معرفی قرص های ضد بارداری و عملکرد آن ها

درباره قرص‌های پیشگیری از بارداری چه می دانید؟

کنترل باروری به روش‌هایی اتلاق می‌شود که برای پیشگیری از بارداری زنان، توسط زنان یا مردان مورد استفاده قرارمی‌گیرد. روش‌های مختلفی در جلوگیری از بارداری وجود دارد، از جمله پیشگیری هورمونی از بارداری، همانند استفاده از قرص‌های ضد بارداری است.
درصورتی‌ که قرص‌های ضد بارداری به صورت درست توسط زنان استفاده شوند، تا ۹۹٫۹ درصد به صورت مؤثری از بارداری جلوگیری خواهد شد. با این وجود، این قرص‌ها نمی‌توانند از زنان در مقابل بیماری‌های منتقله آمیزشی (sexually transmitted diseases) شامل اچ آی وی (ویروسی که باعث ایدز می‌ شود) محافظت کنند. کاندوم لاستیکی مورد استفاده مردان، بهترین محافظت را در مقابل بسیاری از بیمارهای آمیزشی انجام می‌دهد. سایر انواع روش‌های پیشگیری هورمونی از بارداری، ترکیبی از هورمون‌ های استروژن و پروژستین بوده که شامل برچسب یا پچ ضدبارداری و واژینال رینگ (حلقه واژنی یا حلقه مهلبی) هستند.  

 

داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری چگونه عمل می‌کنند؟

بارداری زمانی رخ می‌ دهد، که تخمک آزاد شده از تخمدان زنان توسط یک اسپرم مرد بارور می‌شود. تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌ چسبد، جایی که این نطفه مواد غذایی دریافت کرده و رشد می‌ کند تا به یک نوزاد تبدیل شود. هورمون‌ها در بدن زن فرایند تخمک‌ گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) را کنترل می‌ کنند و بدن را برای پذیرش تخمک بارور شده آماده می‌ سازند.
روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری (قرص، برچسب ضد بارداری و واژینال رینگ) همگی دارای مقداری هورمون‌ های استروژن مردانه و پروژستین هستند. این هورمون‌ها در ممانعت از چرخه طبیعی بدن برای جلوگیری از بارداری عمل می‌کنند. بارداری توسط مجموعه‌ ای از عوامل، جلوگیری می‌شود. پیشگیری هورمونی معمولاً فرایند تخمک‌ گذاری بدن را متوقف می‌ کند. همچنین این روش‌ها، مخاط دهانه رحم را تغییر داده و ورود اسپرم به دهانه رحم را مشکل ساخته و یافتن تخمک توسط اسپرم را مشکل می‌سازد. همچنین این روش‌ها می‌ توانند با تغییر پوشش رحم از بارداری جلوگیری کنند، به طوری که تخمک بارور شده بعید است که بتواند دررحم جای گیرد.       
گزینه دیگر برای داروهای پیشگیری از بارداری قرص‌های عقب انداختن قاعدگی، همانند سیسونال (Seasonale) است که جز اولین قرص‌های تائید شده در این رابطه است. سیسونال دارای هورمون‌ های مشابه با سایر قرص‌های کنترل باروری هستند، ولی این هورمون‌ها در چرخه طولانی‌ تری استفاده می‌شوند. این دارو تعداد دوره‌های قاعدگی را از ۱۳ بار به تنها ۴ بار در سال کاهش می‌ دهند. این به آن معنا است، که زنانی که از این قرص‌ها استفاده می‌ کنند تنها یک بار در هر فصل پریود (قاعده) می‌شوند.
قرص سیسونال شامل ترکیب مشابهی از دو هورمون هستند، که عموماً در سایر داروهای ضد قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ولی این قرص‌ها به‌صورت متمادی به مدت ۱۲ هفته مصرف و در ادامه یک هفته از قرص‌های غیرفعال استفاده می‌ شود که منجر به یک چرخه قاعدگی می‌ شود. در سایر قرص‌های عقب انداختن قاعدگی، همانند سیسونیک (Seasonique) و لوسیسونیک (LoSeasonique) شکل متفاوتی از هورمون‌های مشابه وجود دارد. هر دو نوع این قرص‌ها شامل استروژن در هفته آخر هستند با لوسیسونیک که گزینه‌ ای با دوز پائین تر است. 

 

قرص‌های مینی (مینی پیل) چه نوع داروی پیشگیری از بارداری هستند؟

این نوع قرص‌ها تنها دارای یک هورمون (پروژستین) هستند. این نوع قرص‌ها دارای استروژن نبوده و ممکن است برای زنان شیرده یا زنان مبتلا به تهوع یا سایر عوارض جانبی مصرف استروژن تجویز شوند.

