بیائید لحظه ای خودمان را جای کسی که به تازگی آلزایمر گرفته است، تصور کنیم. می دانیم به زودی عزیزترین افراد زندگی مان، فرزندانمان، همسرمان، پدر و مادر، برادر و خواهر و دوستانمان را دیگر به یاد نخواهیم آورد. تمام خاطراتی که شخصیت و هویت ما را شکل داده اند، را به فراموشی خواهیم سپرد. انگار به دنیا تاریکی می خواهیم وارد شویم که از ما فقط جسممان باقی می ماند. حتی یک لحظه تصور کردنش هم ترسناک است. تجربه آلزایمر برای اطرافیان بیمار حتی از این هم سخت تر است. اما قرار نیست این اتفاق بیفتد. می توان با تشخیص به موقع علائم آلزایمر که در زیر عنوان شده و روش هائی که گفته شده تا حد زیادی آلزایمر را کنترل کرد و از تشدید آن جلوگیری کرد.
آیا هر نوع فراموشی، آلزایمر است؟
تفاوت بین فراموشی طبیعی ناشی از بالا رفتن سن و مشکل جدی حافظه، این است که مشکلات حافظه، انجام کارهای روزانه، مانند رانندگی یا خرید کردن را سخت می کنند. این ها علائم معمولی هستند که نشان می دهد شما یا هرکسی که دوستش دارید، یک مشکلی دارد:
بسیاری از افراد، همانطور که سنشان بالاتر می رود، بیشتر دچار فراموشی می شوند. این ها برخی نمونه های معمول فراموشی طبیعی هستند:
• فراموش کردن پرداختهای ماهانه • فراموش کردن اینکه این روز چه روزی است و به خاطر آوردن آن در روزهای بعد • گاهی اوقات فراموش کردن اینکه چه کلمهای باید استفاده شود • گم کردن اشیاء در طی زمان • گاهی اوقات فراموشی بخش طبیعی از فرآیند پیر شدن است؛ اما تغییراتی را که در حافظه یا تفکر شما رخ می دهد و در مورد آنها نگران هستید، نادیده نگیرید. اگر مشکلات جدیتری نسبت به حالت طبیعی دارید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید.
اختلالات شناختی ملایم چیست؟
برخی بالغین مسنتر شرایطی دارند که اختلال شناختی یا MCI نامیده می شود. این بدین معنی است که آن ها نسبت به افراد دیگری که در این سنین هستند، مشکلات حافظه یا تفکر بیشتری دارند. افراد مبتلا به MCI می توانند از خودشان مراقبت کنند و فعالیت های طبیعی خودشان را انجام دهند. MCI ممکن است یک علامت اولیه از بیماری آلزایمر باشد؛ اما هرکسی که مبتلا به MCI باشد، مبتلا به آلزایمر نخواهد شد. این ها برخی علائم MCI هستند:
• گم کردن مکرر اشیاء • فراموشی برای رفتن به قرار ملاقاتهای مهم • داشتن مشکل بیشتر در به یاد آوردن کلمات دلخواه، نسبت به افراد دیگری که در همین سن قرار دارند.
اگر شما مبتلا به MCI باشید، باید هر 6 تا 12 ماه با پزشک خود ملاقات کنید تا ببینید که آیا شما هیچ گونه تغییر در حافظه و سایر مهارت های تفکر، در طول زمان داشته اید یا نه. ممکن است کارهایی وجود داشته باشند که شما بتوانید به منظور حفظ حافظه و مهارت های فکری خودتان انجام دهید.
زوال عقل چیست؟
زوال عقل، از دست دادن عملکرد شناختی– فکر کردن، به یاد آوردن، یادگیری و استدلال – و توانایی های رفتاری است تا اندازهای که آن با زندگی و فعالیت های روزانه ی فرد تداخل می کند. از دست دادن حافظه، اگرچه معمول است؛ اما تنها علامت موجود نیست. یک شخص، ممکن است مشکلاتی با مهارت های زبانی، درک بصری یا توجه کردن نیز داشته باشد. برخی از افراد تغییرات شخصیتی دارند. زوال عقل یک بخش طبیعی از بالارفتن سن نیست.
