نقش ویتامین A در سلامت بدن؛ فواید و عوارض ویتامین A

 

ویتامین A در چیست؟

ویتامین A اولین بار در سال 1913 به وضوح شناخته شد، ماهیت شیمیایی آن در سال 1933 تاسیس شد و اولین بار در سال 1947 سنتز شد
ویتامینها شامل: A ,B ,C ,D, E, K می باشند که همگی به نوعی در سلامت و عملکرد صحیح اعضای بدن و پیشگری از ابتلا به بیماری ها نقش دارند.
ویتامین A مانند ویتامین D,E و K جزء ویتامینهای محلول در چربی می باشد. یعنی مقدار مورد نیاز آن جذب و فورا هر مقداری که بدن به آن نیاز نداشته باشد در کبد یا بافت چربی ذخیره می شود تا در صورت نیاز و کمبود بدن از آن اSتفاده گردد.

انواع ویتامین A

به طور کلی دو نوع ویتامین A وجود دارد.
1) ویتامین A فعال یا رتینولها: که ویتامین آ فعال هم نام دارند. ویتامین آ پیش ساخته در محصولات حیوانی یافت می شود. منابع خوب این نوع از ویتامین آ شیر غنی شده، تخم مرغ، گوشت، پنیر، جگر، روغن ماهی و ... است.

2) پروویتامین A: که شامل کاروتنوئیدها مانند آلفا کاروتن و بتاکاروتن می باشد.  پروویتامین A یا کاروتنوئید که ویتامین A موقتی هم نامیده می شود،  شامل کاروتن و بتاکاروتن می باشد.
این نوع ازویتامین آ در غذاهای گیاهی مانند میوه ها و سبزیجات یافت می شود. کاروتنوئید در بدن به ویتامین A تبدیل می شوند اما برخی پروویتامین آ مانند لیکوپن، لوتئین و زناگزانتین تبدیل به ویتامین A نمی شوند اما باز هم به تقویت و سلامت بدن کمک میکنند و موثرند.

فواید ویتامین A

✔️ کاهش چربی پوست
✔️ افزایش قدرت بینایی در نور کم
✔️ جلوگیری و درمان جوش های ملتهب
✔️ رشد و نمو جنین
✔️ تقویت سیستم ایمنی
✔️ حفظ سلامت چشم
✔️ تقویت بینایی
✔️ آنتی اکسیدان و جلوگیری از پیری زودرس
✔️ تولید و فعالیت گلبول سفید
✔️ شرکت در بازسازی استخوانها
 

بهترین زمان مصرف قرص ویتامین A

به دلیل اینکه ویتامین آ محلول در چربی است، برای جذب در بدن به چربی نیاز دارد، در نتیجه بهترین زمان برای مصرف قرص مکمل حاوی ویتامین آ بعد از غذای شام یا ناهار است.


 

فواید مصرف موضعی از ویتامین A برای پوست  (محصولات مراقبت از پوست حاوی ویتامینA)

ویتامین A به بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی مانند مرطوب کننده ها، ضد آفتاب، روغن های حاوی ویتامین و کرم های ضد پیری اضافه می شود. همچنین می توان آن را به صورت سرم و روغن یافت.  مصرف موضعی ویتامین A مانند کرم رتینول، ترتینوئین و... می تواند برای درمان برخی از بیماری های پوستی  مانند موارد زیر مفید میباشد:
✔️ درمان جوش و آکنه
✔️ لایه برداری پست
✔️ درمان چین و چروک
✔️ کلاژن ساز پوست
✔️ آنتی اکسیدان و جلوگیری از پیری پوست

بهترین قرص حاوی ویتامین A

1) قرص مولتی ویتامین + لوتئین نکستایل:

🔰مشخصات: قوطی 60 عددی، ساخت ایران
این یک قرص مولتی ویتامین بسیار کامل است که شامل انواع مختلفی از ویتامینA ازجمله ویتامین A، بتاکاروتن، لوتئین می باشد. این قرص مولتی ویتامین ضمن تامین انواع ریز مغذی های ضروری برای بدن میتواند مقدار مورد نیاز ویتامین آ در بدن را نیز بطور کامل تامین کند. مقدار ویتامین A در این قرص 5000 واحد بین المللی است که مقدار بسیار مناسب می باشد.
  فواید این قرص حاوی ویتامین A:
✔️ تامین ویتامین و املاحضروری
✔️ تقویت چشم و بینایی به دلیل داشتن لوتئنی و ویتامین آ
✔️ تامین آهن مورد نیاز روزانه و رفع کمخونی
✔️ تقویت سیستم ایمنی
✔️ سلامت عمومی بدن
✔️ تقویت استخوان و مفاصل


 

2) کپسول فارماژلیتان دانا:

🔰مشخصات: قوطی 30 عددی، ساخت ایران
فارماژلیتان یک مولتی ویتامین بسیار کامل است که یکی از ترکیبات مهم آن ویتامین آ می باشد. مقدار ویتامین آ در این قرص 4000 واحد بین المللی است که ضمن تامین ویتامین A مورد نیاز بدن، به تقویت چشم و بینایی نیز کمک میکند. در کپسول فارماژلیتا عصاره گیاه جینسینگ هم وجود دارد که به افزایش انرژی بدن و تقویت حافظه کمک شایانی میکند.
فواید این قرص حاوی ویتامین A:
✔️ تامین ویتامین و املاحضروری
✔️ تقویت چشم و بینایی به دلیل داشتن لوتئین و ویتامین آ
✔️ افزایش انرژی
✔️ تقویت سیستم ایمنی
✔️ سلامت عمومی بدن
✔️ تقویت حافظه

 

منابع غذایی سرشار از ویتامین A

💠محصولات لبنی، زرده تخم مرغ
💠جگر گاو
💠سبزیجات دارای برگ سبز (کلم پیچ، اسفناج، کلم بروکلی)
💠سبزیجات نارنجی و زرد مانند هویج
💠سیب زمینی شیرین و کدو تنبل
💠روغن کبد ماهی، ماهی سالمون
💠جگر مرغ
💠طالبی و انبه، هویج
💠پنیر چدار
💠ماهی خال مخالی و قزل آلا
💠 تخم مرغ و شیر

 

میزان ویتامین A در هویج

هویج سرشار از بتا کاروتن است. نصف فنجان هویج خام حاوی 459 میکروگرم ویتامین A است. یک هویج بزرگ حاوی حدود 29 کالری است. این یک میان وعده سبک و مفید را ایجاد می کند. هویج همچنین غنی از فیبر غذایی است ، که می تواند به جلوگیری از یبوست کمک کرده و سلامت روده را بهبود بخشد.
 

چه کسانی در معرض کمبود ویتامین A هستند؟

معمولا کمبود ویتامین A در افرادی که مشکل در هضم دارند مانند بیماری سلیاک، کرون، سیروز،  و همچنین افراد که اعتیاد به الکل دارند یا دچار  فیبروز کیستیک هستند رخ میدهد.


 

علائم کمبود ویتامین A

کمبود ویتامین آ در بدن میتواند خفیف یا شدید باشد که هر کدام علائم متفاوتی از خود نشان میدهند.
علائم کمبود خفیف ویتامین A شامل خستگی، حساسیت به عفونت، ناباروری می باشد.
 

علائم و عوارض کمبود ویتامین A

کمبود شدید ویتامین آ میتواند عوارض خطرناکی برای سلامت بدن به دنبال داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
❌ خشکی شدید چشم: این خشکی شدید میتواند تا مرحله کوری چشم ادامه یابد.
❌ شب کوری
❌ ایجاد لکه نامنظم روی سفیدی چشم
❌ خشکی پوست و مو
 

خطرات کمبود ویتامین A برای کودک و جنین

😵نابینایی: طبق مطالعات انجام شده  کمبود ویتامین A مهمترین علت نابینایی قابل پیشگیری در کودکان در سراسر جهان است.
عفونت ناشی از سرخک و اسهال : کمبود ویتامین A همچنین شدت و خطر مرگ ناشی از عفونت هایی مانند سرخک و اسهال را افزایش می دهد.
💉کمخونی: کمبود ویتامین A خطر کم خونی و مرگ را در زنان باردار افزایش می دهد و با کاهش رشد و نمو بر روی جنین تأثیر منفی می گذارد.
🌵عوارض پوستی: همچنین کمبود ویتامین A  شامل عوارض پوستی مانند هایپرکراتوز و آکنه می شود.
👶نوزاد نارس: گروه های خاصی مانند نوزادان نارس ، افراد مبتلا به فیبروز کیستیک و زنان باردار یا شیرده در کشورهای در حال توسعه بیشتر در معرض کمبود ویتامین A هستند.

کمبود ویتامین A می تواند عوارض شدیدی داشته و  سلامتی را تحت تاثیر قرار دهد. ویتامین ها، مواد معدنی و مکمل ها بسیار در سلامت نقش دارن.
 

میزان مورد نیاز ویتامین A

مقدار مصرف ویتامین A در طی روز از 3000 میلی گرم تجاوز نکند زیرا میتواند باعث مسمومیت و بروز علائم ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین آ شود.

نکاتی در مورد عملکرد ویتامین A و جذب آن در بدن

🔰ویتامین A با قرار گرفتن در معرض گرما، نور یا هوا به راحتی از بین می رود.

🔰شاید یکی از شناخته شده ترین عملکردهای ویتامین A نقش آن در بینایی و سلامت چشم باشد. شبکیه، شکل فعال ویتامین A، با پروتئین opsin ترکیب می شود و رودوپسین را که یک مولکول لازم برای دید رنگی و دید کم نور است را تشکیل می دهد.

🔰همچنین به محافظت و حفظ قرنیه - خارجی ترین لایه چشم و غشای نازکی که سطح چشم و داخل پلک های شما را پوشانده است کمک می کند. علاوه بر این، ویتامین A به حفظ بافت های سطحی مانند پوست، روده، ریه ها، مثانه و گوش داخلی شما کمک می کند.

