همه انسان ها در دوره ها و سنین خاصی ممکن است عوارض پوستی مختلفی را تجربه کنند. عوارضی مانند جوش های بزرگ و آزار دهنده، لک های باقی مانده از این جوش ها، لکه های ناشی از بالا رفتن سن، نور مستقیم آفتاب و... . رزورسینول یکی از موادی است که به شما در از بین رفتن جوش، جای جوش و لکه کمک بزرگی می کند. ما در این مقاله درباره فواید پماد رزورسینول، عوارض استفاده از آن، دوره مصرف آن و مقایسه آن با ماده دیگری به نام هیدروکینون مطالبی گردآوری کرده ایم.
رزورسینول چیست؟
از این ماده در ابتدا در صنعت لاستیک و به طور خاص در تولید لاستیک بهره می بردند. در حال حاضر نیز در مجموع از آن در تولید مواد شیمیایی مختلف مثلا در چسباندن چوب های با کیفیت، رنگ ها و کود های شیمیایی استفاده می کنند. ماده رزورسینول در کاهش علائم شوره سر بسیار کمک کننده است؛ بنابراین از آن در تولید شامپو نیز استفاده می کنند. شیوه استفاده از این ماده در محصولات مراقبت از پوست به این صورت است که درصدی از آن را (حدود دو درصد) در دارو های ضد آکنه با مواد دیگر ترکیب می کنند. مقداری از آن دارو را بر روی پوست آسیب دیده می مالند تا پوسته های سخت و لایه های زبر پوست را از بین ببرد.
رزورسینول در کرمهای ضدلک
اصولا لکه های قهوه ای از رنگدانه هایی تولید می شوند که در سلول هایی به نام ملانوسیت ها تولید می شوند که حاوی آنزیم هایی به نام تیروزیناز هستند. آنها می توانند هر زمان که در تماس با اشعه ماوراء بنفش قرار بگیرند فعال شوند، به همین دلیل در صورت گذراندن زمان زیاد زیر نور خورشید، متوجه می شوید که کک و مک و لکه های ناشی از نور خورشید افزایش می یابند.
🔷 رزورسینول یکی از بهترین و موثر ترین ترکیبات ضد لکی در محصولات آرایشی و بهداشتی است که اثر مفیدی در جلوگیری از به وجود آمدن لک و از بین بردن لک های مختلف دارد. این ماده ضد لکف آسیب آفتاب را به حداقل می رساند و با تجزیه پوستهای زبر، پوسته پوسته شدن کار را آغاز می کند. رزورسینول با توانایی بالا در مهار آنزیم تیروزیناز و کاهش تولید ملانین(لک) در پوست، سبب جلوگیری از بروز و همچنین کاهش سایز و اندازه لک هی قهوه ای و تیره پوستی می گردد. 🔷 بوتیل رزورسینول-4-n (یا بوتیل رزورسینول) یکی از مشتقات رزورسینول است که یکی از موثرترین عوامل سفید کردن پوست می باشد. این ماده، آنزیم ها و پروتئین های مرتبط که اصلی ترین عامل هایپرپیگمنتاسیون می باشد را مهار می کند. درنتیجه رزورسینول یکی از موثرترین داروهایی است که بصورت کِرم برای درمان هایپرپیگمنتاسیون (لک و تیرگی) استفاده می شود.ب
فواید استفاده از پماد رزورسینول برای پوست
همانطور که ذکر کردیم این ماده در پماد های مراقبت پوستی می تواند بسیار موثر واقع شود. حال در دو مورد مجزا می خواهیم این تاثیرات مثبت را بررسی کنیم:
1) تاثیر رزورسینول بر درمان جوش:
یکی از مواردی که این ماده به شما کمک می کند پوستی صاف و شفاف داشته باشید، تاثیری است که بر درمان جوش های شما می گذارد. البته در مقایسه با دیگر محصولات پوستی ای که امروزه برای درمان جوش در بازار یافت می شوند، ماده رزورسینول به تنهایی نمی تواند باعث از بین رفتن جوش ها شود، بلکه اگر به مقدار 2 درصد با گوگرد مخلوط شود، ترکیبی به دست می آید که می تواند در نابود کردن جوش ها موثر باشد. رزورسینول یک الکل معطر است که بواسطه نفوذ در پوست های زبر، ناهموار و سفت شده، در درمان آکنه ی موضعی و دیگر مشکلات پوستی کاربرد دارد و همچنین با ضدعفونی کردن پوست، با عفونت نیز مقابله می کند.
