی باشد به افزایش تولید کلاژن در بدن کمک می‌کند.
• ورزش منظم: ورزش منظم به تحریک تولید کلاژن در بدن کمک می‌کند.
• خواب کافی: خواب کافی به بدن فرصت ترمیم سلول‌ها و بافت‌ها را می‌دهد که این امر منجر به افزایش تولید کلاژن می‌شود.
• کاهش استرس: استرس تولید کلاژن در بدن را کاهش می‌دهد. برای کاهش استرس می‌توان از روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و ورزش استفاده کرد.
• مصرف مکمل‌های کلاژن: مکمل‌های کلاژن می‌توانند به افزایش تولید کلاژن در بدن کمک کنند که در ادمه به برخی از این مکمل ها اشاره میکنیم.

3 نمونه از بهترین مکملهای حاوی کلاژن

1) ساشه کلاژینو:

 

3) قرص جوینتیس کلاژن ویتابیوتیکس:

   

فواید قرص جوینتیس کلاژن ویتابیوتیکس

✔️درمان درد مفاصل
✔️بهبود کارایی غضروف
✔️مفصل ساز
✔️حاوی عصاره زنجبیل
✔️مناسب افراد میانسال و ورزشکاران

✔️فاقد لاکتوز ، گلوتن ، رنگ مصنوعی و مواد نگهدارنده

طرز مصرف: 
روزانه 2 عدد از قرص کلاژن دار جوینتیس با آب کافی میل شود. ترجیحا قرص را برای کاهش عوارض گوارشی با معده پر میل کنید.

 

آیا کلاژن باعث چاقی میشود؟

مواد مغذی سازنده ی کلاژن در بدن

تمام کلاژن ها در بدن ابتدا پروکلاژن هستند و طی مراحلی به کلاژن تبدیل می شوند. بدن به طور طبیعی با ترکیب 2 اسید آمینه به نام های "گلیسین و پرولین" پروکلاژن را تولید و تغییر می دهد و در این فرآیند از ویتامین C کمک می گیرد.

🔷نقش پرولین در تولید کلاژن

پرولین نوعی اسید آمینه است که برای عملکرد صحیح مفاصل و تاندون ها بوده و به حفظ و تقویت عضلات قلب کمک می کند. بدن پرولین را به  هیدروپرولین تبدیل می کند تا بتواند کلاژن تولید کند.

🚩منابع غذایی حاوی پرولین: سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، لبنیات، کلم، مارچوبه و قارچ
 

🔷نقش گلیسین در تولید کلاژن

نوعی دیگر از اسید آمینه ها است که  با التهاب بدن مقابله می کندو از سلامت سیستم ایمنی پشتیبانی کرده و از سلولهای بدن محافظت می کند. همچنین گلیسین کیفیت خواب را بهبود می بخشد.
 
🚩منابع غذایی حاوی گیلیسین: گوشت خوک، پوست مرغ، ژلاتین و غذاهای مختلف حاوی پروتئین
 
 

مواد معدنی و ویتامین های کلاژن ساز

همراه با اسید آمینه گلیسین و پرولین برای تولید و افزایش کلاژن به مواد مغذی زیر نیاز است که با مصرف مواد مغذی معرفی شده در زیر به مقدار کافی در طی روز بدون نیاز به مصرف قرص های مکمل که حاوی کلاژن هستند می توانید کلاژن مورد نیاز بدن را تأمین نمائید.

🔷ویتامین C :

ویتامین ث باعث تبدیل پرولین به هیدروکسی پرولین و در نهایت تولید کلاژن می شود. این ویتامین همچنین بعنوان یک آنتی اکسیدان می تواند با آسیب رادیکال های آزاد مقابله کرده و از کاهش و سرکوب تولید کلاژن توسط رادیکال آزاد جلوگیری نماید .
مرکبات، فلفل دلمه ای و توت فرنگی منابع خوبی برای تأمین ویتامین ث هستند.
   

