خشکی پوست و دهیدراته شدن آن یک وضعیت ناخوشایند است که با خارش ، پوسته پوسته شدن و ترک همراه است و می تواند منجر به بیماری های خطرناکتری مانند اگزما و عفونت گردد. برای درمان خشکی پوست ابتدا باید علت ایجاد خشکی مشخص شود زیرا گاهی دلیل به وجود آمدن خشکی پوست وجود بیماری مانند تیروئید ، دیابت و... میباشد.
خشکی پوست بیشتر در بزرگسالان از سن 40 سالگی به بعد و فصول خشک مانند زمستان رخ می دهد.در اولین قدم برای درمان خشکی پوست باید بدانید که پوست شما خشک است یا دهیدراته شده است.هنگامی که به پزشک برای درمان این مشکل مراجعه می کنید پزشک نوع رژیم غذایی ، مناطقی که دچار خشکی شده اند ، داروهای مصرفی ، سطح هورمون ها ، نوع استحمام و محصولات مراقبت پوستی شما را مورد بررسی قرار می دهد تا بتواند برای درمان خشکی یک روش مطمئن را به شما پیشنهاد دهد.
در این مقاله از مجله مهتاطب سعی داریم تا نگاه دقیقتری به خشکی پوست داشته باشیم و در مورد علت ایجاد خشکی ، راه های جلوگیری و درمان خشکی پوست صحبت کنیم و به شما محصولاتی که می توانند در درمان این مشکل پوستی کمک کنند معرفی نمائیم.
فرق پوست خشک و کم آب ( دهیدراته )
پوست خشک با پوست دهیدراته تفاوت دارند که در زیر به توضیح آنها می پردازیم.
پوست خشک : در واقع پوست انسان به 5 دسته اصلی یعنی نرمال ، خشک ، حساس ، مختلط و چرب تقسیم می شود. پس پوست خشک نوعی از مدل های پوست است که فرد ذاتا از بدو تولد با این خصوصیت به دنیا آمده و احساس زبری ، کشیدگی پوست و پوسته پوسته شدن دارد و این خشکی پوست در تمام نقاط بدن از جمله دست ، پا ، صورت و ... احساس می شود. خشکی پوست حالتی است که پوست چربی کمی دارد.
بهترین آبرسان برای پوست خشک کرم آبرسان مناسب پوست خشک بیتروی فاقد پارابن و مواد حساسیت زا و حاوی سدیم هیالورونات ، روغن آرگان ، روغن آووکادو ، اوره و شی باتر می باشد که موجب آبرسانی قوی 24 ساعته ، جذب سریع با ماندگاری بالا و نرم کننده و بهبود دهنده خشکی پوست می شود.
پوست دهیدراته : بر خلاف پوست خشک که علت آن کم بودن ترشح چربی در سطح پوست است پوست دهیدراته یا کم آب ، پوستی است که فرد در اثر از دست دادن رطوبت لایه های پوستی خود دچار آن شده و عمدتا افراد حتی با سن کم خطوط سطحی در پوست خود مشاهده می کنند و پوست افتاده و شلی دارند. حتی افراد با پوست چرب نیز ممکن است دهیدراته شدن پوست را تجربه کنند.اگر پوست چربی دارید و بپوشت شما حالت افتاده دارد و یا خطوطی روی پوست صورت شما ظاهر می شود علت آن کم آبی پوست شماست.
بهترین آبرسان برای پوست دهیدراته کرم مرطوب کننده پوست های معمولی تا چرب تینولا موجب مرطوب کنندگی و آبرسانی بسیار قوی با اثرات طولانی، افزایش دهنده فاکتور های طبیعی و مرطوب کننده و کاهش دهنده ترشحات غدد سباسه می باشد که مناسب برای پوست های چرب، مختلط، معمولی و به خصوص دهیدراته می باشد. زیرا با داشتن نیاسینامید در ترکیبات خود باعث جمع شدن منافذ باز این دسته از پوست ها می شود.
عموما به هر دوی این مشکلات پوستی "خشکی پوست " می گویند چون علائم ظاهری مشابهی دارند اما توجه کنید که پوست شما چه نوعی است و مطابق آن به درمان بپردازید.بهر جهت برای درمان هر دو مشکل باید از مرطوب کننده ها استفاده کرد و رژیم غذایی را تغییر داد تا به حالت نرمال نزدیک شود.
