سندروم پیش از قاعدگی (PMS) ترکیبی از علائمی است که بسیاری از زنان یک یا دو هفته قبل از قاعدگی خود تجربه می کنند. اکثر زنان یعنی بالای 90 درصد از آن ها، می گویند که برخی از علائم پیش از قاعدگی مانند نفخ، سردرد و بدخلقی را دارند. برای برخی از زنان، این علائم ممکن است بسیار شدید باشند به طوری که برنامه درسی یا کاری آنها مختل می شود؛ اما زنان دیگر که علائم خفیف تری دارند؛ به مشکل برنمی خورند. به طور متوسط، زنان در 30 سالگی خود به احتمال زیاد به PMS مبتلا هستند. پزشک می تواند به پیدا کردن راه هایی برای تسکین علائم به شما کمک کند.
PMS چیست؟
PMS ترکیبی از علائم فیزیکی و عاطفی است که بسیاری از زنان بعد از تخمک گذاری و قبل از شروع دوره قاعدگی خود دارند. محققان معتقدند که PMS در روزهای پس از تخمک گذاری اتفاق می افتد؛ زیرا اگر شما باردار نباشید؛ سطح استروژن و پروژسترون به صورت چشمگیری شروع به کاهش می کند. علائم PMS در عرض چند روز بعد از اینکه پریود یک زن شروع می شود؛ برطرف می شوند زیرا سطوح هورمون ها شروع به افزایش می کند. برخی از زنان بدون هیچ علامتی از PMS، پریود می شوند یا تنها نشانه های بسیار خفیفی دارند. برای سایر زنان، نشانه های PMS ممکن است بسیار شدید باشند که باعث می شود انجام فعالیت های روزمره مانند کار یا مدرسه رفتن دشوار شود. علائم شدید PMS ممکن است علامتی از اختلال افسردگی قبل از قاعدگی (PMDD) باشند. PMS زمانی که شما مدت زمان زیادی پریود نمی شوید؛ برای مثال بعد از یائسگی، برطرف می شود. بعد از بارداری، PMS ممکن است دوباره بروز کند؛ اما شما ممکن است علائم متفاوتی داشته باشید.
چه کسانی به PMS مبتلا می شوند؟
از هر 4 زن، 3 نفر در یک نقطه زمانی مشابه در طول زندگی خود نشانه های PMS را تجربه می کنند. برای اکثر زنان، علائم PMS خفیف هستند. کمتر از 50 درصد از زنانی که در سن بچه آوری هستند؛ به فرم شدیدتری از PMS به نام اختلال افسردگی قبل از قاعدگی (PMDD) مبتلا می شوند. PMS اغلب در زنانی اتفاق می افتد که:
سطح بالایی از استرس را داشته باشند.
سابقه فامیلی افسردگی داشته باشند.
سابقه شخصی افسردگی بعد از زایمان داشته باشند.
آیا PMS با سن تغییر می کند؟
بله. علائم PMS ممکن است زمانی که شما به اواخر 30 یا 40 سالگی می رسید یا به دوران یائسگی نزدیک می شوید و در حال انتقال به یائسگی یعنی دوران پیش از یائسگی هستید؛ بدتر شوند. این موضوع به خصوص برای زنانی که به تغییر سطح هورمونی در طول چرخه قاعدگی حساس هستند؛ صدق می کند. در سال های قبل از یائسگی، سطح هورمون های شما افزایش پیدا می کند و زمانی که بدن شما به آرامی به سوی یائسگی میرود؛ سطح هورمون ها به صورت غیر قابل پیش بینی کاهش می یابد. شما ممکن است تغییرات خلقی مشابه داشته باشید یا این تغییرات ممکن است بدتر شوند. علائم PMS بعد از یائسگی که در آن دیگر پریود نمی شوید؛ متوقف می شود.
علائم PMS چیست؟
علائم PMS برای هر زن متفاوت است. شما ممکن است علائم فیزیکی مانند نفخ یا تجمع گاز در دستگاه گوارش یا علائم عاطفی مانند ناراحتی یا هر دو را داشته باشید. این علائم ممکن است در طول زندگی شما تغییر کنند. علائم فیزیکی PMS عبارتند از:
سینه های متورم یا حساس
یبوست یا اسهال
نفخ یا احساس گاز در شکم
گرفتگی عضلات شکم
سردرد یا کمر درد
احساس زمختی
تحمل کمتر برای صدا یا نور
علائم عاطفی یا روانی PMS عبارتند از:
تحریک پذیری یا رفتار خصمانه
احساس خستگی
مشکلات خواب (خواب بیش از حد یا خیلی کم)
تغییرات اشتها یا میل به غذا
مشکل در تمرکز یا حافظه
تنش یا اضطراب
افسردگی، احساس غم و اندوه یا گریه
نوسانات خلقی
علاقه کمتر به برقراری رابطه جنسی
اگر این علائم شما را رنج می دهند یا زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می دهند؛ با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.