 

قرص‌های مینی چگونه عمل می‌کنند؟

این قرص‌ها مخاط دهانه رحم را ضخیم کرده بنابراین اسپرم نمی‌تواند به تخمک برسد. هورمون موجود در قرص همچنین پوشش رحم را تغییر می‌دهند بنابراین احتمال جایگیری تخمک بارورشده در غشای رحم پائین می‌آید. در برخی موارد، قرص‌های مینی از آزاد سازی تخمک جلوگیری می‌ کنند. در هر روز، یک قرص استفاده می‌ شود.
 

قرص‌های مینی تا چه اندازه مؤثر در پیشگیری از بارداری هستند؟

اگر این قرص‌ها به صورت منظم و به طرز درست مورد استفاده قرار گیرند، تا ۹۵ درصد مؤثر هستند که البته تا حدی نسبت به قرص‌های استاندارد کنترل بارداری قدرت تأثیر کمتری دارند.

 

از کجا می‌ توان قرص‌های کنترل بارداری را تهیه کرد؟

این نوع قرص‌ها تنها با نسخه و تجویز پزشک از داروخانه‌ها قابل دریافت هستند.
 

قرص‌ های ضد بارداری چگونه بسته‌ بندی می‌شوند؟

قرص‌های ضد بارداری در یک بسته نازک ارائه می‌شوند. بسته قرص شامل قرص‌ های ضد بارداری عادی بوده و در آن ۲۱ یا ۲۸ قرص موجود است. قرص‌های ۲۱ روزه شامل ۲۱ قرص فعال است. بسته‌های ۲۸ روزه شامل ۲۱ قرص فعال و ۷ قرص غیرفعال (قرص کاذب) است. بسته‌های قرص‌ها با روزهای هفته علامت‌ گذاری شده‌اند تا به شما یادآوری کنند که هر روز یک قرص باید مصرف شود. ۷ قرص غیرفعال در بسته ۲۸ روزه اضافه‌شده‌اند بنابراین شما به خاطر خواهید داشت که بعد از ۲۸ روز یک بسته جدید قرص شروع کنید.
برخی قرص‌های جدیدتر تنها دو قرص غیرفعال دارند یا اصلاً دارای قرص غیرفعال نیستند. مهم است که همواره تمامی قرص‌ ها مصرف شوند تا از جلوگیری از بارداری اطمینان داشته باشید.
یک بسته از قرص‌های عقب انداختن قاعدگی، شامل ۸۴ قرص صورتی فعال و ۷ قرص سفید غیرفعال است. با سیسونیک و لوسیسونیک تنها ۷ قرص تنها دارای استروژن هستند.
 

چطور قرص‌ های پیشگیری از بارداری را شروع کنیم؟

از پزشکتان درباره زمان شروع قرص‌های ضد بارداری بپرسید. اگر در زمانی که پزشک به شما گفته است که قرص‌ها را شروع کنید، هنوز پریود هستید، به‌هرحال بسته قرص‌ها را شروع کنید. در این صورت پریود بعدی شما در حدود ۲۵ روز بعد از شروع بسته قرص رخ می‌دهد.
بهتر است قرص‌ها را در یک زمان مشخص در هر روز استفاده کنید. می‌توانید قرص را در هر زمانی از روز استفاده کنید، ولی مصرف آن قبل از صبحانه یا در هنگام خواب به یادآوری مصرف آنها را راحت‌ تر می‌سازد.
قرص‌های عقب انداز قاعدگی، به روش مشابهی عمل می‌ کنند. شما قرص را در اولین یکشنبه بعد از پریودی شروع می‌کنید. اگر پریودتان در یکشنبه شروع می‌شود، سیسونال را در همان روز شروع کنید. سپس شما به مدت ۸۴ روز هر روز یک قرص فعال مصرف می‌کنید. سپس با توجه به نوع قرص مصرفی، شما هر روز به مدت هفت روز یک قرص کاذب یا قرصی که تنها حاوی استروژن را دریافت می‌کنید.
 

چه زمانی بسته دیگری از قرص‌ پیشگیری از بارداری را شروع کنم؟

شما هر بسته جدید قرص ضد بارداری را در همان روزی که اولین بار اولین بسته را شروع کردید، شروع می‌کنید. اگر در حال استفاده از بسته ۲۱ روزه هستید، بسته جدید را هفت روز بعد از اینکه شما بسته قرص قدیمی را مصرف کرده‌اید، آغاز کنید.
بسته جدید قرص را بر اساس یک برنامه مشخص شروع کنید، چه شما هنوز پریود نشده‌ اید،  چه هنوز پریود هستید.
 

