ایجاد لک یکی از عارضه های شایع پوستی است که معمولا در اثر خورشید و اختلالات هورمونی رخ میدهد. درمان لک یکی از پروسه های زمانبر است و برای آن راه های متعددی وجود دارد. در این مقاله به علت ایجاد لک و راه های درمان آن میپردازیم.
علت به وجود آمدن لک های صورت
در حالت طبیعی، در لایه های زیرین پوست سلول های رنگ سازی وجود دارند که وظیفه آن ها تولید رنگدانه یا دانه های رنگی پوست است. این دانه های رنگ یا رنگدانه ها باعث می شوند پوست ما رنگ بگیرد و اگر به هر علتی این دانه های رنگی روی پوست ما نباشند یا از بین بروند، پوست مان کاملاً سفید می شود.
مهم ترین وظیفه این رنگدانه ها محافظت از پوست در مقابل اشعه های آفتاب است و اگر این رنگدانه ها نباشند یا از بین بروند، احتمال زیادی دارد که به سرطان پوست مبتلا شویم. افرادی که بیماری لک و پیس (پیسی یا ویتیلگو) دارند، بعضی از نواحی پوست شان رنگدانه ندارد و به همین دلیل آن نواحی پوست شان کاملاً سفید است.
حال اگر بخواهیم علت های اصلی به وجود آمدن لکه های پوستی را دسته بندی کنیم، به دو دسته از عوامل زیر می رسیم:
1)تولید بیش از حد رنگدانه ها زیر پوست:که شامل مسائل هورمونی، بارداری، مسائل ژنتیک، مصرف بعضی داروها و ... می شود.
2) تیره شدن رنگدانه های سطح پوست:که شامل آفتاب سوختگی یا ماندن طولانی زیر آفتاب، مصرف بعضی داروها، بعضی بیماری های پوستی، لک ناشی از جای جوش و ... می شود. توجه داشته باشید، روش هائی که در ادامه این مقاله برای درمان لک صورت معرفی می کنیم، تنها برای 4 نوع اول لک که در بالا ذکر شده اند، قابل استفاده هستند و برای درمان لک و پیس، نووس، لک های کافه لاته و ملانوما حتماً باید به متخصص پوست مراجعه نمائید.
بهترین روش درمان لک صورت چیست؟ معمولاً انتخاب بهترین روش برای درمان لک های صورت به رنگ و اندازه لک های شما، بستگی دارد. روش های به 3 دسته زیر تقسیم بندی می شوند:
1) درمان لک صورت با کرم های ضد لک ضعیف:
⭐️ معمولاً درمان لک صورت، در ابتدا با استفاده از یککرم ضد لک ضعیف شروع می شود مگر اینکه متخصص پوست یا دکتر داروساز تشخیص دهد که لک قوی و یا بزرگ بوده از ابتدا درمان با استفاده از کرم های ضد لک قوی شروع شود.
⭐️ کرم های ضد لک ضعیف معمولاً شامل عصاره شیرین بیان، آربوتین، یا آزلائیک اسید و ... هستند. ⭐️ در صورتی که بعد از 1 تا 2 ماه از شروع درمان اندازه لک ها کوچکتر نشده و یا تیرگی ناشی از لک ها روی پوست صورت کمتر نشوند، با نظر متخصص پوست یا دکتر داروساز از کرم های ضد لک قوی تر باید استفاده کنید.
⭐️ توجه داشته باشید در صورتی که بعد از دو ماه رنگ لک های کمتر شد یا لک ها کوچکتر شدند، درمان را قطع نکنید و استفاده از کرم ها را ادامه دهید، در غیر این صورت ممکن است لک های پوست تان برگردد.
⭐️معمولاً کل طول دوره درمان کامل لک صورت با استفاده از کرم های ضد لک ضعیف 4 تا 6 ماه است.
2) درمان لک صورت با کرم های ضد لک قوی:
بسیاری از مراجعین ما به دنبال قوی ترین کرم ضد لک هستند که در کوتاه ترین زمان لک های صورت آن ها را از بین ببرد.
⭐️ قوی ترین کرم های ضد لک معمولاً شامل هیدروکینون، رزورسینول، یا کوجیک اسید و ... هستند.