علائم خشکی پوست
علائم و نشانه های خشکی پوست به سن ، سلامتی ف محل زندگی ، مدت زمان ابتلا به خشکی پوست و علت آن بستگی دارد.مثلا اگر پوست شما دچار خشکی شود و به آن رسیدگی نکنید به اگزما تبدیل می شود و به جای احساس زبری و خشکی ، پوست شما قرمز و ملتهب شده و دانه های ریزی مشاهده می گردد که با سوزش و خارش همراه است. این ضایعه پوستی را اگزما می نامند.
علائم خشکی پوست در ابتدا شامل موارد زیر است:
🔴 احساس کشیدگی پوست پس از استحمام یا شنا 🔴 زبر بودن پوست 🔴 خارش 🔴 پوسته پوسته شدن یا لایه برداری کم تا شدید 🔴 خطوط یاه موجب عفونت یا خونریزی می شوند 🔴 قرمزی پوست
علائم دهیدراته شدن پوست :
🔴 شل شدن و افتادگی پوست 🔴 ایجاد خطوط بر صورت با وجود اینکه فرد جوان است
خشکی اغلب به علت عوامل محیطی ایجاد می شود . علت خشکی پوست شامل موارد زیر است:
🔷آب و هوای خشک : معمولا در فصل زمستان و پاییز که سطح دما پایین آمده و رطوبت کاهش یافته است پوست خشکتر می شود وبه مرور رطوبت لایه های سطحی خود را از دست می دهد.
🔶حرارت: وسایل گرمایشی مثل بخاری ، اجاق چوبی ، شومینه و.. باعث کاهش رطوبت محیط شده و در نتیجه پوست را خشک و دهیدراته می کنند.
🔷استحمام : اگر دفعات بالا با آب گرم و به صورت طولانی مدت استحمام کنید پوست شما چربی مورد نیاز خود را از دست می دهد و باعث خشکی می شود.شنای مکرر نیز به علت داشتن کلر در آب استخرها می تواندباعث خشکی و دهیدراته شدن پوست گردد.
🔶صابون و شوینده های قوی : صابون ها به علت سطح قلیایی بالایی که دارند ph و چربی پوست را بهم زده و رطوبت و چربی مورد نیاز پوست را از بین می برند
🔷بیماری های پوستی و داخلی: گاهی خشکی پوست به علت تغییرات هورمونی مخصوصا مشکلات تیروئید رخ می دهند. بیماری دیابت نیز باعث خشکی پوست می گردد. همچنین خشکی پوست می تواند به دلیل مشکلات و بیماری های پوستی دیگر مانند پسوریازیس ، اگزما و کهیر رخ دهند.
🔶افزایش سن: از سن 40 سالگی به بعد بیش از 50% افراد دچار خشکی پوست می شوند. بهتر است در این دوره از یک مرطوب کننده هر 2-3 ساعت یکبار استفاده کنید. 🔷شغل: برخی افراد دارای شغلی هستند که دائما باید در حال شستن دستهای خود باشند یا با عوامل تحریک کننده پوست سر و کار دارند مانند سیمان کاران ساختمانی ، رنگ کاران ، قنادان ، معلمان (به علت گچ) ، آرایشگران ، پرستاران و... که بهتر است در صورت امکان از دستکش استفاد کنند.
🔶مواد تحریک کننده : موادی مانند الکل ، مواد شوینده قوی، حلال ، آب زیاد ، مواد اسیدید و قلیایی می توانند باعث خشکی پوست و پوسته پوسته شدن آن شوند. همچنین تا جایی که می توانید در معرض آفتاب شدید قرار نگیرید اما اگر چاره ای نداشتید، حتما از کرم ضد آفتاب یا کلاه و لباس آستین بلند استفاده کنید تا از پوست خود در برابر اشعه های مضر خورشید محافظت کنید.
🔷مواد غذایی : دهیدراته شدن پوست بدن می تواند به علت مصرف موادی که سدیم (نمک) زیادی دارند یا نوشیدنی های قندی ، قهوه ، چای سیاه و الکل باعث از دست رفتن رطوبت بدن و بر هم زدن چربی پوست می شوند.