قرص‌ های پیشگیری از بارداری چقدر سریع عمل می‌کنند؟

اگر قرص‌ها به صورت توصیه‌ شده مصرف شوند، قرص‌های ضد بارداری معمولاً در اولین ماهی که شما آنها را شروع کرده‌اید مؤثر هستند. برای ایمنی بیشتر، برخی پزشکان استفاده از شکل دیگری از روش‌های ضد باروری همانند کاندوم‌ها و فوم را در طی اولین ماه پیشنهاد می‌کنند. بعد از اولین ماه، شما می‌ توانید تنها قرص ضد بارداری استفاده کنید.
 

چه اتفاقی می‌افتد اگر مصرف قرص پیشگیری از بارداری فراموش شود؟

اگر مصرف قرص ضد بارداری را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن، آن را مصرف کنید. اگر تا روز بعد به خاطر نیاوردید، دو قرص را در آن روز مصرف کنید. اگر به مدت دو روز مصرف قرص‌ها را فراموش کردید، در روزی که به خاطر آوردید دو قرص مصرف کنید و دو قرص در روز بعد از آن. سپس به برنامه روال عادی مصرف قرص‌ها برگردید. اگر بیش از دو قرص را فراموش کردید، با پزشک مشورت کنید. ممکن است به شما گفته شود که تا یک‌ شنبه، روزانه یک قرص مصرف کنید و سپس یک بسته جدید شروع کنید یا اینکه بقیه بسته قرص را کنار بگذارید و با یک بسته جدید در همان روز شروع کنید.
هر زمان که مصرف قرص را فراموش کردید، باید نوع دیگری از قرص ضد باروری استفاده کنید تا اینکه تمام بسته قرص مصرف شود. هنگامی‌ که فراموش کردید که یک قرص را مصرف کنید، احتمال آزاد سازی یک تخمک از تخمدان در شما افزایش می‌یابد. اگر شما پریود نشدید و مصرف یک قرص فعال یا بیشتر را فراموش کرده‌اید ، یک تست بارداری انجام دهید. اگر دو بار پریود نشدید با وجود اینکه تمام قرص‌های بارداری را روی برنامه مصرف کرده‌اید، باید یک تست بارداری انجام دهید.  
با مصرف برخی قرص‌ها ممکن است شما یکبار پریود نشوید. قبل از شروع مصرف قرص‌ها حتماً با پزشکتان مشورت کرده و درباره اینکه با مصرف قرص‌ها چه انتظاری باید داشته باشید، بدانید و از دستورالعمل‌های پزشک برای زمانی که یک‌بار پریود نمی‌شوید پیروی کنید.
بسیار مهم است که قرص‌های مینی (دارای تنها پروژستین) را در هر روز در یک زمان ثابت، مصرف کنید. اگر یک قرص را فراموش کردید، یا بیشتر از سه ساعت در مصرف یک قرص تأخیر داشتید، باید به محض یادآوری قرص را مصرف کنید و از روش‌های دیگر پیشگیری ازبارداری (همانند کاندوم یا اسپرم کش) برای ۴۸ ساعت بعد استفاده کنید.
 

آیا قرص‌های پیش گیری از بارداری دارای اثرات جانبی هستند؟

بله قرص‌های ضدبارداری یک سری عوارض جانبی دارند، اگرچه بسیاری از این عوارض جانبی جدی نیستند. عوارض جانبی مصرف این قرص‌ها عبارت‌اند از:

• حالت تهوع

• افزایش وزن

• سینه‌های دردناک یا متورم

• مقادیر اندک خون، لکه بینی مابین پریودها

• پریودهای خفیف‌تر

• تغییرات خلق‌ و خو

عوارض جانبی زیر، کمتر شایع بوده ولی جدی هستند. اگر هرکدام از این عوارض را تجربه کردید، سریعاً با پزشک تماس بگیرید. اگر پزشکتان در دسترس نیست برای ارزیابی به اورژانس یا مرکز درمانی مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشان‌دهنده یک اختلال جدی همانند بیماری کبدی، بیماری مثانه، سکته، لخته شدن خون، فشارخون بالا یا بیماری قلبی باشند. این علائم عبارت‌اند از:

• درد ناحیه شکم (درد معده)

• درد ناحیه قفسه سینه

• سردرد (شدید)

• مشکلات چشمی (تاری دید)