آیا انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد؟
بله، بیماری آلزایمر معمول ترین نوع از انواع زوال عقل است که معمولاً در افراد بالای 65 سال بیشتر شایع است. بیماری آلزایمر یک اختلال مغزی غیر قابل بازگشت و پیشرونده است که به آهستگی حافظه و مهارت های تفکر و در نهایت توانایی انجام کارهای ساده را از بیمار سلب می کند. دو شکل از این بیماری وجود دارد. آلزایمر زودهنگام و آلزایمر دیرهنگام.
دو نوع آلزایمر وجود دارد: آلزایمر زودهنگام و آلزایمر دیرهنگام، که بیماری اکثر مبتلایان به آلزایمر از نوع دیرهنگام است.
بیماری آلزایمر چه علائم و نشانه هائی دارد؟
مشکلات حافظه عموما یکی از اولین علائم بیماری آلزایمر است، با این وجود علائم اولیه ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. کاهش در سایر جنبه های تفکر، مانند یافتن کلمات درست، مشکلات بینایی و فضایی و اختلال در استدلال یا قضاوت نیز ممکن است علائمی از مراحل خیلی ابتدایی بیماری آلزایمر باشند. افراد مبتلا به آلزایمر، در انجام کارهای روزانه ی خود مانند رانندگی، پختن غذا یا پرداخت قبوض مشکل دارند. آنها ممکن است سوالات مشابه ی را بارها و بارها بپرسند، به راحتی گم شوند، اشیاء را گم کنند و حتی مسائل ساده را گیج کننده ببینند. همانطور که بیماری پیشرفت می کند، برخی افراد نگران، عصبی یا تندمزاج می شوند.
اگر شما، یکی از اعضا خانواده تان یا دوست شما، در به یاد آوردن وقایع اخیر یا تفکر مشکل دارید با یک پزشک صحبت کنید. او ممکن است یک چکاپ کامل را پیشنهاد کند تا ببیند که چه چیزی ممکن است موجب ایجاد علائم شده باشد. مشکلات حافظه و سایر مشکلات تفکر، دلایل احتمالی زیادی دارند از جمله، افسردگی، عفونت یا عارضه ی جانبی یک دارو. گاهی اوقات، این مساله می تواند درمان شود و مشکلات فکری ناپدید می شوند. گاهی اوقات نیز مساله نمی تواند حل شود. یافتن دلیل مشکلات برای تعیین بهترین زمان درمان، دارای اهمیت است.
آیا استفاده از داروها و روش های تائید نشدۀ درمان آلزایمر خطرناک است؟
بله. متاسفانه، بعضی از بیماران آلزایمر که در مراحل اخر بیماری هستند یا بیماری در آنها شدید است یا اضطراب شدیدی از ابتلا به این بیماری پیدا کرده اند، به هر روشی برای درمان بیماری خود متوصل می شوند و در این راه فریب برخی از افراد سودجو یا ناآگاه را می خورند که ادعا می کنند می توانند با روش ها یا داروهائی که مورد مراجع داخلی یا بین المللی معتبر مثل FDA یا وزارت بهداشت نیستند، سطح هوشیاری مغز را افزایش داده و از زوال عقل پیشگیری کنند، فریب می خورند. قبل از مصرف هر دارو، مکمل یا محصولاتی که برای تقویت حافظه یا پیشگیری از اختلالات مغزی در دسترس هستند، با پزشک متخصص مشورت کنید. این درمان ها ممکن است خطرناک و پر هزینه باشند و ممکن است با دیگر داروهائی که مصرف می کنید، تداخل داروئی داشته باشند.
در حال حاضر، هیچ دارو یا روش درمان قطعی، برای پیشگیری و یا درمان کامل بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل کشف نشده است.