2) فواید رزورسینول در درمان لک و تیرگی پوست:
گاهی اوقات پیش می آید که جوش های فعال، دیگر در صورت به چشم نمی آیند؛ اما لکه هایی از آن ها باقی می ماند که چه بسا به اندازه خود آن جوش ها آزار دهنده باشند. پماد رزورسینول بر درمان لک و تیرگی پوست اثر می گذارد، خاصیت ضد عفونی کنندگی و کراتولیتیک آن باعث می شود پوست لایه برداری شود و از دچار شدن به عفونت های مختلف در امان باشد. از مخلوط این ماده با گوگرد برای کاهش لکه ها هم می شود استفاده کرد؛ زیرا گوگرد هم در لایه برداری پوست، خشک شدن و کم شدن باکتری هایی که در لکه ها هستند، موثر است.
3) سایر فواید رزورسینول:
🔷 رزورسینول موضعی (برای پوست) به منظور درمان درد و خارش ایجاد شده بواسطه بریدگی، خراش، سوختگی، نیش حشرات، آفتاب سوختگی یا دیگر التهابات پوستی استفاده می شود. رزورسینول موضعی همچنین برای درمان آکنه، اگزما، پسوریازیس، سبوره، میخچه، پینه، زگیل و دیگر بیماری های پوستی استفاده می شود.البته ممکن است رزورسینول به دلایل دیگری که در این پست بیان نشده نیز استفاده شود.
🔷 رزورسینول معمولا در ترکیب با گوگرد برای درمان آکنه استفاده می شود. گوگرد با خشک کردن سطح پوست به جذب روغن اضافی که باعث ازبین بردن آکنه می شود، کمک می کند. همچنین با خشک کردن سلول های مرده پوست، باعث باز شدن منافذ پوست می شود. درنتیجه پماد هایی که شامل هم گوگرد و هم رزورسینول می باشند، گزینه های بسیار خوبی برای درمان آکنه های خفیف تا متوسط می باشند.
طرز مصرف کرم و پماد رزورسینول
1) قبل از استفاده دارو، پوست خود را با آب گرم و صابون بشورید و با یک حوله نرم خشک کنید. 2) این دارو فقط برای استعمال خارجی است. در دهان خود استفاده نکنید. 3) هرگز این دارو را بروی پوست هایی که آفتاب سوخته، کبود، خشک، خراشیده یا دارای زخم و بریدگی باز می باشد، استفاده نکنید. 4) هر نوع پماد، لوسیون، ژل یا روغن این دارو را دارید، یک لایه نازک از آن را برای قسمتی از پوست که نیاز دارد همانطور که پزشک یا دستورالعمل دارو گفته قرار دهید. 5) این دارو را به دور چشم و لب نمالید. محیط را با باند نپوشانید مگر اینکه پزشک این توصیه را کرده باشد. دست های خود را بعد از استفاده از دارو حتما با آب شتسشو دهید. 6) حتماً دست های خود را بعد از استفاده از دارو شتسشو دهید، مگر اینکه نقطه مورد نظر درمان بروی دست ها باشد. 7) دوز معمول افراد بالغ برای مشکلات پوستی: 💢 پماد 2% رزورسینول موضعی 💢 بیشتر از 3 تا 4 بار در روز به محل مورد نظر استعمال نکنید. 💢 حتما قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید. دوز بیان شده تنها یک پیشنهاد است و برای تاثیر بهتر حتما دستور پزشک خود را دنبال کنید و همانطور که او گفته استفاده کنید. به هیچ عنوان مقدار بیشتر یا کمتر یا برای دوره طولانی تر استفاده نکنید.