علت بروز PMS چیست؟
محققان دقیقا نمی دانند که چه عواملی موجب بروز PMS می شوند. تغییر سطح هورمون در طول چرخه قاعدگی ممکن است در بروز PMS نقش داشته باشد. این تغییر سطح هورمونی ممکن است برخی از زنان را بیشتر از بقیه تحت تاثیر قرار دهد.
PMS چگونه تشخیص داده می شود؟
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص PMS وجود ندارد. پزشکتان در مورد علائمی که دارید با شما صحبت می کند؛ از جمله زمانی که آنها اتفاق می افتند و این که چقدر بر زندگی شما تاثیر می گذارند. شما احتمالا به PMS مبتلا هستید؛ اگر علائمی که دارید این گونه باشند:
پنج روز قبل از پریودی شما و برای حداقل 3 چرخه قاعدگی پشت سر هم اتفاق می افتند.
در عرض 4 روز بعد از شروع پریود شما، خاتمه می یابند.
شما را از لذت بردن یا انجام برخی از فعالیت های طبیعی باز می دارند.
پیگیری کنید که شما کدام یک از علائم PMS را دارید و این علائم در عرض چند ماه، تا چه حد تشدید می شوند. علائم خود را هر روز بر روی یک تقویم یا در برنامه های تلفن همراه خود بنویسید. هنگامی که با پزشک خود ملاقات می کنید؛ این اطلاعات را در اختیار او قرار دهید.
PMS چگونه بر سایر مشکلات سلامتی تاثیر می گذارد؟
حدود نیمی از زنانی که نیاز به تسکین علائم PMS دارند؛ دارای مشکل سلامتی دیگری هستند که ممکن است در زمان قبل از قاعدگی آنها بدتر شود. این مشکلات سلامتی علائم مشابهی با PMS دارند و عبارتند از:
افسردگی و اختلالات اضطرابی: این ها شایع ترین شرایطی هستند که با PMS همپوشانی دارند. علائم افسردگی و اضطراب شبیه PMS هستند و ممکن است قبل یا در طول پریودی، بدتر شوند.
آنسفالومیلیت میالژیک/ سندروم خستگی مزمن (ME/CFS): برخی از زنان گزارش می دهند که علائم آنها اغلب قبل از پریودی بدتر می شود. تحقیقات نشان می دهد که زنان مبتلا به ME/CFS همچنین ممکن است خونریزی شدید قاعدگی و یائسگی زودهنگام داشته باشند.
سندروم روده تحریک پذیر (IBS): IBS موجب گرفتگی عضلات شکم، نفخ و تجمع گاز در دستگاه گوارش می شود. علائم IBS ممکن است قبل از پریود بدتر شود.
سندروم درد مثانه: زنان مبتلا به سندروم درد مثانه به احتمال زیاد کرامپ های دردناکی را در طول PMS تجربه می کنند.
PMS همچنین ممکن است برخی از مشکلات سلامتی مانند آسم، آلرژی ها و میگرن را بدتر کند.
چگونه می تواند در خانه علائم PMS را برطرف کنم؟
این توصیه ها به شما کمک می کنند؛ سلامت و تندرست تر باشید و ممکن است برخی از علائم PMS شما را از بین ببرند.
فعالیت بدنی هوازی منظم در طول ماه انجام دهید. ورزش کردن می تواند به برطرف شدن علائمی مانند افسردگی، دشواری در تمرکز و خستگی کمک کند.
در بیشتر موارد از غذاهای سالم استفاده کنید. مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین، نمک و شکر در دو هفته قبل از پریود ممکن است شدت بسیاری از علائم PMS را کاهش دهد. درباره غذاهای سالم برای زنان اطلاعات بیشتری کسب کنید.
به اندازه کافی بخوابید. سعی کنید هر شب، 8 ساعت بخوابید. کمبود خواب با افسردگی و اضطراب مرتبط است و می تواند علائم PMS مانند بدخلقی را بدتر کند.
راه های سالمی را برای مقابله با استرس پیدا کنید. با دوستان خود صحبت کنید یا راه های مناسب را در یک مجله بنویسید. برخی از زنان همچنین از یوگا، ماساژ یا مدیتیشن برای کمک استفاده می کنند.
