لیپوم در واقع یک نوع توده است که بافت آن از چربی تشکیل شده و در زیر پوست قرار دارد. این توده های چربی به راحتی زیر انگشتان شما حرکت می کنند و معمولاً بافت سختی ندارند. اکثر لیپوم ها درد خاصی ندارند و برای سلامتی انسان مشکلی ایجاد نمی کنند، بنابراین در بیشتر مواقع نیازی به درمان آن ها نیست. اما اگر دردناک باشند و یا وجود آن ها زیر پوست شما را آزار دهد، به راحتی می توانید این توده های چربی را برطرف کنید. اما بیماری لیپوما چیست؟ چه عوارضی دارد؟ و چگونه درمان می شود؟در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا جواب تمام سؤالات خود را در مورد این بیماری بگیرید.
لیپوم چیست؟
همان طور که اشاره کردیم لیپوم یک توده تشکیل شده از چربی است که در زیر پوست رشد کرده و هنگام لمس کردن توسط انگشتان به راحتی جا به جا می شود. این توده چربی معمولاً دردی نداشته و ممکن است در هر نقطه ای از بدن ظاهر شود ولی در بیشتر مواقع روی بازوها، شانه، گردن، نیم تنه، پشت بدن و پیشانی دیده می شود.
احتمال بروز این تومورها بر روی اندام های داخلی و مغز خیلی کم است ولی غیر ممکن هم نیست. به طور خلاصه می توان گفت: لیپوم ها تومورهای خوش خیم با بافت نرمی هستند که به آرامی رشد کرده و معمولاً سرطانی نیستند. نیازی به برطرف کردن این توده های چربی نیست ولی اگر دوست داشته باشید آن ها را از بین ببرید پزشک می تواند با یک جراحی ساده سرپایی لیپوم ها را از زیر پوست خارج کند.
بیماری لیپوما چقدر شایع است؟
این بیماری در کل دنیا بسیار شایع است و تقریباً از هر 1000 نفر یک نفر با این بیماری درگیر می شود. توده های چربی شایع، ممکن است در هر سنی بروز کند ولی اغلب در افراد 40 تا 60 ساله بیشتر دیده می شود. درصد بروز بیماری لیپوما در بدن زنان کمی بیشتر از مردان است.
علائم بیماری لیپوما چیست؟
همان طور که گفته شد لیپوم ها معمولا دردی ندارند، ولی اگر به رگ های عصبی فشار وارد کنند و یا در نزدیکی مفصل ها رشد کنند، باعث بروز درد در آن ها می شوند. بسیاری از افراد متوجه این نوع بیماری در بدن خود نمی شوند. اما واقعاً علائم بیماری لیپوما چیست؟
در ادامه به تعدادی از نشانه های این بیماری اشاره می کنیم:
محصور شده: این توده های چربی در اندازه های متفاوت هستند که به بافت های اطراف گسترش پیدا نمی کنند.
بدون درد: در اغلب مواقع دردی ایجاد نمی کنند، ولی با توجه به محل بروز، اندازه و وجود رگ های عصبی ممکن است باعث ایجاد درد در قسمت های حساس بدن شوند.
گرد یا بیضی شکل: این توده ها بافت پلاستیکی مانندی دارند و معمولا گرد یا بیضی شکل هستند.
متحرک هستند: آن ها دقیقا در زیر پوست قرار گرفته اند و به هنگام لمس شدن خیلی راحت حرکت می کنند.
قطر کمی دارند: در بیشتر مواقع لیپوم ها کمتر از 2 اینچ قطر دارند ولی در موارد نادری هم دیده شده که قطر آن ها به بیشتر از 6 اینچ رسیده است.
علت به وجود آمدن بیماری لیپوما چیست؟
دلیل ایجاد این توده های چربی هنوز برای پزشکان مشخص نیست ولی در بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، ابتلای یکی دیگر از اعضای خانواده دیده شده است و تقریباً می توان گفت از طریق وراثت به نسل های بعد منتقل می شود. البته وجود برخی از شرایط در بروز بیماری لیپوما مؤثر است. این شرایط عبارت است از:
1) بیماری درکوم:درکوم یک اختلال بسیار نادر است که باعث رشد توده های چربی دردناک می شود و بیشتر در بازو و پا بروز می کند. به این بیماری سندروم آندرس یا adiposis dolorosa نیز می گویند.
2) سندرم گاردنر: این سندرم یک نوع اختلال به نام پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) است، که باعث ایجاد لیپوم و مشکلات بسیاری برای سلامتی می شود.
3) لیپوماتوز موروثی:این بیماری نیز یک اختلال ارثی است که نسل به نسل، منتقل شده و به نام لیپوماتوز مولتیپل نیز شناخته شده است.
4) بیماری مادلونگ:مالدونگ معمولاً در بدن مردانی که الکل زیادی مصرف می کنند دیده شده است. وجود این بیماری که به آن لیپوماتوز متقارن نیز می گویند، باعث رشد تومورهای چربی در اطراف گردن و شانه می شود.