روش های درمان خانگی آلزایمر
تعدادی از استراتژی های روزمره وجود دارد که می توانند به صورت طبیعی موجب بهبود حافظه ی شما شوند و مانع از دست دادن حافظه هنگام بالا رفتن سن می شوند. اما در حالی که محصولات فراوانی به عنوان کمک حافظه ی طبیعی به بازار عرضه می شوند؛ تنها چند درمان طبیعی برای بهبود حافظه در مطالعات علمی یافت شده است. این موضوع را در ذهن داشته باشید زمانی که شما مسنتر می شوید و احتمال خطر بیماری های مرتبط با پیری مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل افزایش می یابد؛ پیروی از یک رویه ی سالم که رفتارهای تقویت کننده ی مغز را با روش های طبیعی همراه می کند؛ موجب بهبود حافظه می شود. تا کنون، پشتیبانی علمی محدودی برای اثبات این ادعا که هر درمانی می تواند حافظه را بهبود دهد؛ ارائه شده است. در اینجا به چند ماده ی طبیعی اشاره می کنیم:
1. آنتی اکسیدان ها:پیروی از یک رژیم غذایی حاوی آنتیاکسیدان های فراوان می تواند به حفاظت از سلول های مغز در برابر آسیب های مرتبط با پیری کمک کند. از آنجایی که مطالعات انجام شده بر روی اثرات مکمل های آنتی اکسیدان، نتایج متفاوتی را ارائه داده اند؛ بسیاری از متخصصان توصیه می کنند که از غذاهای غنی از آنتی اکسیدان در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
2. اسیدهای چرب امگا 3:بر اساس تحقیقاتی که در سال 2009 منتشر شدند؛ اسیدهای چرب امگا 3 (یک نوع چربی سالم با اثرات ضد التهابی) ممکن است به تقویت قوه ی شناختی در افراد مسن کمک کنند. علاوه بر اینکه امگا 3 به صورت گسترده در دسترس است؛ امگا 3 به صورت طبیعی در غذاهایی مانند ماهی، آجیل و تخم کتان یافت می شود.
3. گیاهان دارویی:با وجود اینکه پشتیبانی علمی کمی برای استفاده از گیاهان دارویی در حفظ سلامت مغز وجود دارد؛ برخی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف همزمان جینگو بیلوبا و جینسینگ ممکن است به افزایش عملکرد شناختی و بهبود حافظه در بزرگسالان میانسال کمک کند. با این حال، در تحقیقاتی که در سال 2007 منتشر شد؛ محققان به "شواهد متناقض و غیر قابل قبولی" از مزایای تقویت کننده ی حافظه جینگو بیلوبا برای افراد مبتلا به اختلال شناختی یا زوال عقل دست یافتند.
موثرترین راههای تقویت حافظه
در کنار داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام روش های زیر برای حفظ سلامت مغز و تقویت حافظه ی شما ضروری هستند:
1. انجام تمرینات ورزشی منظم (به خصوص تمرینات قلبی عروقی)
2. حفظ ارتباطات اجتماعی 3. مدیریت استرس (به عنوان مثال، از طریق تکنیک های ذهن- بدن مانند یوگا و تنفس عمیق) 4. ذهن خود را با فعالیت های چالش برانگیز پویا نگه دارید (مانند انجام یک پازل کلمات متقاطع یا یادگیری نواختن یک آلت موسیقی)
شواهد جدیدی وجود دارد که نشان می دهد مدیتیشن ممکن است به بهبود حافظه ی شما کمک کند. با این حال، قبل از هر گونه تصمیم گیری در مورد اثرات مدیتیشن بر روی بهبود حافظه، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
روش های طبیعی تقویت حافظه
از آنجایی که از دست دادن حافظه ممکن است با تعدادی از شرایط سلامتی مرتبط باشد؛ چنان چه نگران سلامتی خود هستید؛ مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. خود درمانی یک بیماری و خودداری یا به تاخیر انداختن مراقبت های استاندارد ممکن است عواقب جدی داشته باشد. به خاطر داشته باشید که ایمنی مکمل های گیاهی مورد آزمایش قرار نگرفته است و با توجه به این واقعیت که مکمل های غذایی عمدتا غیر مجاز هستند؛ محتوای برخی از محصولات ممکن است با آنچه که بر روی برچسب محصول مشخص شده متفاوت باشد. همچنین، ایمنی مکمل ها در زنان باردار، مادران شیرده، کودکان و افرادی با شرایط پزشکی یا افرادی که دارو مصرف می کنند؛ مشخص نشده است. اگر شما از داروهای جایگزین استفاده می کنید؛ ابتدا با ارائه دهنده ی مراقبت های اولیه خود صحبت کنید.