• تورم و درد در ساق پاها یا ران‌ ها

 
قرص‌های ضد بارداری که شامل دروسپیرنون (drospirenone) هستند شامل یاز (YAZ) و یاسمین (Yasmin)، تحت بررسی سازمان نظارت برغذا و داروی آمریکا قرارگرفته‌ اند، چراکه احتمال به وجود آوردن افزایش خطر تشکیل شدن لخته‌های خونی را در بر دارند. دروسپیرنون، نوع مصنوعی هورمون پروژستین است. سایر برندهای دارای دروسپیرنون شامل بیاز (Beyaz)، سافیرال (Safyral)، جیانوی (Gianvi)، لورینا (Loryna)، اوسلا (Ocella)، سیدا (Syeda) و زاراه (Zarah) هستند.
نتایج مطالعات انجام شده هم خوانی ندارند. برخی پژوهش‌ها میزان خطر آنها را بالا نشان می‌دهند، ولی سایر مطالعات هیچ نوع خطری را نشان نمی‌ دهند. این داروها هنوز در بازار موجود هستند. خلاصه‌ ای از این نوع یافته‌ ها روی بسته‌ بندی وجود دارد. اگر شما قرصی دارای دروسپیرنون مصرف می‌کنید با پزشکتان درباره خطر مصرف آن مشورت کنید.
این قرص ارتباطی با افزایش کلی احتمال خطر ابتلا به سرطان ندارد. مصرف آن خطر سرطان روده بزرگ، سرطان مخاط رحم و سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد. افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان دهانه رحم در مصرف‌کننده‌های اخیر و کنونی قرص‌ها دیده می‌شود ولی این خطر در طی پنج هفته از بین می‌ رود.
 

آیا هر زنی می‌ تواند از قرص‌ های پیشگیری از بارداری استفاده کند؟

قرص‌های ضد بارداری می‌توانند با اطمینان توسط هر زنی مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه این قرص‌ها برای زنان بالای ۳۵ سال، که سیگار می‌ کشند توصیه نمی‌ شوند. اگر سیگار نمی‌ کشید می‌ توانید از روش‌های هورمونی برای پیشگیری از بارداری تا زمان یائسگی استفاده کنید. علاوه بر این، اگر شما مبتلا به عوارض و بیماری‌های  زیرهستید نباید از روش‌های هورمونی ضد باروری استفاده کنید:

• لخته‌های خونی در بازوها، پاها یا شش‌ها

• بیماری‌های جدی قلبی یا کبدی

• سرطان سینه یا سرطان رحم

• فشارخون بالای کنترل نشده

• میگرن چشمی

عوارض دیگری نیز ممکن است سطح خطر مرتبط با استفاده از قرص‌های ضد بارداری را افزایش دهند. اگر مطمئن نیستید که آیا شما به یکی از این عوارض مبتلا هستید ، با پزشکتان مشورت کنید. همچنین، اگر یکی از خویشاوندان درجه یک (والدین، برادر، خواهر، بچه) مبتلا به لخته شدن خون در پاها و شش‌ها است به پزشک اطلاع دهید.

 

آیا استفاده از سایر داروها در هنگام استفاده از قرص‌ های پیشگیری از بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند؟

برخی داروها، شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد تهوع می‌توانند تأثیر قرص‌های ضد باروری را کاهش دهند. درباره تمام داروهای بدون نسخه همچنین داروهای گیاهی که استفاده می‌کنید به پزشکتان اطلاع دهید.
 

نکاتی که باید درباره قرص‌ های پیشگیری از بارداری به خاطر داشت

• برای موارد احتمالی که فراموش می‌کنید یک قرص را مصرف کنید، نوع دیگری از روش‌های ضدبارداری همانند فوم اسپرم کش و کاندوم در دسترس داشته باشید.

• اگر همواره در یکجا نمی‌ خوابید، قرص‌هایتان را همواره به همراه داشته باشید.

• قرص را در یک زمان مشخص در روز استفاده کنید. اگر از برچسب ضدبارداری استفاده می‌کنید، هر هفته در همان روز این برچسب را عوض کنید. اگر از واژینال رینگ استفاده می‌کنید، بعد از سه هفته استفاده، آن را خارج کنید و ۷ روز بعد، یک واژینال رینگ جدید استفاده کنید.

• به محض شروع آخرین بسته قرص، مجدداً بسته‌های بعدی را تهیه کنید و تهیه آن را برای آخرین لحظات به تعویق نیندازید.

• قرص‌های ضدبارداری، برچسب‌های ضدبارداری و واژینال رینگ‌ها همگی دارو هستند. اگر به هر دلیلی، به پزشک مراجعه کردید، پزشکتان را در جریان استفاده از هر یک از این موارد قرار دهید.