عوارض مصرف طولانی مدت رزورسینول
درست مثل هر داروی پوستی دیگری، میزان مصرف پماد رزورسینول و دوره مصرف آن بستگی به تشخیص پزشک متخصص دارد و باید از مصرف بی رویه این دارو پرهیز کرد. ممکن است شما با دیدن نتایج مطلوبی که از این پماد می گیرید، تشویق شوید که برای مدت طولانی تر نسبت به آنچه که پزشک دستور داده است، از آن استفاده کنید. در حالی که این کار اشتباه است. از عوارض جانبی این دارو غافل نباشید:
1) مختل شدن غدد درون ریز:
مطالعات حیوانی، موردی و آزمایشگاهی متعددی درباره رزورسینول انجام شده است. نتیجه این مطالعات این بوده که استفاده زیاد از این ماده پر کاری تیروئید و بزرگ شدن غده تیروئید را در پی دارد و عملکرد این غده را با اختلال رو به رو می کند. رزورسینول به دو صورت بر این غده تاثیر می گذارد: 1) آنزیم هایی را که موجب سنتز هورمون تیروئید می شوند، مهار می کند. 2) گیرنده های این هورمون را فعال می کند. بر اساس مطالعات صورت گرفته در این زمینه، رزورسینول عملکرد آنزیم هایی را که در سنتز هورمون تیروئید وظیفه مهمی بر عهده دارند، دچار مشکل می کند. این وظیفه مهم ترکیب ید در تولید این هورمون است. اگر هورمون تیروئید تولید نشود، طبیعتا بدن کمبود آن را احساس می کند و برای جبران آن از هورمون محرک تیروئید می خواهد که این کار را انجام دهد. در حالی که این کار برای بدن مضر است و بزرگ شدن غده گواتر را به دنبال دارد.
2) مسمومیت سیستم اندام ها:
اگر این ماده در غلظت بالا یا به صورت خوراکی مصرف شود، به طور خطرناکی سمی است. علائم آن تشنج، نارسایی تنفسی و سیانوز است و بر سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارد و باعث خواب آلودگی، بی هوشی و تشنج می شود.
3) تحریک پذیری بالای پوست:
اگر پماد رزورسینول با چشم برخورد کند، تحریک پذیری آن را به شدت افزایش می دهد. دانشمندان با مطالعه اثرات این ماده به این نتیجه رسیده اند که هر چند درصد کمی از رزورسینول در محصولات پوستی به درمان سریع مشکلات آن کمک می کند، اگر آن محصول دارای مقداری بیشتر از 2 درصد از این ماده باشد، پوست را به شدت تحریک پذیر و حساس می کند و پوست در برخورد با آن واکنش هایی نشان می دهد.
⁉️ آیا می توان کرم رزورسینول را بدون نسخه مصرف کرد؟
همانطور که گفته شد، پماد رزورسینول عوارض جانبی متعدد و خطرناکی دارد؛ بنابراین بسیار واضح است که بدون نسخه و دستور پزشک ماهر و مجرب استفاده از آن به هیچ وجه کار درستی نیست. اگر هم نسخه دارید، بهتر است از همان مقدار، در همان دوز و همان مدت زمانی که پزشک تشخیص داده است استفاده کنید نه بیشتر. استفاده بیش از حد این پماد میزان جذب پوست و احتمال مسمویت ناشی از این ماده را به مقدار زیادی بالا می برد. شما لازم است که میزان لازم از این پماد را بردارید و فقط در ناحیه آسیب دیده بمالید و به آرامی مالش دهید تا جذب شود. بعد از اینکه کارتان با این پماد به اتمام رسید، دست هایتان را با آب بشویید تا اثر آن به طور کامل از پوستتان پاک شود. همانطور که اشاره شد دارو های حاوی رزورسینول به شدت برای چشم ها خطرناک اند. اگر اتفاقی مقداری از آن به چشم شما برخورد کرد بدون درنگ چشم را با آب به طور کامل شست و شو دهید.