🔷ویتامین های گروه B  (B-COM) :

ویتامین های گروه ب در سلامت پوست و استخوان مفید می باشند. مثلا کمبود ویتامین B6 باعث سرکوب تولید کلاژن و کاهش کلاژن در بدن می گردد.
تخم مرغ، گوشت، ماهی، جگر، سیب زمینی، لبنیات و سبزیجات منابع ویتامین های گروه ب هستند.
 

🔷کروم:

کروم نوعی ماده معدنی است که از تجزیه کلاژن جلوگیری می کند.
مخمر آبجو،  گوشت گوساله، جگر، مرغ، لبنیات، تخم مرغ، فلفل دلمه ای ، موز و آب  سرشار از کروم هستند.
   

🔷گوگرد:

گوگرد یکی از فراوانترین مواد معدنی در بدن می باشد  و در سنتز کلاژن بدن نقش اساسی دارد. گوگرد به تولید گلوتاتیون که آنتی اکسیدان اصلی بدن می باشد کمک می کند. با وجود این آنتی اکسیدان اساسی در بدن عمل استرس اکسیداتیو ( آسیب رادیکال آزاد) سرکوب می شود و از کاهش تولید کاژن جلوگیری می شود.
زرده، تخم‌ مرغ، شیر و صیفی‌ها، سیر، کلم، کلم بروکسل، پیاز، شلغم، کاهو، کلپ (جلبک دریایی)، گیاهان دریایی حاوی گوگرد هستند.
 

🔷مس:

ماده ای معدنی که در سنتز و تولید کلاژن نقش دارد. مس در گوشت، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس یافت می شود.
   مقاله مرتبط: بهترین قرص های کلاژن

نکات مهم در مورد مصرف مکمل های حاوی کلاژن

📌 مصرف آن با معده خالی ممکن است باعث شود تا مشکلات گوارشی نیز به وجود نیاید.
📌 برای این که دارو به خوبی جذب شود، باید با معده پر مصرف شود.
📌در دوران بارداری و شیردهی با تجویز پزشک مصرف گردد
📌بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نگردد
📌یک ساعت قبل و بعد از مصرف این قرص از چای یا قهوه مصرف نکنید زیرا این مواد جذب کلسیم و سایر مواد مغذی را کاهش می دهند.

 

اعمالی که باعث آسیب به کلاژن سازی در بدن شده و آن را کاهش می دهند

شاید شما در طی روز از تمامی منابع حاوی کلاژن استفاده کنید اما همچنان با مشکل کمبود کلاژن مواجه باشید؛ نکته قابل توجه این است که برخی رفتارها و اعمال می توانند به سنتز کلاژن آسیب برسانند.

1) خوردن بیش از حد قند و کربوهیدرات های تصفیه شده:

شکر و قند می تواند در تولید کلاژن و ترمیم آن اختلال ایجاد کند. با مصرف قند در بدن مقدار گلوکز  (جایی که قند به پروتئین متصل می شود) افزایش می یابد و باعث خشکی، شکنندگی و ضعف در تولید کلاژن می گردد. کربوهیدرات های تصفیه شده نیز در بدن به قند تبدیل می زنند و به کاهش کلاژن در بدن دامن می زنند.

2) آفتاب گرفتن بیش از حد:

آفتاب گرفتن با اشعه ماورائ بنفش و بطور کلی قرار گرفتن زیاد و بدون ضد آفتاب در معرض نور خورشید باعث کاهش تولید کلاژن در بدن می گردد.

3) سیگار کشیدن و مصرف دخانیات:

سیگار کشیدن و مصرف دخانیات می تواند بهبود زخم و ترمیم پوست را مختل کند و باعث ایجاد چین و چروک پوست شود زیرا تولید کلاژن با سیگار کشیدن و دخانیات کاهش می یابد.