⭐️ نتایج اولیه استفاده از کرم های ضد لک قوی بعد از 1 تا 2 ماه قابل مشاهده بوده، و کل طول دوره استفاده از کرم های ضد لک قوی بین 4 تا 6 ماه است. ⭐️ اگر بعد از 2 ماه استفاده از کرم های ضد لک قوی، باز هم اندازه و رنگ لک های صورت تان تغییری نکرد، حتماً با یک دکتر متخصص پوست یا دکتر داروساز تماس گرفته و مشورت نمائید.
3) درمان های تخصصی و تهاجمی لک صورت (لیزر درمانی، مزوتراپی، درم ابریژن، میکرودرم ابریژن، RF، میکرونیدلینگ): مهم ترین این روش ها لیزر درمانی، مزوتراپی، درم ابریژن، میکرودرم ابریژن، RF، میکرونیدلینگ هستند که باید زیر نظر متخصص پوست انجام شوند. این روش ها علاوه بر درمان لک های مقاوم به کرم های ضد لک برای درمان دیگر انواع لکه های پوستی مانند ملانوما، لک های نووس، کافه لاته هم مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا این روشها برای افزایش سرعت درمان لک مورد استفاده قرار میگیرند وپس از مراحل درمانی لازم به استفاده از کرمهای بازسازی کننده و روشن کننده ملایم می باشد.
کرم های ضد لک صورت چگونه لک صورت را درمان می کنند؟
کرم های ضد لک و روشن کننده برای اینکه بتوانند لک را از بین ببرند باید یکی یا هر دو عامل بالا را از بین ببرند، در نتیجه به یکی از 6 روش زیر باعث درمان لک می شوند. 1) سلول های رنگ ساز را از بین می برند مانند: هیدروکینون، آربوتین، آزلائیک اسید
2) مانع از رسیدن مواد لازم برای تولید رنگ به سلول های رنگ ساز می شوند مانند: کوجیک اسید
3) با فریب دادن سلول های رنگ ساز، به سلول ها پیام می دهند که رنگ زیادی زیر پوست تولید شده است و در نتیجه سلول های رنگ ساز دیگر دانه های رنگی تولید نمی کنند مانند رزورسینول، هیدروکینون، آربوتین، آزلائیک اسید، عصاره شیرین بیان
4) دانه های رنگی تولید شده را در سطح پوست پخش می کنند و مانع از تجمع دانه های رنگی و لک شدن پوست می شوند مانند عصاره شیرین بیان
5) مانع از انتقال دانه های رنگ تولید شده به سطح پوست می شوند مانند نیاسین آمید
6 )دانه های رنگی تولید شده و سلول های تغییر رنگ داده را از بین برده و از روی پوست پاک می کنند مانند مواد لایه بردار مثل سالی سیلیک اسید، گلیکولیک اسید، اسید سیتریک و دیگر انواع AHA، رتینوئیدها مثل رتینول و ترتینوئین
در ویدیو زیر بهترین روش های درمان خانگی لک صورت معرفی شده اند.
1) درمان سریع لک صورت با لیزر چگونه است؟
اگر به دنبال روشی سریع و قطعی برای درمان لک صورت خود هستید، لیزر درمانی قطعا یکی از بهترین انتخاب های روی میز می باشد. لیزر سلول های مرده پوست را از بین میبرد و از طریق تخریب بافت آسیب دیده و تولید کلاژن، باعث شفافیت پوست صورت می شود.
در این روش طول موجی از نور با انرژی بالا تولید کرده و سپس آن را به انرژی گرمایی تبدیل میکنند. لیزر فقط توسط سلول هایی که حاوی غلظت بیش از حد رنگدانه هستند، جذب می شود. انرژی جذب شده توسط کک و مک و لکه های پوستی، منجر به از بین رفتن ملانین موجود در لکه ها می شود. هر طول موج لیزر، دارای پالس های بسیار کمی از انرژی لیزر است که هر پالس تنها پند نانو ثانیه ماندگاری دارد. تولید سطح بالایی از انرژی در این مدت کوتاه، دارای تاثیر صوتی و بر روی ملانین موجود در کک و مک است و ذرات رنگدانه را به معنای واقعی متلاشی می کند. لیزری که برای درمان لک های صورت هر شخصی استفاده می شود به نوع کک و مک، نوع پوست، عمق و اندازه لکه های صورت او بستگی دارد.
