مطالبی که در این مقاله مطالعه میکنید: 🔹زگیل چیست؟ 🔹زگیل چگونه ایجاد می شود؟ 🔹علائم زگیل 🔹انواع زگیل 🔹راه های انتقال زگیل 🔹راه های پیشگیری از زگیل 🔹درمان زگیل و روشهای آن 🔹زمان مراجعه به پزشک
زگیل ها غده های گوشتی هستند که اکثرا بر روی دست و پا رشد می کنند اما ممکن است بر روی سایر نواحی مثل کف پا، آلت تناسلی، صورت نیز ایجاد شوند. زگیل قابل سرایت و مسری است در نتیجه باید به محض مشاهده آن بر روی بدن جهت درمان آن اقدام نموده و نکات بهداشتی را جهت جلوگیری از انتقال آن به سایر افراد رعایت کرد. ایجاد زگیل بیشتر در کودکان مخصوصا 5 تا 16 ساله رخ میدهد و معمولا در بزرگسالان زگیلهای تناسلی شایع است که ممکن است عوارض خطرناکی مثل سرطان دهانه رحم را به همراه داشته باشد. در این مقاله از مجله مهتاطب، میخواهیم به طور کامل درباره درمان زگیل صحبت کنیم.
درمان زگیل
درمان زگیل به اندازه و محل وقوع آن بستگی دارد و درمان های مختلفی برای زگیل وجود دارد. اطمینان حاصل کنید که با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای درمان خود صحبت می کنید زیرا برخی از آنها باعث ایجاد زخم می شوند. زگیل ممکن است لجباز باشد ، بنابراین ممکن است لازم باشد بیش از یک نوع درمان استفاده کنید.
برخی از گزینه های درمان زگیل عبارتند از:
1)هیچ کاری انجام ندهید:
حدود 65٪ زگیل ها در طی دو سال و بدون هیچ گونه مداخله پزشکی به خودی خود پاک می شوند. این روش درمان زگیل برای افرادی که چندین زگیل دارند یا برای کسانی که بیش از دو سال زگیل دارند توصیه نمی شود.
2) استفاده از سالی سیلیک اسید یا اسید لاکتیک:
سالی سیلیک اسید و اسید لاکتیک مواد شیمیایی لایه بردار و ضد باکتری هستند که به دو شکل موضعی و محلول برای درمان زگیل مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از سالی سیلیک اسید و اسیدلاکتیک برای درمان زگیل صورت نیستند زیرا این مواد شیمیایی پوست را تخریب کرده تا بتواند زگیل را بطور کلی از بین ببرد و پس از آن معمولا زخم بجا میماند و باید از ترمیم کننده ها استفاده شود.
پس برای پوست صورت که نازکتر و حساستر است توصیه نمی گردد. برای از بین بردن زگیل با این دو ترکیب ممکن است سه ماه یا بیشتر طول بکشد. بهتر است که قبل از استفاده از محلول یا پماد درمان زگیل به مدت 15 دقیقه موضع مورد نظر را در آب نگه داریم و یا بعد از استحمام از این روش درمانی استفاده کنیم زیرا با مرطوب بودن پوست، نفوذ مواد به عمق پوست بیشتر می شود.
3) سرما درمانی (کرایوتراپی-فریز درمانی):
در این روش زگیل ها با نیتروژن مایع منجمد می شوند که به آن کرایوتراپی می گویند. کرایوتراپی معمولا برای زگیلهای بررگ استفاده می شود و دوره درمان زگیل ها با سرما درمانی ممکن است چهار ماه طول بکشد.
کرایوتراپی چیست؟ کرایوتراپی یا همان انجماد شامل اسپری سرد و مخلوطی از ماده ای بنام دی فنیل اتروپرپان با نیتروژن مایع است. از این روش برای درمان زگیل تناسلی نیز استفاده می گردد. کرایوتراپی می تواند سریعا زگیل را درمان کند. بعد از اسپری سطح پوست دچار تاول یا زخم می شود که پس از مدتی بهبود می باشد.
4) لیزر درمانی:
از لیزر برای سوزاندن زگیل استفاده می شود. درمان زگیل با لیزر موثرترین روش برای درمان زگیل است و از آن زمانی استفاده می شود که با روش های دیگر درمان زگیل انجام نشده باشد. لیزر میتواند ریشه زگیل را بسوزاند و از ایاد مجدد آن جلوگیری کند. هرچند ممکن است بعد از سوزاندن زگیل زخم ایجاد شود. برای درمان زخمهای ناشی از لیزر زگیل نیز باید از ترمیم کننده های پوستی استفاده نمود.
