برای دانستن علت ایجاد تبخال و درمان آن بهتر است بدانید که ویروس هرپس بیش از 100 گونه شناخته شده دارد که تنها 8 گونه آن می تواند بر روی انسان تاثیر بگذارد. از این 8 نوع ویروس، دو مورد آن باعث به وجود آمدن تبخال تناسلی می شود که هرپکس سیمپلکس نام دارند. 6 گونه باقی مانده باعث مشکلات پوستی و ایمنی و سایر موارد می شود. هنگامی که یک شخص به ویروس تبخال دچار می شود آن را تا پایان عمر در بدن خود دارد. تبخال به صورت زخم هایی در ناحیه صورت و اندام های جنسی بروز پیدا می کند که ممکن است تا 10 روز ادامه داشته باشند.
تبخال چیست؟
به طور معمول ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 باعث به وجود آمدن تبخال در دهان می شود؛ اما نوع دوم آن باعث تبخال تناسلی می شود. دارو های ضد ویروسی وجود دارند که می توانند از بروز این بیماری جلوگیری کنند یا علائم آن را کاهش دهند. ممکن است بعضی از افراد به صورت مکرر به این بیماری دچار شوند در حالی که بعضی دیگر حتی نمی دانند که به آن مبتلا هستند. علت ایجاد تبخال و درمان آن در تفاوت سیستم ایمنی اشخاص است. این بیماری ممکن است در بعضی از افراد با علائم همراه باشد و بعضی دیگر اصلا علائم آن را تجربه نکنند. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 بسیار شایع و مسری است. این ویروس می تواند در اثر تماس نزدیک با افرادی که قبلا به این بیماری مبتلا بوده اند به فرد سالم منتقل شود. بسیاری از افراد در سنین کودکی به این بیماری مبتلا می شوند. به طور معمول افرادی که با ویروس نوع یک زندگی می کنند، علائمی ندارند. ممکن است علت ایجاد تبخال، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن باشد. علائم بیماری ویروس نوع یک عبارت هستند از: ایجاد تبخال یا زخم سرد روی لب ها، لثه ها، زبان، سقف دهان، گونه های داخلی و یا حتی صورت. این زخم ها معمولا دردناک و آزار دهنده هستند و با احساس خارش همراه هستند که در کمتر از دو هفته خود به خود از بین می روند. نوع دوم ویروس هرپس سیمپلکس به اندازه نوع اول آن رایج نیست؛ اما به صورت گسترده در میان افراد پراکنده شده است. این ویروس با رابطه جنسی، از فرد ناقل به فرد سالم انتقال پیدا می کند. این ویروس همانند نوع یک خود ممکن است علائم نداشته باشد؛ اما می تواند به فرد دیگر منتقل شود و اثر زخم های آن می تواند تا یک هفته ادامه پیدا کند.
انواع تبخال
همان طور که گفته شد دو نوع تبخال وجود دارد. تبخال دهانی و تناسلی. علت ایجاد تبخال و درمان آن در نوع اول ویروس هرپس سیمپلکس است و در نوع دوم، همین ویروس ناحیه تناسلی را درگیر می کند. نوع اول این ویروس از طریق تماس با بزاق یا پوست منتقل می شود و نوع دوم از طریق رابطه جنسی ناسالم. هر کدام از انواع ویروس SHVدر ناحیه ای که با پوست تماس پیدا کرده علائم خود را آشکار می کند. افراد در هر سنی می توانند به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا شوند؛ اما افرادی که در زیر آورده شده اند بیشتر مستعد دریافت این ویروس هستند.
1) افرادی که چندین شریک جنسی و روابط جنسی پر خطر دارند. 2) کسانی که رابطه جنسی را از سنین پایین شروع می کنند. 3) افرادی که سابقه هرگونه عفونت مقاربتی دارند. 4) افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
هر کسی می تواند به بیماری تبخال دهانی مبتلا شود. اکثر افراد در سنین کودکی به این ویروس مبتلا می شوند. این بیماری در صورتی به کودک انتقال می یابد که یک فرد دیگر مثلا یک بزرگسال یا یکی از اعضای خانواده که به این ویروس میتلا است با کودک تماس پیدا کند. مثلا او را ببوسد. با این کار، این بیماری شیوع پیدا می کند. تبخال تناسلی معمولا در بین افرادی که از لحاظ رابطه جنسی فعال هستند شایع است. استفاده نکردن از کاندوم و داشتن چند شریک جنسی باعث گسترش این ویروس می شود. زنان نیز به خاطر شرایط فیزیکی خود بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
علت ایجاد تبخال دور لب چیست؟
تبخال دور لب از طریق تماس فیزیکی با فردی که مبتلا به این بیماری است گسترش پیدا می کند. این ویروس در پوست و بزاق فرد مبتلا به این بیماری یافت می شود. در تبخال سیمپلکس، در صورت داشتن زخم، احتمال انتقال بیماری بسیار بالاست. حتی اگر فرد آلوده هیچ علائمی هم نداشته باشد باز هم می تواند این بیماری را منتقل کند. در جامعه پزشکی به این عمل ریزش ویروسی بدون علامت گفته می شود.