باید تا کنون متوجه شده باشید که دارویی که از ترکیب رزورسینول با مواد دیگر تشکیل شده است، در مجموع دارویی به شدت حساس است که در عین مفید و موثر بودن، مراقبت های ویژه ای هم می طلبد. میزان مصرف کرم های ضد لک رزورسینول، همان میزانی است که دکتر به شما می گوید. همچنین برای آگاهی بیشتر و کامل تر می توانید برچسب ها یا برشور هایی را که در پاکت این محصولات هستند، با دقت مطالعه بفرمایید. میزان دارویی که در یک دوره مصرف می کنید، با توجه به قدرت آن دارو تعیین می شود. دوره مصرف آن هم به شدت و گستردگی لک روی صورت بستگی دارد که تشخیص آن بر عهده پزشک است. علاوه بر این ها، اینکه چه وقت از روز از این کرم ها استفاده کنید، طول دوره ها و تعداد دوره ها نیز اموری هستند که همه را پزشک متخصص مشخص می کند. بنابراین اینکه پزشک انتخابی شما، در این کار تخصص کافی داشته باشد و با تجربه باشد نیز بسیار حائز اهمیت است.
⁉️ رزورسینول بهتر است یا هیدروکینون؟
پاسخ این سوال یک پاسخ قطعی نیست. تصور می کنیم که تا کنون با رزورسینول نسبتا آشنا شده اید. ما در این بخش به ارائه توضیحاتی در رابطه با هیدروکینون می پردازیم. این دو ماده را با یکدیگر مقایسه می کنیم و تصمیم نهایی را به خود شما واگذار می کنیم. هیدروکینون ماده ای است که از آن برای روشن کردن پوست استفاده می کنند. از این ماده در دارو هایی استفاده می شود که برای درمان لکه های ناشی از جای جوش، کک و مک، لک و تیرگی پوست ناشی از افزایش سن و ملاسما تجویز شده اند. همانطور که مشاهده می کنید این ماده نسبت به پماد رزورسینول برای درمان طیف گسترده تری از بیماری ها موثر است. اما نکته مهم این است که بر خلاف رزورسینول، از هیدروکینون برای درمان جوش های فعال و قرمز رنگ نمی توان بهره برد. این ماده لکه های قرمز و قهوه ای رنگ ناشی از باقی ماندن جای این جوش ها را از بین می برد. در رابطه با عوارض جانبی هیدروکینون باید بگوییم که در مقایسه با رزورسینول به صورت قابل توجه ای عوارض کمتری دارد. هم اکنون خوشبختانه هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این ماده می تواند به بدن انسان آسیب بزند در دست نیست. اما با این حال ممکن است که در ابتدای مصرف، پوست شما را به صورت موقتی خشک کند. اما با گذر زمان و عادت کردن پوست شما به آن، این عوارض نیز از بین خواهند رفت.
نتیجه گیری
اگر دیدن جوش ها و لکه های باقی مانده از آن ها برایتان بسیار ناخوشایند و حتی غیر قابل تحمل است، لازم نیست نگران باشید و می توانید از این پس دقت کنید و از محصولاتی استفاده کنید که در آن ها رزورسینول به کار رفته باشد. ما در این مقاله درباره اینکه رزورسینول چیست، چه فوایدی دارد، عوارض استفاده زیاد از آن چیست، نحوه و دوره مصرف آن و اینکه آیا پماد رزورسینول بهتر است یا هیدروکینون، توضیحات مفصلی ارائه کرده ایم. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. برای تهیه کرمهای حاوی رزورسینول می توانید به سایت داروخانه آنلاین مهتاطب مراجعه کنید و یا در در واتساپ، تلگرام مهتاطب به شماره 09358343612 پیام دهید و با من یا همکارانم در مجموعه داروخانه اینترنتی مهتاطب مشاوره نمائید.