درمان خشکی پوست و کم آبی پوست
1) نوشیدن آب:
دو سوم یعنی تقریبا 67% حجم بدن را آب تشکیل داده و پوست آخرین عضوی است که آب به آن می رسد در نتیجه نیاز است که حجم زیادی آب بین 6 تا 8 لیوان در روز بنوشید تا پوست شما رطوبت خود را از دست ندهد و دچار پیری زودرس و افتادگی پوست نشوید.
2) استفاده از پاک کننده های ملایم تر برای پوست صورت:
صابون ها باعث قلیایی تر شدن پوست می شوند و رطوبت روی پوست که محافظ پوست است را از بین می برند. به همین علت استفاده از شوینده های غیر صابونی مانند ژل، محلول و سایر فراورده های ملایم تر ارجح است. زیرا این فراورده ها باعث می شوند PH پوست به حالت طبیعی نزدیک تر باشد. از طرفی کاهش ph پوست (اسیدی شدن) باعث کاهش خارش پوستی می شود. (زیرا آنزیم های سرین پروتئاز در PH اسیدی مهار می شوند). اگر پوست شما خشک است از پن ها و شوینده های کرمدار استفاده کنید و اگر پوست چربی دارید از پن و صابون های مخصوص پوست چرب . در زیر دو محصول برای پوست خشک و چرب جهت شستن صورت معرفی شده است.
پن مخصوص پوست خشک پن شستشوی تینو وت تینولا دارای 20% ماده کرمی میباشد که میتواند به سرعت لطافت، رطوبت و نرمی را به پوست شما برگرداند. از این شوینده حتی کودکان و نوزادان نیز می توانند استفاده کنند. پن شستشوی کرمدار تینولا ساخت ایران می باشد و 100 گرم حجم دارد.
پن مخصوص پوست چرب و دهیدراته پن شوینده اکتیویت ویتالیر، نوعی شوینده جامد برای پوستهای چرب، مختلط می باشد که در حجم 100 گرمی در ایران تولید میشود و برای شستشوی صورت و بدن قابل استفاده است. این شوینده برای پوستهای دارای جوش نیز مناسب است زیرا دارای ترکیبات ضد باکتری و درمان کننده جوش نیز می باشد. پن شوینده اکتیویت باعث درمان جوشهای سر سیاه و سر سفید شده و در عین حال رطوبت مورد نیاز پوست را حفظ میکند.
3)استفاده منظم از مرطوب کننده های پوست:
استفاده روزانه و منظم از انواع محصولات نرم کننده که باعث کاهش از دست رفتن آب پوست می شوند یک روش بسیار مناسب برای کنترل خشکی و خارش پوست است. به ویژه کرم هایی که حاوی گلیسرین ، لاکتیک اسید و یا اوره هستند. این مواد باعث می شوند آب بیشتر روی پوست به دام بی افتد و پوست خشک نشود. کلیه فراورده های و کرم مرطوب کننده باید بلافاصله بعد از شست و شو و یا استحمام حتما استفاده شوند.
فراورده های چرب تر و مثلا حاوی وازلین موثرتر هستند اما به علت ایجاد حس چربی و لغزندگی زیاد روی پوست و پاک شدن و شسته شدن سخت تر ، کمتر طرفدار دارند.فراورده های چرب بهتر است قبل از خواب استفاده شوند.
🌟در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد محصولات آبرسان و مرطوب کننده پوست و یا نیاز به مشاوره در مورد خشکی و دهیدراته بودن پوست می توانید با من یا همکاران داروساز و مشاورم در داروخانه آنلاین مهتاطب به شماره 65389342-021 تماس بگیرید.🌟
4) عدم استفاده از آب داغ و یا خیلی سرد و عدم شستن زیاد :
شستن زیاد پوست باعث افزایش حساسیت پوست می شود و خشکی و خارش پوست را بیشتر می کند. استحمام باید حداکثر 1 روز در میان صورت گیرد. شستشوی ملایم و استفاده از آب ولرم باید به بیمار آموزش داده شود.