5) شیره سفید انجیر:
شیره سفید رنگ درخت انجیر یکی از قدیمی ترین و کم هزینه ترین روشهای مورد استفاده جهت درمان زگیل است. البته از شیره انجیر معمولا برای درمان زگیلهایی که روی دست، پا، آرنج و بطور کلی روی بدن (بجز صورت و آلت تناسلی) ایجاد شده اند استفاده می شود. در این روش درمان زگیل باید شیره ای که از محل بریدن ساقه های کوچک درخت انجیر بیرون زده است برداشته و بدون پانسمان و بستن محل دارای زگیل، شیره را روی ضایعه قرار داده . در روز اول کوچک شدن زگیلها بسیار محسوس می باشد اما برای درمان کامل زگیل باید درمان را 3 تا 5 روز ادامه دهید.
6) الکتروکوآگولاسیون (برداشت و جراحی زگیل (Currettage و electrocautery):
یک روش جراحی است که تحت بی حسی موضعی انجام می شود. زگیل توسط کورتاژ برداشته می شود ریشه آن نیز برداشته می شود. به طور کلی زخم ناشی از برداشت زگیل طی 7 تا 10 روز بهبود می یابد، اما ممکن است جای زخم باقی بماند. که برای درمان آن نیز به یک کرم ترمیم کننده نیاز است.
7) عسل طبیعی:
به مدت 1 هفته چند قطره عسل طبیعی را روی پارچه نخی بریزید و بر روی محلو مورد نظر قرار دهید.
8) کانتاریدین:
ماده ای شیمیایی است که بادی به مدت 8 ساعت بر روی پوست قرار بگیرد . در این روش زگیل به تاول تبدیل می شود که ممکن است دردناک نیز باشد. بعد از چند روز پوست اضافه توسط پزشک برداشته می شود و درمان زگیل تکمیل می شود.
5) واکسیناسیون گارداسیل:
واکسینایون برای زگیل اکنون در اختیار دختران نوجوان قرار دارد تا از آنها در برابر سویه های HPV مرتبط با زگیل های تناسلی و سرطان دهانه رحم محافظت کند. این روش برای درمان زگیل نیست بلکه جهت پیشگیری از ایجاد زگیل استفاده می گردد.
درمان زگیل تناسلی
برای زگیل های تناسلی می توان از یک محرک سیستم ایمنی بدن - مانند imiquimod - استفاده کرد. این دارو سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونت ویروسی تحریک می کند. روش مشابهی برای استناد به سیستم ایمنی بدن با DPCP (دی فنیل سیکلوپروپنون) است. فرد نسبت به این ماده شیمیایی بسیار حساس شده و سپس غلظت کمی در اطراف زگیل اعمال می شود و سلولهای ایمنی را به حمله و تخریب زگیل ترغیب می کند. DPCP فقط در کلینیک های تخصصی موجود است.
آشنایی با انواع زگیل برخی از شایعترین انواع زگیل عبارتند از:
1) زگیل های معمولی (verruca vulgaris) :
این زگیل مانند توده های برجسته زبر و خشن که معمولا گرد و سفیدتر از سایر نواحی پوست هستند. ابتلا به این زگیل ممکن است در هر قسمت از بدن رخ دهد، اما دست و زانوها شایع ترین مکان های تحت تأثیر زگیل معمولی هستند.
2) زگیل های تخت یا پهن (verruca plana) :
توده های کوچک با سطحی پهن و صاف به رنگ قهوه ای مایل به زرد یا صورتی هستند . هر قسمت از بدن می تواند تحت تأثیر قرار گیرد، اما صورت، پایین پاها و دست ها شایع ترین مکان ها هستند. معمولا تعداد این نوع زگیلها زیاد است.
3) زگیل های شاخه ای (رشته ای) :
این زگیلها مانند نخ های بلند و باریک به نظر می رسند. این نوع زگیلها بیشتر بر روی صورت مخصوصا اطراف پلک و لب رخ می دهند.
4) زگیل های موزاییکی :
اینها به عنوان گروهی از زگیل های کاملا خوشه ای ظاهر می شوند. دست و کف پا به طور شایع تحت تأثیر قرار می گیرند.