 

منابع غذایی کلاژن ساز

◼️کلاژن در بافت های پیوندی غذاهای حیوانی مثل پوست مرغ و گوشت خوک یافت می شود.
◼️آبگوشت استخوان: با جوشاندن استخوان مرغ و سایر حوانات و مصرف آن می توانید کلاژن زیادی را برای بدن خود تأمین نمائید.
◼️ژلاتین:  ژلاتین در واقع کلاژن پخته شده است و سرشار از آمینو اسید برای تولید کلاژن می باشد. ژلاتین کلاژنی است که به طور غیر قابل برگشت هیدرولیز شده است.
   

چگونه یک مکمل کلاژن درست کنیم؟

می توانید از پودر ژلاتین برای تهیه ژله استفاده کنید.
همچنین پپتید کلاژن به شکل پودری وجود دارد که می توان از آن به راحتی در غذاها، سوپ ها و غذاهای پخته شده اضافه کرد.
در حال حاضر 2 نوع مکمل برای تامین کلاژن مورد نیاز محبوبیت دارد که شامل: کلاژن هیدرولیز شده (هیدرولیزات کلاژن) و ژلاتین می باشد. این دو مکمل پروتئین های بزرگ را به پپتید های کوچکتر تقسیم کرده تا به راحتی جذب بدن می شوند.
 

روش های پزشکی افزایش کلاژن در بدن

علاوه بر روش‌های غیرتهاجمی مانند مصرف مکمل‌های کلاژن، رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش منظم، روش‌های درمانی پزشکی نیز برای افزایش کلاژن وجود دارند. این روش‌ها عبارتند از:

تزریق کلاژن

تزریق کلاژن یک روش درمانی پزشکی است که برای افزایش کلاژن در پوست استفاده می‌شود. در این روش، کلاژن خالص یا کلاژن مصنوعی به پوست تزریق می‌شود. تزریق کلاژن می‌تواند به بهبود چین و چروک، افتادگی پوست و نازک شدن پوست کمک کند.

لیزر درمانی

لیزر درمانی یک روش درمانی پزشکی است که برای تحریک تولید کلاژن در پوست استفاده می‌شود. در این روش، از لیزر برای ایجاد گرما در لایه‌های عمیق پوست استفاده می‌شود. این گرما باعث تحریک سلول‌های پوست برای تولید کلاژن جدید می‌شود. لیزر درمانی می‌تواند به بهبود چین و چروک، افتادگی پوست و نازک شدن پوست کمک کند.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ یک روش درمانی پزشکی است که برای تحریک تولید کلاژن در پوست استفاده می‌شود. در این روش، از سوزن‌های بسیار ریز برای ایجاد سوراخ‌های کوچک در پوست استفاده می‌شود. این سوراخ‌ها باعث تحریک سلول‌های پوست برای تولید کلاژن جدید می‌شوند. میکرونیدلینگ می‌تواند به بهبود چین و چروک، افتادگی پوست و نازک شدن پوست کمک کند.

پی آر پی

پی آر پی (PRP) یک روش درمانی پزشکی است که برای تحریک تولید کلاژن در پوست استفاده می‌شود. در این روش، از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) استفاده می‌شود. PRP حاوی سلول‌های بنیادی و سایر مواد است که می‌توانند باعث تحریک تولید کلاژن در پوست شوند. پی آر پی می‌تواند به بهبود چین و چروک، افتادگی پوست و نازک شدن پوست کمک کند.

جراحی پلاستیک

جراحی پلاستیک یک روش درمانی پزشکی است که برای افزایش کلاژن در پوست استفاده می‌شود. در این روش، از جراحی برای برداشتن پوست اضافی یا کشیدن پوست استفاده می‌شود. جراحی پلاستیک می‌تواند به بهبود چین و چروک، افتادگی پوست و نازک شدن پوست کمک کند.

انتخاب روش درمانی مناسب برای افزایش کلاژن به عوامل مختلفی مانند شدت مشکل، سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد.