سیگار نکشید. در یک مطالعه بزرگ، زنانی که سیگار می کشیدند علائم بدتر PMS را نسبت به زنانی که سیگار نمی کشیدند؛ گزارش کردند.
چه داروهایی می توانند علائم PMS را درمان کنند؟
داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی (با نسخه) می توانند به درمان برخی از علائم PMS کمک کنند. داروهای ضد درد بدون نسخه که شما می توانید از اکثر داروخانه ها خریداری کنید؛ ممکن است به کاهش شدت علائم فیزیکی مانند گرفتگی عضلات شکم، سردرد، کمر درد و حساسیت سینه کمک کنند. این داروها عبارتند از:
ایبوپروفن
ناپروکسن
آسپیرین
برخی از زنان می دانند که مصرف یک داروی ضد درد بدون نسخه درست قبل از شروع پریودی، میزان درد و خونریزی آن ها را در طول پریودی کاهش می دهد. در صورتی که داروهای ضد درد بدون نسخه موثر نباشند؛ داروهای تجویزی ممکن است مفید باشند:
روش های کنترل هورمونی بارداری ممکن است به برطرف شدن علائم فیزیکی PMS کمک کنند؛ اما ممکن است علائم دیگر را بدتر کنند. شما ممکن است لازم باشد قبل از پیدا کردن یک روش موثر، چند نوع روش کنترل بارداری را امتحان کنید.
داروهای ضد افسردگی زمانی که سایر داروها موثر نیستند؛ می توانند به تسکین علائم عاطفی PMS در برخی از زنان کمک کنند. مهار کننده های بازجذب انتخابی سروتونین یا SSRIs مرسوم ترین نوع داروهای ضد افسردگی برای درمان PMS هستند.
دیورتیک ها (که به اصطلاح به آنها قرص های آب می گویند) ممکن است علائم نفخ و حساسیت پستان را کاهش دهند.
داروهای ضد اضطراب ممکن است به کاهش احساس اضطراب کمک کنند.
تمام داروها خطراتی دارند. با پزشک یا پرستار خود در مورد مزایا و خطرات داروها صحبت کنید.
آیا باید از ویتامین ها یا مواد معدنی برای درمان علائم PMS استفاده کنم؟
برخی از مطالعات نشان می دهند که برخی از ویتامین ها و مواد معدنی خاص ممکن است به تسکین برخی از علائم PMS کمک کنند. سازمان غذا و دارو (FDA)، ویتامین ها یا مواد معدنی یا مکمل های گیاهی را به همان شیوه ای که داروها را تنظیم می کند؛ کنترل نمی کند. قبل از مصرف هر گونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید. مطالعات مزایای زیر را برای ویتامین ها و مواد معدنی معرفی کرده اند:
کلسیم: مطالعات نشان می دهند که کلسیم می تواند به کاهش برخی از علائم PMS مانند خستگی، عطش شدید و افسردگی کمک کند. کلسیم در غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست یافت می شود. برخی از غذاها مانند آب پرتقال، غلات و نان کلسیم دارند (غنی شده هستند). شما همچنین می توانید از مکمل کلسیم استفاده کنید.
ویتامین B6: ویتامین B6 ممکن است به برطرف کردن علائم PMS از جمله بدخلقی، تحریک پذیری، فراموشی، نفخ و اضطراب کمک کند. ویتامین B6 را می توان در غذاهایی مانند ماهی، مرغ، سیب زمینی، میوه (به جز مرکبات) و غلات غنی شده یافت. شما همچنین می توانید آن را به عنوان مکمل غذایی مصرف کنید.
مطالعات، نتایج متفاوتی را برای این عناصر ارائه داده اند:
منیزیم: منیزیم ممکن است به تسکین برخی از علائم PMS از جمله میگرن کمک کند. اگر شما میگرن قاعدگی دارید؛ با پزشک یا پرستار خود در مورد اینکه آیا به منیزیم بیشتری نیاز دارید؛ صحبت کنید. منیزیم در سبزیجات برگدار سبز مانند اسفناج و همچنین آجیل، دانه های کامل و غلات غنی شده یافت می شود. شما همچنین می توانید مکمل منیزیم را مصرف کنید.
اسیدهای چرب اشباع نشده دارای چند پیوند دوگانه (امگا 3 و امگا 6): مطالعات نشان می دهند که مصرف مکملی با 1 تا 2 گرم از اسیدهای چرب اشباع نشده دارای چند پیوند دوگانه ممکن است به کاهش گرفتگی عضلات شکم و سایر علائم PMS کمک کند. دانه کتان، آجیل ها، ماهی و سبزیجات برگدار سبز منابع خوبی از این اسیدهای چرب هستند.