راه های انتقال ویروس hsv-1 تبخال دهانی عبارت هستند از:
1) بوسیدن 2) استفاده مشترک از ظرف غذا و رژ لب و تیغ اصلاح صورت 3) تماس با پوست نواحی دهان فرد بیمار 4) رابطه جنسی اورال یا دهانی
علت تبخال تناسلی و راه پیشگیری از آن
تبخال تناسلی به اندازه تبخال دهانی شایع نیست؛ اما به صورت بسیار گسترده در میان مردم پخش شده است. دارو هایی به منظور پیشگیری یا درمان علائم ویروس hsv-1 وجود دارد. در ادامه، عواملی که می توانند سلامت شما را به خطر بیاندازند ذکر می شوند. 1) مقاربت جنسی واژینال و مقعدی 2) رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده 3) تماس پوست با پوست و بدون انزال 4) دست زدن به زخم های باز مخصوصا در دوران شیردهی 5) ابتلای مادر به این ویروس در هنگام تولد نوزاد
شما می توانید برای دور ماندن از این بیماری جنسی فقط با یک شریک جنسی باشید. برای تشخیص این بیماری آزمایش دهید و در صورت مثبت بودن جواب به پزشک مراجعه کنید و هر گونه درمانی که تجویز شد را به پایان برسانید. اگر به این بیماری دچار شده اید، به شریک یا شرکای جنسی خود بگویید تا آزمایش عفونت های مقاربتی دهند. سعی کنید همیشه در رابطه های اول از کاندوم استفاده کنید و اگر با فردی که این بیماری را دارد در تماس هستید، مدام دست هایتان را بشویید. اگر شریک جنسی شما دچار این بیماری است، سعی کنید تا زمان بهبود کامل رابطه نداشته باشید. کاندوم به صورت 100 درصد از این ویروس پیشگیری نمی کند؛ چون ممکن است زخم ها در جایی باشند که نتواند آن ها را پوشش دهد.
آیا تبخال مسری است؟
همانطور که گفته شد منشا این بیماری یک نوع ویروس است که به سرعت می تواند خود را به بدنی دیگر انتقال دهد. اگر یک فرد سالم رابطه جنسی یا فیزیکی با فرد بیمار داشته باشد به راحتی می تواند این بیماری را بگیرد. مواردی که در ادامه ذکر می شود زمانی رخ می دهد که فرد اولین بار دچار عفونت شده باشد. در کنار زخم یا تاول، تبخال ممکن است باعث ایجاد موارد زیر شود: ✔️ درد و خارش در ناحیه زخم ✔️ تورم غدد لنفاوی ✔️ تب ✔️ احساس خستگی و کوفتگی بدن و ناخوشی
در اکثر موارد این ضایعات بدون نشانه های طولانی مدت خوب می شوند.
چگونه از زدن تبخال دور لب جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از تبخال دور لب در درجه اول باید از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند دوری کنید. هرگونه تماس فیزیکی با قسمت های متورم که در اطراف و داخل دهان قرار دارد می تواند ویروس HSV-1 را منتقل کند. کار هایی مثل بوسیدن و سکس دهانی از این دسته هستند. همچنین استفاده مشترک از وسایلی مثل رژلب می تواند عامل انتقال این ویروس باشد. این بیماری ممکن است بر اثر استرس زیاد، بیماری یا خستگی شدید هم رخ بدهد. در صورت ابتلا به تبخال دهانی می توانید از کرم های بدون نسخه ای مثل ال-لیزین، بنزوکائین یا دوکوسانول استفاده کنید. همچنین دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی هم برای کاهش دوره درمان مفید هستند. برای کاهش خارش و سوزش زخم ها می توانید روی آن ها یخ بگذارید. این کار به صورت موقت خارش و سوزش را کاهش می دهد.
راه درمان تبخال ها
بعضی از افراد هنگام شیوع این بیماری علائم کمی دارند و یا اصلا علائم ندارند؛ بنابراین ترجیح می دهند که این بیماری را درمان نکنند. در مقابل بعضی ها هم هستند که علائم دارند و می خواهند از دارو هایی استفاده کنند که علائم این بیماری را کاهش دهد و طول دوره درمان را کوتاه کند.
اگر به این ویروس مبتلا شدید، باید از پماد یا کرم های ضد ویروس استفاده کنید تا علائم شما را خفیف تر کند. این دارو ها در صورتی موثر هستند که بلافاصله بعد از ابتلا به بیماری فورا از آن ها استفاده کنید. کسانی که به تبخال تناسلی مبتلا هستند از دارو های خوراکی به صورت روزانه استفاده می کنند.
بعضی از دارو هایی که برای درمان این بیماری تجویز می شود عبارتند از:
◀️ آسیکلوویر ◀️ فامسیکلوویر ◀️ والا سیکلوویر
نتیجه گیری فهمیدیم که تبخال دو نوع دارد: دهانی و تناسلی که علت ایجاد تبخال و درمان آن ویروس هرپکس سیمپلکس است. این ویروس نیز خودش دو نوع دارد که نوع اول آن داخل و اطراف دهان مثل لب ها و لثه ها را درگیر می کند و ویروس نوع دوم آن ناحیه تناسلی را دربر می گیرد. غده های متورمی که در محل تبخال ظاهر می شوند عامل انتقال و علت ایجاد تبخال و درمان آن ویروس هرپکس سیمپلکس است. در اثر برخورد پوست با این غدد ویروس به بدن فرد سالم منتقل می شود. همچنین لوازمی که با این قسمت ها در ارتباط بوده اند نیز ناقل بیماری هستند. البته تبخال تناسلی بر اثر روابط متعدد جنسی منتقل می شود که راه در امان ماندن از آن رابطه جنسی سالم است.