🔰 با پشتیبانی از رشد و توزیع سلولهای T، نوعی گلبول سفید که بدن شما را از عفونت محافظت می کند، از عملکرد ایمنی پشتیبانی می کند.

🔰 علاوه بر این، ویتامین A از سلول های سالم پوست ، تولید مثل زن و مرد و رشد جنین پشتیبانی می کند.

🔰 اسید رتینوئیک همچنین برای حفظ بافت های اپیتلیال (پوست و غشاهای مخاطی پوشش دهنده سطوح داخلی بدن) ، تشکیل اسپرم و عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن ضروری است.

🔰 ویتامین A همچنین به رشد پوست و ترمیم پوست کمک می کند. Retin-A نام تجاری ترتونین است ، داروی تجویز شده ای که آکنه و سایر بیماری های پوستی را درمان می کند. این کار با سیگنال دهی به سلول ها برای رشد با سرعت بیشتری انجام می شود، و پوست شاداب و جوانی را با سرعت بیشتری به سطح می آورد. با این حال اگر بیش از حد استفاده شود ، می تواند کاملا تحریک کننده باشد. بهترین مکمل های غذایی که در سلامتی شما نقش دارند در این ربطه تاثیر گذار است.  

تامین ویتامین در رژیم گیاهخواران

متداول ترین نوع پروویتامین A بتاکاروتن است، یک کاروتنوئید است که در غذاهای گیاهی رنگدانه های تیره تولید می کند. به همین دلیل، کسانی که از رژیم های گیاهی پیروی می کنند - به ویژه گیاهخواران - باید در مصرف غذاهای غنی از کاروتنوئید هوشیار باشند. توانایی بدن شما در تبدیل موثر کاروتنوئیدها، مانند بتاکاروتن، به ویتامین A فعال به عوامل زیادی بستگی دارد - از جمله ژنتیک، رژیم غذایی، سلامت کلی و داروها. بتاکاروتن را می توان در این غذاهای با رنگ روشن یافت.

 

عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین A

✔️ از دست دادن استخوان
✔️ شکستگی لگن
✔️ نقایص مادرزادی
✔️ تداخل در عملکرد ویتامین D

همانطور که کمبود ویتامین A می تواند بر سلامتی تأثیر منفی بگذارد، دریافت بیش از حد آن نیز می تواند خطرناک باشد. مصرف خوراکی توصیه شده برای ویتامین A به سن، جنس و وضعیت تولید مثل بستگی دارد.


ویتامین A اضافی که هیپروویتامینوز A نیز نامیده می شود، یک بیماری سمی است که در اثر مصرف زیاد ویتامین A ایجاد می شود، ویتامین A در چربی محلول است و مازاد موجود در بدن در ادرار از بین نمی رود. بلکه در کبد ذخیره می شود، جایی که در نهایت ممکن است به سم تبدیل شود.
مصرف بیش از حد ویتامین A می تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود و حتی در صورت مصرف در دوزهای بسیار بالا حتی می تواند کشنده باشد.

مسمومیت با مصرف ویتامین A

مسمومیت حاد ویتامین A در مدت زمان کوتاهی هنگامی که یک دوز ویتامین A بیش از حد زیاد مصرف می شود ، اتفاق می افتد، در حالی که سمیت مزمن هنگامی رخ می دهد که دوزهای بیش از 10 برابر مقدار مشخص شده و  در مدت زمان طولانی تری مصرف شود.
  💠 اختلالات بینایی
💠 درد مفصل و استخوان
💠 اشتهای ضعیف
💠 تهوع و استفراغ
💠 حساسیت به نور خورشید
💠 ریزش مو
💠 سردرد
💠 پوست خشک
💠 آسیب کبدی
💠 زردی
💠 رشد به تأخیر افتاد
💠 کاهش اشتها
💠 گیجی
💠 خارش پوست

در شرایط حادتر با علائم شدیدتری از جمله آسیب کبدی، افزایش فشار جمجمه و حتی مرگ همراه است. حتی سلامت مادر و جنین تأثیر منفی بگذارد و منجر به نقایص مادرزادی شود.
مصرف زیاد کاروتنوئیدهای رژیمی با مسمومیت همراه نیست، اگرچه مطالعات مکمل های بتاکاروتن را با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه و بیماری های قلبی در افراد سیگاری مرتبط می دانند.




به طور خلاصه
ویتامین A یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای عملکرد ایمنی بدن، سلامت چشم، تولید مثل و رشد جنین حیاتی است.به طور کلی تقویت سیستم ایمنی بدن با ویتامین ها و مواد معدنی امکان پذیر است.
یک رژیم غذایی سالم و متعادل راهی عالی برای تأمین مقدار ایمن این ماده مغذی ضروری در بدن است.

بیشتر بخوانید:
مولتی ویتامین مینرال
کپسول مولتی ویتامین
مولتی ویتامین آقایان
مولتی ویتامین بانوان
مولتی ویتامین بارداری
مولتی ویتامین بدن سازی
مولتی ویتامین کودک
پاستیل مولتی ویتامین
شربت مولتی ویتامین
قرص جوشان مولتی ویتامین
قطره مولتی ویتامین کودک