2) آیا لیزر روشی مناسب برای درمان لک صورت است؟
بسیاری از بیماران این سوال را از ما میپرسند و پاسخ ما بله است. اگر رنگدانه پوست در ضایعات سطحی مانند کک و مک و لکه های حاصل از خورشید باشند، لیزر می تواند راه حل موثری برای رفع لک های صورت باشد. علاوه بر آن، در روش های دیگر ممکن است هفته ها طول بکشد تا نتیجه اولیه درمان لک صورت را ببینیم اما با لیزر درمانی تنها چند ساعت بعد لیزر، کم رنگ شدن کک و مک های صورت را می توان دید.
3) آیا درمان با لیزر دردناک است؟
حس کردن درد بستگی به حساسیت آن شخص دارد اما اکثر بیماران مقدار کمی درد را خیلی خوب تحمل میکنند. البته توجه داشته باشید که بعضی مناطق پوست حساسیت بیشتری نسبت به مناطق دیگر دارند و ممکن است باعث درد و ناراحتی بیشتری شوند. در جلسه معاینه و مشاوره، پزشک بر اساس تحمل خود و ناحیه ای که قرار است لیزر شود، گزینه های درمان را با شما در میان می گذارد.
4) هزینه درمان لک صورت با لیزر چقدر است؟
هزینه از بین بردن رنگدانه ها با لیزر به اندازه و عمق رنگدانه های پوست بستگی دارد. علاوه بر آن کلینیک های معتبر معمولا هزینه بیشتری دریافت می کنند و این هزینه در هر شهر می تواند متفاوت باشد. ما اکیدا توصیه می کنیم که کیفیت درمان خود را فدای هزینه نکنید زیرا اگر لیزر درمانی توسط پزشک با تجربه و ماهر و با امکانات جدید انجام نشود، ممکن است بسیار خطرناک باشد و آسیب های جبران ناپذیری را برای بیمار به وجود بیاورد.
لایه برداری شیمیایی چیست؟
یکی از روش های درمان لک صورت، لایه برداری شیمیایی میباشد. در این روش از یک محلول شیمیایی برای لایه برداری و از بین بردن قسمت هایی از پوست که آسیب دیده است، استفاده میکنند. برای از بین بردن کک و مک، یک لایه بردار پوستی متوسط حاوی اسید گلیکولیک یا اسید تری کلرواستیک به لایه های میانی پوست نفوذ میکند. پس از برداشتن پوست آسیب دیده، پوست جدیدی ایجاد میشود. لایه برداری شیمیایی ممکن است به طور موقت باعث موارد زیر بشود:
طبق ادعای انجمن جراحی پوست آمریکا، بهبود لایه برداری پوست به طور متوسط تا دو هفته طول میکشد. باید روزانه پوست خود را خیس کرده و از پماد موضعی استفاده کنید. همچنین باید تا دو هفته یک نسخه تجویز کنید و تا زمان بهبود پوست از آفتاب پرهیز کنید.
جمع بندی نهائی نکته خوب در مورد لک های صورت این است که لک های صورت در اکثر موارد خطری برای سلامتی شما ندارند و معمولاً با استفاده از محصولات و روش های عنوان شده در این مقاله به راحتی قابل درمان هستند. تنها نکته ای که وجود دارد، پروسه درمان لک صورت نیاز به کمی صبر دارد و ممکن است برای درمان کامل لک های صورت و از بین رفتن کامل لک ها، 4 تا 6 ماه زمان لازم باشد.
در ضمن توجه داشته باشید، در صورتی که لک های تیره یا بزرگ باشند یا ناحیه لک درد داشته باشد، حتماً در اسرع وقت به یک متخصص پوست مراجعه نمائید چون ممکن است بسیار خطرناک باشند و می بایست هر چه سریع تر تشخیص داده شده و درمان شوند.
دکتر رویا میرنظامی 