محصولات پیشنهادی مهتاطب
1) قرص کلسی مگ پلاس D3 و K2 یوروویتال
قرص کلسی مگ در جعبه های 60 عددی توسط برند آلمانی یوروویتال تولید و در ایران بسته بندی میگردد. این قرص یک مکمل تخصصی برای افزایش استقامت، تقویت استخوان و مفاصل، بهبود عملکرد ماهیچه و عضلات می باشد. در قرص کلسی مگ 5 ترکیب مهم یعنی ویتامینK، کلسیم، منیزیم، ویتامینD3 وجود دارد که به جذب کلسیم و تراکم استخوانها برای جلوگیری از پوکی استخوان و درد استخوان مفاصل همچنین بهبود خلق و خو در دوران پیش از قاعدگی کمک میکنند.
2) قرص ویتامین B6 یوروویتال
قرص ویتامین B6 یوروویتال یک محصول تحت لیسانس آلمان بوده که در بسته بندی 60 عددی تولید می شود. این محصول میتواند نیاز روزانه شما را به ویتامین ب 6 را برطرف کند. این ویتامین در دوران بارداری باعث کاهش تهوع می شود و از این رو برای خانم های باردار بسیار مکمل مهمی است. همچنین ویتامین ب6 برای کمک به سیستم عصبی نیز بسیار مفید و ضروری است. این ویتامین باعث بهبود علائم روحی و بهبود عملکرد مغز می شود و به تقویت حافظه کمک میکند.
3) کپسول امگا 3 ویواتیون کپسول امگا 3 ویواتیون تحت لیسانس کشور سوئیس در بسته بندی 30 عددی تولید می شود. کپسول امگا 3 نسبت به مکمل های دیگر امگا از دوز بالاتری از اسید های چرب برخوردار می باشد. امگا 3 یک مکمل عالی برای کاهش علائم PMS یا پیش از قاعدگی بوده و همچنین باعث تکامل سیستم عصبی جنین و نوزاد می شود. البته زنان باردار قبل از استفاده از این مکمل باید با پزشک خود مشورت کنند. از دیگر ویژگی های امگا 3 می توان به بهبود زوال عقل ، جلوگیری از ابتلا به زوال عقل ، بهبود افسردگی و بهبود بینایی می شود.
کدام یک از روش های جایگزین یا مکمل ممکن است به تسکین علائم PMS کمک کنند؟
برخی از زنان بعد از انجام یوگا یا مدیتیشن، تسکین علائم PMS را گزارش می کنند. بعضی دیگر می گویند که مکمل های گیاهی به تسکین علائم کمک می کنند. قبل از مصرف این مکمل ها با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. این مکمل ها ممکن است با داروهای دیگری که شما مصرف می کنید؛ تداخل کنند و باعث می شوند این داروها دیگر عمل نکنند یا عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کنند. سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل های گیاهی را به همان شیوه ای که داروها را تنظیم می کند؛ کنترل نمی کند. برخی از مطالعات پژوهشی تسکین علائم PMS را با این مکمل های گیاهی نشان می دهند؛ اما مطالعات دیگر چنین گزارشی ارائه ندادند. بسیاری از مکمل های گیاهی نباید همراه با داروها استفاده شوند. برخی از مکمل‌های گیاهی که زنان برای تسکین علائم PMS استفاده می کنند؛ عبارتند از:
کوهوش سیاه: ساقه های زیر زمینی و ریشه کوهوش سیاه به صورت تازه یا خشک شده برای تهیه چای، کپسول ها، قرص ها یا عصاره های مایع مورد استفاده قرار می گیرند. کوهوش سیاه اغلب برای کمک به درمان علائم یائسگی استفاده می شود و برخی از زنان از آن برای کمک به تسکین علائم PMS استفاده می کنند.
چاستبری: چاستبری خشک شده برای تهیه عصاره های مایع یا قرص هایی که برخی از زنان برای تسکین علائم PMS مصرف می کنند؛ مورد استفاده قرار می گیرد. زنانی که از روش های کنترل هورمونی بارداری یا هورمون درمانی برای تسکین علائم یائسگی استفاده می کنند؛ نباید چاستبری مصرف کنند.
روغن گل مغربی: روغن از بذرهای این گیاه گرفته شده و درون کپسول قرار داده می شود. برخی از زنان گزارش می دهند که قرص های این گیاه به تسکین علائم PMS کمک می کنند؛ اما نتایج تحقیقات متناقض هستند.