5)زگیل کف پا (پاشنه ای):
توده های سخت و برخی دردناک هستند که اغلب چندین لکه سیاه در مرکز دارند و در کف پا و پاشنه رخ میدهند
6) زگیل های تناسلی (مقاربتی) :
زگیلهای مقاربتی توده هایی خاکستری یا سفید رنگ هستند که ظاهری دانه دانه از گل کلم دارند که در ناحیه تناسلی شامل مجرای ادراری، آلت تناسلی و مقعد در خانم ها و آقایان رخ داده و به شدت مسری هستند. به نوعی مسری ترین زگیل، زگیل تناسلی است. این نوع زگیل در نوجوانان و بزرگسالان که از نظر جنسی فعالند رخ میدهد. گاهی زگیلهای تناسلی مهبل بانوان رخ میدهد که امکان مشاهده آن نیست و خانم در حین رابطه زگیل را به همسر خود منتقل میکند. زگیل تناسلی باید سریعا درمان شود زیرا خطر ابتلا به سرطان سرویکس یا گردنه رحم را افزایش می دهد.
علت ایجاد زگیل
علت ایجاد زگیل ویروسی بنام پاپیلومای انسانی (HPV) است. تاکنون بیش از 100 نوع HPV انسانی یافت شده است که باعث بروز انواع مختلفی از زگیل ها می شوند. از طرفی تماس با فرد مبتلا به زگیل چه به صورت مستقیم و لمس ضایعه و چه بصورت غیر مستقیم یعنی استفاده از وسایل شخصی فرد مبتلا، میتواند باعث انتقال آن به فرد دیگر شده و به یک مشکل فراگیر تبدیل شود.
علائم زگیل
علائم و نشانه های اولیه زگیل به نوع آن بستگی دارد ، اما عموما شامل موارد زیر میباشد: ✔️ یک برجستگی کوچک و برجسته ممکن است روی پوست ظاهر شود. ✔️اندازه متوسط می تواند از یک تا 10 میلی متر باشد. ✔️زگیل ممکن است دارای سطح زبر و سخت یا صاف باشد. ✔️ زگیل می تواند به صورت تکی یا به صورت دسته ای (خوشه ای) ایجاد شود. ✔️ در بعضی موارد امکان خارش به همراه ایجاد زگیل وجود دارد. ✔️ صورت، پاها، زانوها و دستها بیشترین نواحی تحت تأثیر زگیل هستند.
عوامل افزایش احتمال ابتلا به زگیل
هر کسی ممکن است دچار زگیل شود، اما عواملی که خطر را افزایش می دهند عبارتند از: 📌آسیب های پوستی مثل زخم 📌عفونت های پوستی که باعث باز شدن پوست می شوند 📌دست ها یا پاهایی که به شدت عرق می کنند (هایپرهیدروز) 📌شنا در استخرهای شنای عمومی 📌خوردن ناخن 📌تماس مستقیم با زگیل افراد دیگر 📌استفاده از وسایل شخصی فرد مبتلا مثل ناخنگیر، حوله و... 📌خراشیدن یا تراشیدن زگیل های خود، که می تواند عفونت را به سایر مناطق بدن منتقل کند
راه های انتقال زگیل تناسلی
آمیزش دهانی، مهبلی و مقعدی با فرد مبتلا برخی بر این نظرند که استفاده از وسایل شخصی و لیزر درمانی در کلینیک های غیر بهداشتی نیز باعث انتقال زگیل تناسلی می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
💠بطور کلی توصیه می شود که به محض مشاهده علائم زگیل که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد بدون اینکه از روش درمانی استفاده شود به پزشک مراجعه نمائید. مخصوصا اگر زگیل ها بر روی نواحی حساسی مثل صورت، ناحیه تناسلی، پلک و.. باشند.
💠مشاهده خونریزی یا علائم عفونت مثل چرب یا پوسته پوسته شدن در اطراف زگیل
💠دستها را منظم بشوئید. 💠 از تماس با شخص دارای زگیل بپرهیزید 💠 زگیل را دستکاری نکنید 💠 زگیل را تا زمانی که اقدام به درمان نکرده اید با باند بپوشانید 💠 پس از شستشوی بدن سریعا بدن را خشک نمائید. 💠در زمان استفاده از استخر و حمامهای عمومی حتما با دمپایی یا کفش تردد کنید.