راه های تشخیص بیماری لیپوما چیست؟
پزشکان متخصص در حین معاینه فیزیکی متوجه وجود این تومورهای چربی در بدن می شوند. آن ها در حین لمس کردن و فشار دادن لیپوم ها از بیمار می پرسند که دردی در ناحیه احساس می کند یا خیر؟ در بعضی مواقع برای مطمئن شدن از این موضوع که لیپوم سرطانی نیست ممکن است بیوپسی یا همان نمونه گیری انجام شود. نمونه گرفته شده برای آزمایش و بررسیبیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود. در مواردی که ممکن است این بیماری با کیست اشتباه گرفته شود، پزشک معالج می تواند با تصویر برداری و سونوگرافی توده به ماهیت واقعی آن پی ببرد. این کار به دو روش، اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) و یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) انجام می شود. بررسی این تصاویر در تشخیص درست نوع لیپوم و کیست بسیار کمک کننده است. همچنین این تصاویر محل دقیق توده و عمق آن را نشان می دهند و در صورتی که در ناحیه حساس مانند رگ های خونی و عصبی قرار گرفته باشند می توان با کمک این تصاویر با دقت آن ها را خارج کرد.
آشنایی با انواع متفاوت بیماری لیپوما
حالا که متوجه شدیم بیماری لیپوما چیست، در این قسمت از مقاله با انواع متفاوت این اختلال بیشتر آشنا می شویم. همان طور که گفته شد، تمام لیپوم ها از چربی ساخته شده اند، اما دربعضی از آن ها ممکن است رگ های خونی و یا بافت های دیگری نیز وجود داشته باشد. در واقع این توده های چربی براساس بافت تشکیل دهنده آن ها دسته بندی می شوند و عبارتند از:
1) آنژیولیپوما: این نوع از لیپوم شامل بافت چربی به همراه رگ های خونی است. توده هایی از این نوع اغلب دردناک هستند.
2) لیپوم معمولی: بیشتر تومورهای چربی از این نوع هستند که دارای سلول های چربی سفید رنگ که انرژی را در خود ذخیره می کنند.
3) فیبرولیپوما: بافت این مدل لیپوم از چربی و فیبر است به همین دلیل به نام فیبرولیپوما معروف است.
4) هایبرنوما یا خواب زمستانی: بافت تومورهایی از این نوع، چربی قهوه ای است. این مدل از چربی ها در بدن وظیفه تولید گرما و تنظیم دمای بدن را به عهده دارند.
5) میلولیپوم: میلولیپوم ها حاوی چربی در کناربافت هایی هستند که سلول های خونساز را تولید می کنند.
6) پلئومورفیک: همان طور که گفتیم تومورهای چربی معمولاً گرد و یا بیضی شکل هستند، اما این نوع لیپوم سلول های چربی در اندازه و شکل ها مختلف است.
بهترین راه درمان بیماری لیپوما چیست؟
در ابتدای این مقاله گفتیم که اکثر این تومورها نیازی به درمان ندارند، ولی در صورتی که وجود آن ها در بدن آزار دهنده باشد، پزشک متخصص با یک جراحی کوچک می تواند به این ناراحتی خاتمه دهد.
برداشتن لیپوم یک جراحی کاملاً بی خطر و سرپاییاست و معمولاً چند ساعت بعد از عمل جراحی لیپوما، بیمار مرخص می شود و بدون مشکل خاصی به منزل بر می گردد. در بعضی مواقع بنا به نوع و محل ایجاد لیپوم پزشک می تواند برای برداشتن آن، از سرنگ های مخصوصی استفاده کند و بافت چربی را به کمک آن ها از بدن خارج می کند.
آیا می توان از بروز لیپوم ها جلوگیری کرد؟
شاید بعد از اینکه متوجه شدید بیماری لیپوما چیست،بخواهید راهی برای جلوگیری از به وجود آمدن این مشکل نیز پیدا کنید. اما باید به این نکته دقت کنید که لیپوما یک بیماری ارثی است و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود، بنابراین در صورتی که یکی از اعضای خانواده با آن درگیر باشد احتمال ابتلای سایر اعضا نیز زیاد است. البته با محدود کردن میزان نوشیدن الکل می توان خطر ابتلا به بیماری مادلونگ را که باعث رشد تومورهای چربی در بدن می شود،کاهش داد.
چشم انداز زندگی با بیماری لیپوما چیست؟
بسیاری از مردم بدون هیچ مشکل خاصی می توانند تا آخر عمر با این تومورهای خوش خیم زندگی کنند و حتی متوجه آن ها نشوند. لیپوم بدخیم به ندرت وجود دارد. در قسمت های بالاتر اشاره کردیم که توده های چربی معمولی و بی آزار، نیازی به درمان خاصی ندارند ولی اگر برداشته شوند، احتمال رشد مجدد آن ها در همان منطقه بسیار کم است؛ البته شاید بعد از مدتی توده چربی دیگری در سایر نقاط بدن رشد کند.
بیماری لیپوما چه زمانی نگران کننده می شود؟
در صورتی که در زیر پوست خود برآمدگی یا گره احساس کردید، پیشنهاد می کنیم به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص درست این مورد که نوع بیماری لیپوما چیست، اهمیت بسیاری دارد زیرا علائم لیپوسارکوم که یک نوع تومور سرطانی است، بسیار شبیه نوع معمولی این بیماری است. در صورت مشاهده توده های چربی در پوست خود و هرگونه تغییر شکل، اندازه و درد ناگهانی آن ها سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از نظر وجود رگ های خونی مورد بررسی قرار بگیرد وتشخیص داده شود که آنژیولیپوم است یا خیر.