5) استفاده از یک دستگاه بخور:
افزایش رطوبت محیط می تواند در بهبود خشکی و خارش پوست مفید باشد. برای درمان خارش ها و خشکی پوستی که به اگزما تبدیل شده اند(با تجویز پزشک یا داروساز) می توان از کورتیکواستروئید (کورتون) های موضعی با اثر متوسط مثل فلوسینولون ، تریامسینولون و مومتازون استفاده کرد.
چه زمانی باید برای خشکی پوست به پزشک مراجعه کرد؟
اکثرا خشکی پوست به درمان های خانگی و ساده جواب می دهد و درمان می شود اما اگر اتفاقات زیر برای شما پیش آمد حتما به پزشک مراجعه کنید.
🔼 پس از چند هفته استفاده از محصولات درمان خشکی و آبرسان پوست نتیجه ای نگرفتید و پوست بهبودی نداشت
🔼 خشکی همراه با قرمزی و التهاب همراه بود
🔼 در خواب هم خارش پوست احساس شد
🔼 در اثر خارش پوست دچار بریدگی ، خونریزی و عفونت شدید
🔼 مناطق وسیعی از بدن دچار خشکی و پوسته پوسته شدن شد
دکتر احتمالا به همراه شوینده ملایم ، مرطوب کننده و آبرسان به شما یک کرم یا پماد بر پایه کورتون تجویز می کند که حداکثر باید 1 هفته از آن استفاده کنید.
سوالات متداول در مورد خشکی و دهیدراته شدن پوست
❓چه ویتامینی به درمان خشکی پوست و کم آبی آن کمک می گند؟
ویتامین c نقش حیاتی در سنتز کلاژن برای پوست و بدن دارد ، ویتامین ث باعث رفع علائم پیری مانند چین و چروک ها شده و پوست آسیب دیده را بهبود می بخشد و از خشکی پوست جلوگیری می کند.
❓آیا نوشیدن آب به خشکی پوست کمک می کند؟
اگر پوست بی آب و دهیدراته داشته باشید نوشیدن آب به مقدار کافی باعث می شود تا کمبود آب در پوست شما جبران شود و پوست شفاف ، محکم و بدون چین و چروک داشه باشید اما اگر پوست شما از نوع خشک است پس مشکل ان نداشتن چربی به اندازه کافیست که معمولا با ترم کننده ها و مرطوب کننده ها قابل درمان است نه با نوشیدن آب. لازم به ذکر است که مصرف 6 تا 8 لیوان آب برای همه با هر نوع پوستی لازم است.
❓آیا وازلین برای خشکی پوست مفید است؟
بله.وازلین یا همین ژله نفتی یک لایه محافظتی روی پوست ایجاد می کند تا از تبخیر و از دست دادن آب موجود در پوست جلوگیری کند.در نتیجه پوست مرطوب می ماند و دیگر خشک نخواهد بود.
❓چگونه پوست خود را آبرسانی کنیم؟
1- آب کافی بنوشید. 2- محصولات مراقبتی آبرسان استفاده کنید 3- دوش خیلی گرم و طولانی نگیرید 4- از لباس و ملافه های نرم که خشن نیستند استفاده کنید 5- از مرطوب کننده ها بعد از استحمام استفاده کنید 6- استفاده از کرم ضد آفتاب مخصوص پوست 7-مصرف غذاهای غنی از آب
❓خشکی پوست چه عواقبی دارد؟
وقتی پوست شما خشک و بی آب شود و شما به آن رسیدگی نکنید این خشکی شدید شده و باعث ایجاد ترک روی پوست می شود ترکها یک راه برای نفوذ آلودگی و باکتری ها به بدن و ایجاد عفونت هستند.پس بهتر است قبل از رسیدن به این مرحله خشکی پوست را درمان کنیم.
❓چرا من با اینکه از مرطوب کننده ها استفاده می کنم باز هم پوست بی آبی دارم و احساس خشکی پوست می کنم؟ بی آبی و دهیدراته شدن پوست گاهی خدید شدید است و با آبرسانی سطحی پوست نمی تواند خیلی درمان خشکی پوست را درمان کند بلکه نیاز است که آب کافی نوشیده شود.کم آبی پوست باعث بر هم زدن ترشح چربی پوست می گردد و آن را مجددا خیلی خشک یا خیلی چرب می کند.
دکتر رویا میرنظامی 