مصارف پزشکی کلاژن

از ماده اولیه کلاژن در صنعت پزشکی و عمل های جراحی استفاده های مختلفی می شود که شامل موارد زیر می باشد:

جراحی های قلب:

کلاژن در 4 حاقه درچه قلب وجود دارد و در حرکت عضله قلب و حرکت خون موثر است به همین دلیل از کلاژن در جراحی های قلب استفاده می شود.

جراحی زیبایی:

استفاده از کلاژن یکی از روش های کمک درمانی برای سوختگی، بازسازی استخوان، اهداف دندان پزشکی ، ارتوپدی و جراحی های پلاستیک می باشد .
از کلاژن انسانی و گاوی بعنوان پر کننده پوستی برای تزریق زیر پوست و درمان چین و چروک و پر کردن مناطق آسیب دیده از پوست استفاده می گردد.

پیوند استخوان :

"اسکلت"  ساختار بدن را تشکیل می دهد پس بسیار مهم است که حتی بعد از شکستگی و آسیب دیدگی، استخوان ها قدرت خود را حفظ و بازیابی کنند.  کلاژن برای پیوند استخوان استفاده می شود زیرا دارای ساختار مارپیچ سه گانه است و آن را به یک مولکول بسایر قوی تبدیل می کند. ساختار مارپیچ کلاژن از تجزیه آن توسط آنزیم ها جلوگیری می کند و باعث چسبندگی سلول های استخوان به یکدیگر می شود.
   

جراحی ترمیمی و التیام زخم:

کلاژن ها به طور گسترده ای در ساخت جایگزین های مصنوعی پوست مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله کاربردهای کلاژن در  درمان سوختگی و زخم شدید می باشد که از منابع کلاژن گاو، خوک یا انسان استفاده می گردد.
وقتی کلاژن در بستر زخم قرار گیرد، زخم بسته می شود و از تشدید زخم و حتی قطع عضو جلوگیری می کند. همچنین کلاژن در برابر باکتری ها و ایجاد عفونت پوست جلوگیری می کند و باعث بهبود سریع زخم و سوختگی می گردد.

 

دیگر فواید کلاژن

تهیه و تولید کلاژن
تهیه سوسیس و کالباس
تار سازهای موسیقی

عوارض جانبی مصرف کلاژن

کلاژن به بهبود بافت پوست، توده عضلانی و کاهش درد آرتروز کمک می کند اما ممکن است برخی افراد با مصرف مواد غذایی حاوی کلاژن و یا مکمل های حاوی عوارض جانبی از ان تجربه کنند.

• بوی نامطبوع: کلاژن بوی خیلی خوشایندی ندارد و اکثر مکمل های حاوی کلاژن نیز دارای بوی بدی هستند که افراد حساس نمی توانند آن را تحمل کنند و با مصرف آن مشکل پیدا می کنند.
• احساس سنگینی و سوزش معده
• آلرژی: برخی افراد ممکن است به منبع کلاژن حساسیت نشان دهند.

✉️مشاوره در برنامه تلگرام: 09358343612
✉️مشاوره در برنامه ایتا و روبیکا: 09302007587
☎️مشاوره تلفنی : 02165389342
👤مشاوران پوست و مو و پزشکان داروساز در داروخانه مهتاطب آماده پاسخگویی و راهنمایی شما هستند

 
بیشتر بخوانید:
بهترین قرص های کلاژن
بهترین کرم های کلاژن ساز صورت
بهترین قرص کلاژن برای مو
کلاژن چیست
تاثیر کلاژن بر سنگ کلیه
عوارض مصرف پودر کلاژن
طریقه مصرف پودر کلاژن
بهترین مارک پودر کلاژن
پودر کلاژن بیوتی
قرص کلاژن اکتیو
قرص کلاژن گلد
پودر کلاژینو
قرص کلاژن یوروویتال
قرص پرفکت بیوتی